Movies that Matter - I am Greta - v.a. vmbo-breed

• Maatschappijleer
• Aardrijkskunde
• +1
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-3

Introductie

Welkom bij deze les bij de film I am Greta (Nathan Grossman, 2020). Tijdens deze les maken leerlingen kennis met filmeducatie en mensenrechten in de breedste zin. Film is een uitstekend middel om het besef van jongeren over maatschappelijke thema's te vergroten. Met deze les open je de ogen van leerlingen en studenten voor mensenrechtenthema's. In deze les bekijken leerlingen en/of studenten de film I am Greta. In 2018 houdt de 15-jarige Greta een schoolstaking voor het klimaat. Ze stelt met deze staking aan volwassen de vraag: Als jullie je geen zorgen maken om de toekomst van de aarde, waarom zou ik me dan zorgen maken over mijn toekomst op school? Greta’s protest bereikt de rest van de wereld. Al snel wordt dit stille meisje met het syndroom van Asperger, het gezicht van wereldwijd klimaat-activisme. De documentaire volgt haar stappen vanaf haar eerste protest, tot ontmoetingen met wereldleiders. Heb je vragen of opmerkingen over deze les? Neem dan gerust contact met ons op door te mailen naar [e-mail] of te bellen naar 020-2807612.

Instructies

Thema's

• Klimaatverandering
• Klimaat-activisme
• Ecologie

Opzet van de les

Deze les bestaat uit vier delen:

1) Introductie en feiten

2) De film en Greta

3) Rechten en gehoord worden

4) Toekomst in eigen hand

Leerdoelen

Na deze les:

• Kun je het begrip "klimaatverandering" uitleggen en het koppelen aan je eigen leefomgeving;
• Kun je je eigen mening vormen over klimaatverandering en er vanuit meerdere kanten naar kijken;
• Bewustwording van de VN-kinderrechten met betrekking tot klimaatverandering en manieren leren om gehoord te worden;
• Weet je wat je zelf kan doen met klimaatverandering.

Werkwijze

• Per slide wordt beschreven wat de bedoeling is.
• De les kan geprint worden, inclusief de notities per slide (zie PDF in de bijlage). In deze notities vind je nog algemene, uitgebreide informatie die je helpt door deze les te navigeren.
• Het is bij deze les niet nodig om met 'devices in de klas' te werken. Je kunt dit uitzetten door het vinkje onderin het scherm van de lespresentatie te deactiveren.
• Op de slides zijn hotspotbuttons te vinden. Door deze aan te klikken verschijnt er (extra) informatie, een vraag of een instructie. Als docent kun je ervoor kiezen om de informatie onder de hotspotbutton met hoed samen met de leerlingen/studenten te lezen of zelf aan leerlingen/studenten te vertellen. De informatie is daarom ook opgenomen in de instructies bij de losse slides.

Veel plezier met de les!

Lijkt het je leuk een keer met je klas naar een film met verdiepingsprogramma toe te gaan? Naast de films en lessen op LessonUp organiseren we ook festival- en bioscoopvertoningen! Klik hier voor ons festival in maart en klik hier voor onze bioscoopvertoningen door het jaar heen.

Instructies

PDF_I_am_Greta_LessonUp.pdf

I am Greta

Nathan Grossman, 2020

Les over klimaatverandering

Welkom bij deze les ter voorbereiding van de film I am Greta!

Dit is de filmposter van 'I am Greta'. 

- Herken je het meisje? Wat weet je al van haar?

Onder de filmtitel staat: 'a force of nature'.

- Wat wordt daarmee bedoeld?

- Waar denk je dat de film over gaat?

Laat de leerlingen de filmposter bekijken en de volgende vragen beantwoorden:

- Herken je het meisje? Wat weet je al van haar?

Onder de filmtitel staat: 'a force of nature'.

- Wat wordt daarmee bedoeld?

- Waar denk je dat de film over gaat?

Antwoorden: natuur, Greta Thunberg, klimaat, stem laten horen, klimaatverandering

Na deze les:

- Kun je het begrip "klimaatverandering" uitleggen en het koppelen aan je eigen leefomgeving.

- Kun je je eigen mening vormen over klimaatverandering en er vanuit meerdere kanten naar kijken.

- Bewustwording van de VN-kinderrechten met betrekking tot klimaatverandering en manieren leren om gehoord te worden

- Weet je wat je zelf kan doen met klimaatverandering.

Leerdoelen

Na deze les:

- Kun je het begrip klimaatverandering uitleggen en het koppelen aan je eigen leefomgeving,

- Heb je kennis van het kinderrecht gezonde leefomgeving,

- Weet je wat je zelf kan doen om gehoord te worden.

