Hst 3 Lichaamstemperatuur en infectieziekten

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Lichaamstemperatuur en infectieziekten

ZZO.2SA

	Anatomie		Pathologie
Week 1	Kennismaken en orientatie	1	Gezondheid en ziekte	1
Week 2	Cellen en weefsels	2	Lichaams temperatuur en Infectieziekte	3
Week 3	Afweersysteem	9	Ontstekingen en afweer	2
Week 4	Huid	3	Huidziekte	11

Week 5	Bewegingsstelsel	8	Gewrichtsziekten	10
Week 6	Spijsverteringsstelsel	4	Spijsvertering	8
Week 7	Urinestelsel	5	Urinewegen	9
Week 8	Leergesprek over fysiologie		Slaapstoornis	5
Week 9	Uitloop/TM		Uitloop/TM

Leerdoelen 

Je : 

• Beschrijft hoe het lichaam de kerntemperatuur reguleert.
• Legt uit hoe een afwijkende lichaamstemperatuur voorkomen of behandeld kan worden.

• Weet welke 3 grote groepen ziekteverwerkkers er bestaan. 
• Beschrijft hoe ziekteverwekkers het lichaam kunnen binnendringen 
  
• Legt uit op welke manieren infectieziekten zich kunnen uitbreiden (kruisbesmetting). 

Temperatuur regulatie

De hypothalamus bevat het temperatuurregulerend centrum, dat je kunt vergelijken met de thermostaat van de centrale verwarming

Koud is kippevel, bibberen (spieractiviteit), blauwe lippen/witte handen (bloed gaat naar centraal)

Warm: zweten, rood aanlopen (vaten verwijden in de huid)

Opdracht placemat methode

Maak groepjes van 4.

Stap 1.

Schrijf voor jezelf (GEEN OVERLEG) op hoe je lichaam reageert of wat je ziet als je lichaamstemperatuur stijgt en als hij daalt.

Opdracht placemat methode

Stap 2

Overleg in je groepje wat iedereen heeft opgeschreven en schrijf in het midden een samenvatting.

Koorts

• Koorts is geen ziekte, maar een afweermechanisme van het lichaam tegen binnendringende infecties.
• Bij een hogere lichaamstemperatuur verlopen de afweerprocessen sneller.

Waar is koorts meten het meest betrouwbaar?

1. Rectaal (via anus)
2. Oraal (via mond)
3. Axillair (onder oksel)
4. Via oor

Verschil schil en kern temperatuur.

Oor wel kerntemperatuur maar minder betrouwbaar. De gehoorgang moet bij deze methode schoon zijn en sensor van de oorthermometer moet tijdens de meting gericht zijn naar het trommelvlies.

Wat zijn verschijnselen
van koorts?

- toename van de polsfrequentie.

- versnelde ademhaling

- dorst en een verminderde urineproductie door het vochtverlies ten gevolge van het vele transpireren

- zich ziek voelen, moeheid, lusteloosheid, gebrek aan eetlust, spierpijn en hoofdpijn (alg. malaise)

- sufheid, verwardheid en ijlen (overprikkeling hersenen)

- Braken

- Koude rillingen

Bij hyperthermie is de temperatuur hoger dan

1. 38 graden
2. 39 graden
3. 40 graden
4. 41 graden

en temperatuur boven de 42 oC is levensbedreigend

Waardoor kan hyperthermie
ontstaan?

- te hoge omgevingstemperatuur (een kind of hond achterlaten in een afgesloten auto);

- te lange blootstelling aan felle zon (zonnesteek);

- het dragen van te dikke kleding;

- drugsgebruik, zoals XTC, cocaïne en amfetamine. Het maakt je actief, je vermoeidheid verdwijnt. Deze overmatige lichaamsactiviteit in een vaak warme omgeving, in combinatie met te weinig drinken, kan leiden tot hyperthermie;

- als iemand een reeks van epileptische aanvallen kort na elkaar (status epilepticus) heeft. De grote spieractiviteit tijdens de aanvallen veroorzaken hyperthermie;

- sommige medicijnen hebben invloed op het warmteregulerend centrum

Hyperthermie

- te hoge omgevingstemperatuur (een kind of hond achterlaten in een auto);

- te lange blootstelling aan felle zon (zonnesteek);

- het dragen van te dikke kleding;

- drugsgebruik, zoals XTC, cocaïne en amfetamine.

- epileptische aanvallen kort na elkaar (status epilepticus) heeft. 

- sommige medicijnen hebben invloed op het warmteregulerend centrum

Verschijnselen hyperthermie

• De patiënt voelt warm, ziek en is duizelig. Daarna gedesoriënteerd en verward (delier). 
• Krampaanvallen 
• Hersenoedeem en bij voortduren gaan er hersencellen kapot. De patiënt raakt in coma en kan overlijden.

