Herhaling Erfelijkheid en evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Erfelijkheid en evolutie 

1. Genotype en fenotype

Leerdoelen : 

-Je kunt benoemen dat alle cellen van je lichaam dezelfde erfelijke informatie bevatten.

-Je kunt benoemen wat het genotype en fenotype zijn.

Zet in de juiste volgorde van
klein naar groot:

1. cel - chromosoom - DNA - gen
2. gen - chromosoom - DNA - cel
3. gen - chromosoom -cel - DNA
4. gen - DNA - chromosoom - cel

Leg uit van het genotype van een organisme is en geef een voorbeeld.

Leg uit van het fenotype van een organisme is en geef een voorbeeld.

Wat wordt bepaald door genotype of fenotype? Sleep de eigenschappen A t/m H naar genotype of fenotype. 

Genotype

Fenotype

Een wipneus

Stijl haar vanaf de geboorte

Piercings 

schoenmaat 48

Een litteken

Je kan goed piano spelen

Eelt op je handen door hard werken

Blauwe ogen

Theorie

Genotype: De erfelijke informatie in je cellen, bepaald eigenschappen.

Fenotype:Het fenotype is wat je de buitenkant ziet. Deze wordt bepaald door de genotype of het milieu.

2. Chromosomen en genen

Leerdoelen:

-Je kunt beschrijven hoe elk van de ouders 50% van de chromosomen levert 

- Je kunt benoemen dat bij mensen het geslacht wordt bepaald door geslacht chromosomen.

Zet de juiste omschrijving bij het juiste begrip.

46

23

2

Zoveel exemplaren heb je van ieder gen in een lichaamscel

Zoveel chromosomen zitten in iedere lichaamscel 

Zoveel chromosomen zitten in iedere geslachtscel 

Eicellen en zaadcellen zijn...

1. lichaamscellen
2. Geslachtcellen

Wat is een gen?

1. De informatie voor alle erfelijke eigenschappen
2. Alle zichtbare eigenschappen
3. Een deel van een chromosoom met informatie voor één eigenschap.
4. Een chromosoom in de celkern met erfelijke informatie.

In geslachtcellen komen ....chromosomen voor

1. 23
2. 25
3. 46
4. 47

Katharina zegt: De eicel bepaalt het geslacht bij de bevruchting
Marnix zegt: De chromosomen van een man bestaan uit 22 paar gelijk chromosomen en 1 paar ongelijke chromosomen

1. Beide gelijk
2. Katharina heeft gelijk
3. Marnix heeft gelijk
4. Beide ongelijk

Theorie

Theorie

3.Variatie in genotypen

Leerdoelen basis en kader :

-Je kunt omschrijven hoe door geslachtelijke voorplanting variatie in genotype ontstaa.

-Je kunt omschrijven wat een mutatie is.

Wat is een mutatie? Noem een voorbeeld

Geef 3 voorbeelden van mutagene straling

Hebben alle eicellen van een vrouw hetzelde genotype ?

1. Ja
2. Nee

Alle levercellen van een man hebben hetzelde genotype

1. juist
2. onjuist

4.De evolutietheorie

Leerdoelen :

Je kunt de evolutietheorie beschrijven

Hoe ontstaat variatie in genotypen?

1. Door geslachtelijke voorplanting
2. Door een grote overlevingskans
3. Door een mutatie
4. Door natuurlijke selectie

Wat is evolutie?

1. Evolutie is het ontstaan van nieuwe soorten doordat organismen met de oorspronkelijke vorm uitsterven.
2. Evolutie is de ontwikkeling van leven op aarde, waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen.
3. Evolutie is de grotere overlevingskans van individuen met een betere aanpassing aan het milieu.

Wat draagt niet bij aan evolutie

1. Isoleren van populaties
2. Mutaties in een organisme
3. Veranderende leefomgeving
4. Minder natuurlijke vijanden

Door wie is de evolutietheorie ontwikkelt ?

Theorie

De evolutie theorie bestaat uit 4 uitgangspunten:

1. Een periode van miljoenen jaren geleden
   
2. Variatie in genotype
   
3. Natuurlijke selectie
   
4. Het ontstaan van nieuwe soorten
   

Soorten en rassen

• Soort: organismen behoren tot dezelfde soort als ze samen vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen
• Ras: een groep organismen binnen één soort die door bepaalde erfelijke eigenschappen verschilt van de rest van de soort

Verschillende rassen

Populatie

Een groep individuen van dezelfde soort in een bepaald gebied die zich onderling voortplanten

Hoeveel populaties zie je? En hoeveel soorten?

Verandering in genotype

populatie: groep organismen van dezelfde soort die zich onderling kunnen voortplanten.

• geslachtelijke voortplanting
• mutaties

Hierdoor ontstaan nieuwe fenotypen!

Natuurlijke selectie

Natuurlijke selectie

Natuurlijke selectie

Natuurlijke selectie

• individuen met een betere aanpassing aan het milieu hebben een grotere overlevingskans.
• van individuen met een gunstig genotype zullen veel nakomelingen in leven blijven en zich voortplanten.

Het ontstaan van nieuwe soorten

Ontstaan van nieuwe soorten

Een nieuwe soort kan ontstaan als:

• een deel van de populatie langdurig gescheiden is van de rest van de populatie
• beide populaties ontwikkelen zich (langdurig in verschillende milieus
• er ontstaan verschillen die er uiteindelijk toe leiden dat de twee populaties zich niet meer met elkaar kunnen voortplanten.
• Dus dan is er een nieuwe soort!