  Hoofdstuk 1: Intro en de feiten over klimaat(crisis)

De les bestaat uit 4 hoofdstukken:

- Hoofdstuk I: Intro en klimaatcrisis

- Hoofdstuk 2: De film en Greta

- Hoofdstuk 3: Rechten en gehoord worden

- Hoofdstuk 4: Toekomst

Noem twee klimaatsoorten die je kent uit de aardrijkskundeles. Schrijf de kenmerken op die daarbij horen.

In het nieuws wordt het woord klimaat anders gebruikt. Wat wordt er in het nieuws mee bedoeld als het over 'het klimaat' gaat?

Klimaat

Laat de leerlingen 2 klimaatsoorten die ze kennen (van aardrijkskundelessen) met bijbehorende kenmerken opschrijven.

Mogelijke antwoorden: woestijnklimaat, landklimaat, (sub)tropisch klimaat, zeeklimaat 

Behandel de volgende vraag:

In het nieuws wordt het woord klimaat anders gebruikt. Wat wordt er in het nieuws mee bedoeld als het over 'het klimaat' gaat? 

Antwoord: In het nieuws gaat het bijna nooit over de verschillende klimaatsoorten die er zijn, maar bijna altijd over dat het klimaat verandert.

Het woord klimaatverandering kom je steeds vaker tegen op televisie en in de krant. Ken je het woord? Waar ken je het van?

Veel mensen zeggen dat het klimaat verandert. Leg uit wat dat betekent.

Maak een woordenwolk over klimaatverandering. Schrijf alles op waar je aan denkt. Je kan de woordenwolk aanvullen na het zien van filmpjes over klimaatverandering. 

Klimaatverandering

Klimaatverandering

Het woord klimaatverandering kom je steeds vaker tegen op televisie en in de krant. Ken je het woord? Waar ken je het van?

Veel mensen zeggen dat het klimaat verandert. Leg uit wat dat betekent.

Mogelijke antwoorden: Dat het warmer wordt op aarde, dat het weer steeds extremer wordt, meer broeikasgassen in de lucht, smelting van de ijskappen.

Goed om te vermelden: Het klimaat verandert altijd al, maar heel langzaam. Nu gaat het heel snel. 

Maak een woordenwolk over klimaatverandering. Schrijf alles op waar je aan denkt. Je kan de woordenwolk aanvullen na het zien van filmpjes over klimaatverandering. 

Laat de leerlingen dit filmpje over klimaatverandering kijken en behandel de volgende vraag:

Mocht dit filmpje niet goed passen bij het niveau van je klas, bekijk dan dit filmpje van het nos jeugdjournaal.

Ook in Nederland merken we iets van klimaatverandering. Noem gebeurtenissen die misschien met klimaatverandering te maken hebben.

Zoekopdracht: Zoek op internet naar een krantenartikel in de afgelopen 2 jaar over een gebeurtenis in Nederland die met klimaatverandering te maken zou kunnen hebben.

Verschillende perspectieven uitlichten en de opdracht geven om vanuit dat perspectief naar klimaatverandering te kijken:

- Bedrijfsleven (2 bedrijven noemen)

- Politiek (2 partijen noemen)

- Milieuorganisatie (2 partijen noemen)

- Consument (2 verschillende)

GREENPEACE - KLM - WNF - SUPERMARKT - je eigen huishouden - d66 - vvd

Wat is het standpunt van dat bedrijf over klimaatverandering

Je kunt op verschillende manieren tegen klimaatverandering aankijken. Greta is er bijvoorbeeld van overtuigd dat klimaatverandering een heel groot probleem is dat direct moet worden aangepakt. Er zijn ook andere perspectieven.

Milieuorganisaties

Politiek

Bedrijven

Consumenten

Maak groepjes en kies 1 van deze categorieën. Neem vervolgens allemaal het standpunt over klimaatverandering aan van een rol binnen deze categorie. Deze mag je eerst bedenken/opzoeken. Bedenk argumenten voor het standpunt van jouw rol en ga met elkaar in gesprek.

Voor het vormen van argumenten voor jouw standpunt kun je de volgende vragen gebruiken.

- Hoe denkt jouw rol over klimaatverandering?

- Doet jouw rol iets tegen klimaatverandering? Waarom wel of niet?

- Is het gunstig voor jouw rol om iets tegen klimaatverandering te doen?

Verschillende perspectieven

Je kunt op verschillende manieren tegen klimaatverandering aankijken. Greta is er bijvoorbeeld van overtuigd dat klimaatverandering een heel groot probleem is dat direct moet worden aangepakt. Er zijn ook andere perspectieven.

