Frysk

• Fries
• Frysk
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3

Frysk

Dizze les

- Werhelling oe klanken

- Werhelling  kapkes

- Werhelling streekje op de u

- Húswurk meitsje

 'oe' of 'û'

• De letter -û klinkt as in -oe klank.

• Hat it Nederlânsk in oe dan yn it Frysk ek.

          b.g. boek, doek

• Is dat net sa dan in û

           b.g. dûs, drûch, 

• De 'oe' kin ek útsprutsen wurde als twaklank, dan skriuwe wy ek -oe:
  > boer, fjoer, djoer, bestjoer
• foar in N altyd in û

Set oer:
Het huis is duur.

Hokker wurd is goed skreaun

1. boek
2. hoes
3. droech

Kapke

• In kapke makket de klank langer en nasaal
        lân, rêst, kâld, bôle
• Trije wurden sûnder kapke op de E:     bern, feferzen, gers

• Let op! By it langer meitsjen fan wurden kin it kapke fuortfalle!  

          b.g. hân - hannen   

Hokker wurden binne goed skreaun?

1. bôle, bêrn, hannen
2. bed, gers, beferzen
3. Sân, sted, bern
4. Bern, hân, bêd

Hokker wurden binnen goed skreaun

1. minut
2. ruten
3. yndividú
4. lju

Húswurk meitsje

Taalles: oer de N en de W

Taalles: lienwurden en interferinsjes

Taalles: De ei en de ij

Trends les 2: It nijs

Trends les 3:  miljeu, doursumens en enerzjy

Trends les 4: Maile yn it Frysk

ei/ij

• De klanken IJ en EI wurde beide brûkt - moatst gewoan leare!
  
  
• Op ’e Klaai sprekke se de EI oars út as yn ‘e Wâlden
  > Is de útspraak op ’e klaai en yn ’e Wâlden gelyk, dan skriuwe wy: ij
  
  
• Wurdt itselde wurd op ’e klaai útsprutsen mei in ''ai/oi'' en yn ’e Wâlden
    mei in ij, dan skriuwe wy: ei

Set oer:
Er zijn drie nieuwe aardbeien.

De regels -w en -iuw

• De -w skriuwe wy altyd yn kombinaasje mei -iuw:
  > bedriuw, iuw, liuw, skriuwe
  
  
• De tusken-w wurdt alinne brûkt om twa lûden út elkoar te hâlden:
  (foar in medeklinker noait in -w)
  > De broek is blau - de blauwe broek
  
  

• Oan ‘e ein fan in wurd noait in -w                               
  --> blau, frou, grou