4.1 De Pruikentijd en verlichting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

1e stand	Geestelijkheid	geen belasting betalen
2e stand	Adel	geen belasting betalen
3e stand	Boeren en burgers	* moesten belasting betalen * hadden geen privileges

Verlicht denker of niet?

Bekijk onderstaande zinnen en bedenk of ze wel of niet van een Verlichte denker zouden zijn. (klik op het nummer voor het antwoord)

Waarom wel / niet?

'Emotie is het allerbelangrijkste in het menselijk bestaan'

'De koning zou zijn macht moeten delen met een parlement'

'Je moet wel nadenken over jouw geloof, maar de Kerk heeft altijd gelijk.'

'Niet iedereen is gelijk.'

1

2

3

4

Verlicht of niet:
Emotie is het belangrijkst in het menselijk bestaan en mensen moeten van hun gevoel uitgaan.

1. Verlicht
2. Niet verlicht

Verlicht of niet:
de koning moet zijn macht delen met een parlement

1. Verlicht
2. Niet verlicht

Verlicht of niet:
Je moet kritisch kunnen zijn op het geloof, maar de kerk heeft wel altijd gelijk

1. Verlicht
2. Niet verlicht

Verlicht of niet:
Sommige mensen hebben nou eenmaal meer rechten dan andere mensen

1. Verlicht
2. Niet verlicht

Het volgende begrip past het best bij de Verlichting...

1. verstand
2. Renaissance
3. wetenschap
4. politiek

Verlichting is een gevolg van
...

1. wetenschappelijke revolutie
2. Absolutisme
3. de Reformatie
4. Slavernij

Bij Verlichting past het volgende begrip...

1. oorlog
2. gelijkheid
3. Lodewijk XIV
4. socialisme

"De overheid mag zich niet met de  economie bemoeien, want je moet vrijheid  hebben om met je verstand te kunnen beslissen over je eigen belangen in de economie."

"Er moet een gemeensch-appelijke karakter van de staat komen, die doormiddel van een “sociaal contract” tussen het volk en de bestuurder(s) georganiseerd moet worden."

Mensen zijn van nature goed, maar moeten wel goed worden opgevoed en onderwezen tot “redelijkheid”, dan zullen veel mistan-den verdwijnen." T

"In de politiek zijn er drie machten aanwezig( de rechtelijke, de uitvoerende en wetgevende macht) die gescheiden van elkaar moeten worden uitgevoerd om zo machts-misbruik te voorkomen.

"God is een horlogemaker die de wereld in gang heeft gezet en zich daarna niet meer met de aarde bemoeit."

Tekst

Voltaire          Smith             Rousseau           Locke           Montesquieu

Verklaar waarom de wetenschappelijke beweging van de 18e eeuw 'de Verlichting' wordt genoemd.

Wat wordt er bedoeld met 'rationeel' in 'rationeel denken'?

1. Gebaseerd op emoties
2. Gebaseerd op rantsoenen
3. Gebaseerd op logica
4. Gebaseerd op het verstand

Wat denk je dat mensenrechten zijn?
Probeer er drie te benoemen.