Laat de leerlingen in groepjes een van deze vier categorieën kiezen. Vervolgens nemen ze allemaal het standpunt over klimaatverandering aan van een rol binnen deze categorie (die kunnen ze eerst opzoeken), formuleren ze argumenten voor dat standpunt en gaan ze daarover in gesprek.

Bij de politiek kunnen dat bijvoorbeeld d66, vvd, groenlinks, bij1, fvd, etc. zijn.

Bij bedrijven kunnen dat bijvoorbeeld KLM, Jumbo, Shell, Apple, etc. zijn.

Bij consumenten kan dat bijvoorbeeld het eigen huishouden zijn, een boer, een jonge moeder met drukke baan, een topsporter, etc.

Bij milieuorganisaties kunnen dat bijvoorbeeld WNF, Greenpeace, Youth for Climate, etc. zijn.

Je kan bovenstaande rollen ook verdelen in plaats van de leerlingen zelf een rol te laten bedenken/opzoeken.

  Hoofdstuk 2: De film en Greta

De film 'I am Greta' is een documentaire. Wat is het verschil tussen een film en een documentaire?

Vind je dit een interessant onderwerp voor een film of documentaire? Waarom wel of niet? 

Kijk je zelf liever fictie (verzonnen verhaal) of een documentaire? 

De documentaire ‘I am Greta’ volgt Greta Thunberg vanaf het moment dat ze besluit tot haar schoolstaking. Zij vraagt aandacht voor klimaatverandering.

Behandel de volgende vragen:

- De film 'I am Greta' is een documentaire. Wat is het verschil tussen een film en een documentaire?

Antwoord: Een film die een verhaal vertelt over echte mensen, geen acteurs, of andere onderwerpen.

- Greta vraagt aandacht voor klimaatverandering. Vind je dat een interessant onderwerp voor een film of documentaire? Waarom? 

- Kijk je zelf liever fictie (verzonnen verhaal) of een documentaire? 

Bekijk met de leerlingen de trailer van I am Greta

Kijk naar het plaatje. Je ziet een ‘filmstill’ uit I am Greta. Op het kartonnen bord dat Greta vasthoudt staat ‘SKOLSTRYEJK FÖR KLIMATET’. Wat betekent dat? 

Greta zit voor het parlementsgebouw in Stockholm, Zweden, waar de regering zetelt. Waarom staakt ze daar?

Greta staakte op een vrijdag, de dag die later ook over de hele wereld Fridays for Future is gaan heten.

Bekijk de filmstill op deze slide. Behandel de volgende vragen:

- Op het kartonnen bord dat Greta vasthoudt staat ‘SKOLSTRYEJK FÖR KLIMATET’. Wat betekent dat? 

Antwoord: School staking voor het klimaat.

Greta zit voor het parlementsgebouw in Stockholm, Zweden, waar de regering zetelt.  

- Waarom staakt ze daar? 

Antwoord: Ze wil dat de Zweedse regering in actie komt voor het klimaat. 

Greta staakte op een vrijdag, de dag die later ook over de hele wereld Fridays for Future is gaan heten.

In de film zegt Greta “When I first started school striking I didn’t really expect anything….it got really big”. Greta had nooit gedacht dat ze met haar staking in haar eentje zo veel aanhangers zou krijgen en zoveel jongeren in beweging. 

Beantwoord de volgende vragen:

- Vind je het terecht dat Greta Person of the Year werd? 

- Wat moet je doen om Person of the Year te worden denk je? 

 

- Greta is nu 19 jaar. Verwacht je dat Greta het probleem van klimaatverandering oplost? Waarom denk je dat?

Ze begon haar actie omdat ze iets wilde doen voor het klimaat, maar niet wist wat. Greta is in 2019 uitgeroepen door Time Magazine Greta tot ‘Person of the Year’. 

Greta is in 2019 door Time Magazine uitgeroepen of Person of the Year.

Behandel de volgende vragen met de leerlingen:

-Vind je het terecht dat Greta Person of the Year werd? 

- Wat moet je doen om Person of the Year te worden denk je? 

- Greta is nu 19 jaar. Verwacht je dat Greta het probleem van klimaatverandering oplost? Waarom denk je dat?

  Hoofdstuk 3: Rechten en gehoord worden

Veel jongeren hebben in 2019 gestaakt voor het klimaat. Ook in Nederland zijn georganiseerde groepen jongeren actief zoals Youth for Climate, Jonge Klimaatbeweging en Fridays is for Future. Ken je deze groepen? Zo ja, waarvan?

- Heb jij zelf wel eens meegedaan aan een demonstratie of staking? 

