Overal NaSk Hst 3.1 Zuivere stoffen en mengsels

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

        Hst 3.1 zuivere stoffen

 en mengsels

Zuivere stoffen

Zuivere stoffen bestaan uit alleen moleculen van die stof. 

Bijvoorbeeld: een schepje suiker bevat alleen suikermoleculen.

Mengsels

Mengsels bestaan uit 2 (of meer) verschillende stoffen dus uit verschillende moleculen. 

bijvoorbeeld limonadesiroop

Er zijn twee soorten mengsels:

Homogene mengsels:                                                                  

•         mengsels van verschillende stoffen, de stoffen zijn niet   
  

               meer van elkaar te onderscheiden                                                                           

Heterogene mengsels:

•         mengsels van verschillende stoffen die wel nog apart van elkaar 

               zijn te onderscheiden

Er bestaan verschillende soorten homogene  vloeistofmengsels

Oplossingen: 

• Moleculen opgeloste stof zitten tussen moleculen oplosmiddel
  
• bijvoorbeeld water met zout (het zout lijkt te verdwijnen, maar is er nog wel)
  
• altijd heldere vloeistof
  
• kan kleur hebben of kleurloos zijn
  
• er zijn verzadigde (alle stof is opgelost) en onverzadigde oplossingen (niet alle stof is opgelost)
  
• blijft altijd goed gemengd, ook na lang wachten.

Er bestaan verschillende soorten heterogene vloeistofmengsels

Suspensie 

• fijn verdeelde vaste stof die zweeft in een vloeistof 
  
• bijvoorbeeld water met kalk
  
• is altijd troebel
  
• na verloop van tijd ontmenging (de vaste stof zakt naar de bodem)

Emulsie

• mengsel van fijnverdeelde vloeistoffen
  
• bijvoorbeeld boter
• altijd troebel.
  
• Een emulsie kun (voor eventjes) goed laten mengen door toevoegen van een emulgator. 
• Een emulgator is een stof die de andere stoffen in het mengsel bij elkaar houdt.
  

Ook bij vaste stoffen komen homogene en heterogene mengsels voor.

Bij een heterogene vaste stof kun je de verschillende stoffen nog van elkaar onderscheiden.

Bij een homogene vaste stof kun je de verschillende stoffen niet meer van elkaar onderscheiden. Een voorbeeld hiervan is een legering.

een legering is een mengsel van verschillende metalen.

Dichtheid

Wat is dichtheid?

De dichtheid, of soortelijke massa van een stof is in de natuur- en scheikunde de massa  (in gram) van 1 cm³ van een stof.

Dit betekend dat ieder voorwerp met een volume van 1 cm³  van 

dezelfde stof altijd de zelfde massa heeft.

Als je lichte en zware materialen met elkaar gaat vergelijken gelden de volgende regels:

Bij een gelijk volume weegt een licht materiaal minder dan een zwaar materiaal.

Bij gelijke massa heeft een licht materiaal meer volume dan een zwaar materiaal.

Denk bij beide bovenstaande maar aan lood en veren!

Hoe bepaal je de massa?

De massa bepaal je met behulp van een weegschaal of een balans.

De massa wordt gemeten in gram of in kilogram.

Twee manieren om het volume te bepalen

Manier 1:  meten

Voor deze manier heb je een meetlat  nodig. Meten kan  alleen als het een rechthoekig voorwerp is.

Je meet dan de lengte van het voorwerp, de breedte en de hoogte.

De formule die je voor het berekenen van het volume moet gebruiken ken je uit de wiskunde.

Twee manieren om het volume te bepalen

Manier 2: de onderdompelmethode

Deze manier van meten gebruik je bij het bepalen van het volume van 

een voorwerp met onregelmatige vormen, bijvoorbeeld een kiezelsteen.

Je hebt een maatcilinder met een bepaalde hoeveelheid water. Deze hoeveelheid lees je precies af. Vervolgens laat je voorzichtig het voorwerp in het water glijden. 

Het niveau van het water stijgt hierdoor. het verschil in waterstand is   

precies gelijk aan het volume van het voorwerp

Volume

Volume kun je bepalen met de onderdompelmethode

Volume omrekenen

Aan het begin van het jaar het je geleerd hoe je inhoudsmaten moet omrekenen.

Weet je het nog?

En deze dan??

Even een filmpje over grote en kleine dichtheid, 

klik maar door.

Dichtheid berekenen

Je weet nu dat je de massa van een voorwerp en het volume ervan moet weten om de dichtheid te kunnen uitrekenen.

de formule die we hier voor gebruiken is:

  

Dichtheid =    massa                of in symbolen         𝜌 =      m   

                  volume                                                      V

Dichtheid =	massa	of in symbolen	𝜌 =	m
	volume			V

Dichtheid =	massa	of in symbolen	𝜌 =	m
	volume			V

Dichtheid       =	massa	of in symbolen	𝜌 =	m
	v olume			V

𝜌 =	m
	V

                  

is dit een homogeen of heterogeen mengsel?

1. homogeen
2. heterogeen

Wat voor soort mengsel is mayonaise?

1. Suspensie
2. Emulsie
3. Oplossing

Water gemengd met zand is een

1. Suspensie
2. Emulsie
3. Oplossing

Water met zout er in is een

1. Suspensie
2. Emulsie
3. Oplossing

Is messing een homogeen of heterogeen mengsel?

1. Homogeen
2. Heterogeen

Is beton een homogeen of heterogeen mengsel?

1. Homogeen
2. Heterogeen

Er zijn twee grootheden nodig voor het berekenen van de dichtheid.
Weet je welke dat zijn?

1. lengte en breedte
2. massa en volume
3. massa en gewicht
4. massa en lengte

1492,56 g =

1. 149,256 kg
2. 1,49256 kg
3. 142,56 kg
4. 0,149256 kg

Gaan we nu kijken naar het volume.
Wat is een ander woord voor volume?

1. oppervlakte
2. maat
3. inhoud
4. grootte

De formule voor het berekenen van het volume van een voorwerp is:

1. V = l x b x m
2. V = b x h x s
3. V = l x h x d
4. V = l x b x h

Even oefenen:
16,8 l =

1. 1,68 dm
2. 16,8 dm3
3. 16,8 cm3
4. 16,8 dm2

14,5 l =

1. 14,5 cm3
2. 145 dm3
3. 14500 cm3
4. 1450 cm3

samenvatting

• je weet het verschil tussen een homogeen en een heterogeen mengsel
  
• je kunt de verschillen noemen tussen een oplossing, suspensie en een emulsie
• je weet wat een emulgator is
• je kunt bedenken of een bepaald mengsel een oplossing, suspensie of emulsie is
• je weet dat bij zowel vloeistoffen als vaste stoffen verschillende mengsels voorkomen
• Je weet wat dichtheid is
• je kunt de dichtheid van een stof berekenen en daarmee bepalen welke stof het is