Bij een hypothermie zakt de temperatuur onder de

1. 37 graden
2. 36 graden
3. 35 graden
4. 34 graden

 een kerntemperatuur van 28 oC of lager is levensbedreigend

Waardoor kan hypothermie
ontstaan?

Hypothermie

- koude omstandigheden, zoals drenkelingen in koud water. 

- pasgeborenen hebben een groter risico op afkoeling;

- geneesmiddelen die vaatverwijdend werken of inwerken op het temperatuurregulerend centrum

- alcoholgebruik; vaatverwijding en een verminderd gevoel voor de koude;

- gewenste hypothermie. lage temperatuur tijdens operaties om de stofwisseling te verlagen. 

Verschijnselen hypothermie

• een bleekblauwe, droge en koude huid;
  
• langzame, oppervlakkige ademhaling;
  
• langzame hartslag;
  
• verlaagde bloeddruk;
  
• moeheid en slaperigheid;
  
• vertraagd denken;
  
• wijde oogpupillen;
  
• oedemen bij langer bestaande onderkoeling.

Koorts oude mensen

Het temperatuurregulatiecentrum in de hypothalamus door verlies van hersencellen gaat minder goed functioneren.

--> gevolg kerntemperatuur lager

Het warmtecentrum is niet of nauwelijks meer in staat de instelwaarde te verhogen.

--> gevolg: De patiënt heeft geen koorts ondanks dat er sprake kan zijn van een ernstige infectie

Infectie ziekten

Micro organismen

• Dagelijks kom je in aanraking met ziekteverwekkers of ziektekiemen die het lichaam kunnen aanvallen. 
• Een ziekteverwekker is een organisme dat een ziekmakende invloed heeft op het menselijk lichaam. 
• Zeer kleine organismen die alleen met een microscoop zijn waar te nemen en daarom ook micro-organismen heten. 

Groepen micro-organismen

1. Bacteriën

2. Virussen

3. Schimmels

Bacteriën

• “groot aanpassingsvermogen”:​
  

- hoge / lage temperaturen ​

- droogte / kou​

• Liefst 20 – 40 C​
  
• Giftige afvalproducten: “toxinen” => maken ziek​
  
• Zijn overal​
  
• Makkelijk door te geven: “kruisinfectie”​
  
• Vermenigvuldigen door deling

Virussen

• Kleiner dan bacteriën​
  
• Zichtbaar met microscoop​
  
• Virussen groeien alleen in de cel en maken deze van binnenuit kapot.
• In tegenstelling tot een bacteriële infectie ontstaat bij een virusinfectie geen pus.

Schimmels

• Meercellig​
  
• Groter dan bacteriën ​
• vooral in de oppervlakkige lagen van de huid, nagels en slijmvliezen, met een voorkeur voor warme en vochtige plekken
• Deze infecties zijn te herkennen aan de witte kleur van het ontstoken weefsel

Meestal weert je lichaam infecties af zonder dat je er wat van merkt

Waar

Niet waar

Om infecties te overwinnen heb je medicijnen nodig

Waar

Niet waar

Besmetting

“Het binnendringen van schadelijke micro-organismen in ons lichaam”​

Leidt niet altijd tot ziekte! ​

Verschillende manieren: ​

•  Inademen van lucht                                             = aerogeen
•  via maag/darmkanaal                                         = enteraal
•  via de huid /slijmvliezen (wonden) ​              = cutaan
•  via het bloed (bijv. prikaccident) ​                   = hematogeen
•  via sperma, moedermelk, lichaamsvocht ​ = genitaal

Niet altijd ziek omdat

het aantal ziekteverwekkers op of in het lichaam te weinig is.

-de aanvalskracht van die ziekteverwekkers te weinig is. 

- de weerstand van het lichaam is te hoog

Filmpje kruisbesmetting

Welke manieren van kruisbesmetting zou je terug kunnen zien bij jou op het werk?

Wat kun je zelf doen om kruisbesmetting te voorkomen bij jouw op de werkvloer? 

Vragen:

1. Welke manieren van kruisbesmetting zou je terug kunnen zien bij jou op het werk?
   
2. Wat kun je zelf doen om kruisbesmetting te voorkomen bij jouw op de werkvloer? 

Geef 1 tip en 1 top over mijn functioneren als docent

Huiswerk 13-9

Maak de tabel van vanmorgen thuis af.

Lees hoofdstuk afweersysteem (HST 9)

Maak de zelftoets bij dit hoofdstuk