- Zo ja, Waar was dat voor? Zo nee, waar zou jij wel voor willen demonstreren? 

Verzin een mooie leus voor jouw demonstratie of staking en schrijf hem op een bord van karton. 

Veel jongeren hebben in 2019 gestaakt voor het klimaat. Ook in Nederland zijn georganiseerde groepen jongeren actief zoals Youth for Climate, Jonge Klimaatbeweging en Fridays is for Future. Ken je deze groepen? Zo ja, waarvan?

Extra informatie: Extinction Rebellion en Greenpeace voeren ook campagnes maar zijn geen jongerenorganisaties. 

Op de foto zie je een jongeren klimaatstaking met Youth for Climate op een vrijdag.

- Heb jij zelf wel eens meegedaan aan een demonstratie of staking? 

- Zo ja, Waar was dat voor? Zo nee, waar zou jij wel voor willen demonstreren? 

Opdracht: Verzin een mooie leus voor jouw demonstratie of staking en schrijf hem op een bord van karton. 

Demonstreren of staken is een manier om gehoord te worden. De klimaatjongeren willen gehoord worden, daarom zijn de demonstraties ook vaak in Den Haag, waar de regering zetelt. 

Hoe zorg jij ervoor dat je gehoord wordt? Dat er naar je geluisterd wordt? 

Bedenk dat voor:  

1. Thuis 

2. Op school 

3. In de wereld 

Op 12 augustus 2021 schrijft Rosalinde Leijdekker uit Heiloo een brief aan de minister-president. Ze maakt zich zorgen over het klimaat en roept Rutte op meer te doen voor haar toekomst. Dagblad NRC drukt de brief af en er is veel aandacht voor. 

Wordt er goed en serieus naar jonge mensen geluisterd in de wereld?  

Leg je antwoord uit. 

Hoe kunnen jongeren meer invloed krijgen in de wereld? 

Behandel de volgende vragen aan de hand van de informatie in de groene hotspots:

- Hoe zorg jij ervoor dat je gehoord wordt? Dat er naar je geluisterd wordt? 

Bedenk dat voor:  

1. Thuis 

2. Op school 

3. In de wereld 

- Wordt er goed en serieus naar jonge mensen geluisterd in de wereld?  

Leg je antwoord uit. 

- Hoe kunnen jongeren meer invloed krijgen in de wereld? 

In artikel 6 van het VN-Kinderrechtenverdrag staat dat ieder kind recht heeft op een gezonde leefomgeving. De veranderingen in het klimaat hebben veel invloed op de leefomgeving en de toekomst van kinderen over de hele wereld. Er is al veel ongelijkheid in de wereld, dit komt er nog eens bij. 

Regeringen zijn verplicht om de klimaatproblemen aan te pakken. 

Door te staken kom je op voor je rechten. In Nederland mag je dus staken voor het klimaat, ook al ben je verplicht om naar school te gaan. Daarom is het niet strafbaar dat de klimaatjongeren op vrijdag staken. ‘Fridays for Future’ heet de wereldwijde beweging. 

Wat eisen de klimaatjongeren? 

Wat hebben ongelijkheid en klimaatverandering met elkaar te maken?

Behandel de volgende vragen aan de hand van de informatie in de groene en gele hotspots:

- Wat hebben ongelijkheid en klimaatverandering met elkaar te maken?

Antwoord: Door klimaatverandering worden droge gebieden droger, en natte gebieden natter. De mensen in die gebieden hadden het vaak al lastiger vanwege slechtere leefomstandigheden en dat wordt nu nog erger. 

Voor meer informatie en een voorbeeld van hoe klimaatverandering ongelijkheid voor meisjes vergroot klik hier.

- Wat eisen de klimaatjongeren? 

Antwoord: Een beter klimaatbeleid, maatregelen om de opwarming terug te dringen, dat regeringen zich houden aan het akkoord van Parijs. 

Extra informatie VN-Kinderrechtenverdrag. Recht 13 en 24 gaan over gehoord worden en een gezond milieu.

  Hoofdstuk 4: De toekomst in eigen hand

Net als Greta hebben kinderen gevoelens over het klimaat en de mogelijke gevolgen. Met Greta is het een tijdje minder goed gegaan. Uit onderzoek van Kidsweek blijkt dat er meer jongeren zijn die last hebben van klimaatangst.  

Beantwoord de volgende vragen:

- Herken je je in die jongeren? 

- Maak jij je wel eens zorgen over 'het klimaat'?

- Wat denk je dan precies?

- Wat voor gevoel geeft jou dat?

- Hoe denk je dat klimaatverandering invloed heeft op jouw toekomst?

Uit het onderzoek blijkt ook dat kinderen zich schuldig voelen. Heb jij dat ook? Waarom wel of waarom niet?

Behandel de volgende vragen aan de hand van de info in de groene hotspot en op de plaatjes:

- Herken je de zorgen van Greta?

- Maak jij je wel eens zorgen over 'het klimaat'?

- Wat denk je dan precies?

- Wat voor gevoel geeft jou dat?

- Hoe denk je dat klimaatverandering invloed heeft op jouw toekomst?

- Uit het onderzoek blijkt ook dat kinderen zich schuldig voelen. Heb jij dat ook? Waarom wel of waarom niet?

Extra informatie: Klik hier voor het persbericht van het onderzoek.

In het akkoord van Parijs hebben wereldleiders afspraken gemaakt.  

Zoek uit wat er precies is afgesproken. 

Hoe groot is jouw ecologische voetafdruk? Doe hiervoor deze test van WWF. 

Hoe kun je jouw impact op het klimaat verkleinen?

Op de volgende slide staan allerlei dingen die je kan doen om klimaatverandering tegen te gaan. Welke doe je al? Zoek er 3 uit die jou aanspreken om extra te gaan doen en beantwoord de volgende vragen:

- Vind je dat kleine stapjes ook helpen om een groot probleem op te lossen? 

- Hoe zou jij anderen inspireren om ook iets kunt doen?  

Keuzeopdracht:

Verdeel de leerlingen in groepen en laat ze 1 van de 3 opdrachten uitvoeren. Na het doen van de opdrachten kunnen de groepen aan elkaar presenteren wat de uitkomsten zijn. 

1: In het akkoord van Parijs hebben wereldleiders afspraken gemaakt.  

Zoek uit wat er precies is afgesproken. 

2: Hoe groot is jouw ecologische voetafdruk? Doe hiervoor deze test van WWF. 

Hoe kun je jouw impact op het klimaat verkleinen?

3: Op de volgende slide staan allerlei dingen die je kan doen om klimaatverandering tegen te gaan. Welke doe je al? Zoek er 3 uit die jou aanspreken om extra te gaan doen en beantwoord de volgende vragen:
- Vind je dat kleine stapjes ook helpen om een groot probleem op te lossen?
- Hoe zou jij anderen inspireren om ook iets kunt doen? 

Keuzeopdracht:

Verdeel de leerlingen in groepen en laat ze 1 van de 3 opdrachten uitvoeren. Na het doen van de opdrachten kunnen de groepen aan elkaar presenteren wat de uitkomsten zijn. 

1: In het akkoord van Parijs hebben wereldleiders afspraken gemaakt.  

Zoek uit wat er precies is afgesproken. 

2: Hoe groot is jouw ecologische voetafdruk? Doe hiervoor deze test van WWF. 

Hoe kun je jouw impact op het klimaat verkleinen?

3: Bedenk 10 dingen die jou aanspreken om te doen tegen de opwarming van de aarde. Zet ze in volgorde van impact.

Vind je dat kleine stapjes ook helpen om een groot probleem op te lossen? 

Hoe zou jij anderen inspireren om ook iets kunt doen?  

Bedankt voor het volgen van deze les!

Met de klas ga je naar de filmvoorstelling. Bij de voorstelling hoort ook een programma. Daar gaan we met elkaar in gesprek over de film en de invloed van jongeren op de klimaatdiscussie. 

We wensen je veel plezier en inspiratie! 

Heb je vragen over het klimaat of over de motivatie van andere jongeren of een andere vraag? 

Schrijf ze op en stel je vraag bij de voorstelling in Den Haag. 

Tot snel in het theater!

I am Greta

Met je klas naar ons festival?

Vonden jullie het leuk en leerzaam om deze les te volgen? We organiseren een festival in Den Haag en Amsterdam met verschillende films en verdiepingsprogramma's, klik hier voor meer informatie!

Bedankt voor het volgen van deze les.

Wil je jouw klas nog eens trakteren op zo’n inspirerende les over klimaatverandering? Kijk dan eens naar onze lessen bij de film Anote's Ark of When a Town Runs Dry. 

Of nog meer filmeducatie maar dan met een andere film en/of ander thema? Movies that Matter Educatie heeft een groot filmaanbod met lesmateriaal. Bekijk het aanbod hier. 

Of lijkt het je leuk een keer met je klas naar een film met verdiepingsprogramma toe te gaan? Naast de films en lessen op LessonUp organiseren we ook festival- en bioscoopvertoningen! Klik hier voor ons festival in maart en klik hier voor onze bioscoopvertoningen door het jaar heen.