4H 11.5 ATP + 11.6 dissimilatie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

11.5 ATP

Binnen = beginnen
Telefoon in telefoontas
Pak laptop
Open lessonup & 10voorbiologie

Welke twee soorten reacties kunnen enzymen doen?

Dissimilatie en assimilatie

Dissimilatie = de stapsgewijze afbraak van grote complexe moleculen in eenvoudige moleculen

Energie komt vrij bij dissimilatie

Assimilatie = de stapsgewijze opbouw van grote complexe moleculen uit eenvoudige moleculen

Energie is nodig bij assimilatie

Hoe komt ons lichaam aan die energie?

In welke vormen komt die energie voor in ons lichaam?

11.5 leerdoelen

Je kunt uitleggen hoe ATP wordt gebruikt.

Je kunt uitleggen hoe ATP wordt gemaakt.

P = fosfaat (fosfor)

ATP-cyclus

Wat is het nut van het ATP-molecuul?

opdracht

Lees 11.5 door en schrijf de reactievergelijking op van de vorming van een molecuul ATP.

Geef de reactievergelijking van de vorming van ATP

Voor de vorming van ATP is dus energie nodig. Waar halen wij deze vandaan?

Waar komt je energie vandaag tijdens sport?

Eventjes pauze

11.6 Dissimilatie

Binnen = beginnen
Telefoon in telefoontas
Pak laptop
Open lessonup & 10voorbiologie

Herhaling: ATP-cyclus

11.6 leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de aerobe dissimilatie van glucose werkt.
  
• Je kunt uitleggen hoe de anaerobe dissimilatie van glucose werkt.
  
• Je kunt voorbeelden noemen van de verschillende vormen van anaerobe dissimilatie.
  
• Je kunt uitleggen hoe vetten en eiwitten worden gedissimileerd.
  

Aeroob en anaeroob

Aeroob = met zuurstof

Anaeroob = zonder zuurstof

Welke twee moleculen heb je sowieso nodig bij de aerobe assimilatie die plaatsvindt bij fotosynthese?

Aerobe dissimilatie

Favoriete brandstof van je lichaam = glucose (deze les)

Glucose = C₆H₁₂O₆

Andere bronnen zijn polysachariden, eiwitten en vetten (volgende week)

11.6.1 aerobe dissimilatie

Dissimilatie met zuurstof,

ook wel 'verbranding' genoemd.

Bij dit proces komen warmte, energie (ATP), H₂O en CO_{2 vrij}.

Glucose is de favoriete brandstof van cellen.

stap 1 - glycolyse

• Glucose wordt doormidden gesplitst in 2 moleculen pyrodruivenzuur (in stapjes, bij ieder stapje een enzym)
  
  
• Deze stap kan zonder zuurstof
  
  
• In het cytoplasma, net buiten de mitochondrien.
  
  
• Hierbij komt genoeg energie vrij om 2 moleculen ATP te vormen.
  

stap 2&3 - in mitochondrium

• De twee pyrodruivenzuren moleculen worden verder afgebroken
  
  
• Hierbij komt genoeg energie vrij om 36 moleculen ATP te vormen.
  
  
• Ook worden er hier 6 CO₂ en 6 H₂O moleculen gevormd
  
  
• Deze stap moet met zuurstof

Je weet nu welke producten nodig zijn bij de aerobe dissimilatie van glucose. Ook weet je welke producten er worden gevormd.
Geef de reactievergelijking die hoort bij de aerobe dissimilatie van glucose

aan de slag

1. Lees 11.5 en 11.6.1  door

2. Maak een overzicht van de aerobe dissimilatie van glucose

3. Maak een samenvatting/begrippenlijst van 11.5 en 11.6.1

4. Lees 11.6.2 alvast door en maak een begrippenlijst

11.6 Dissimilatie

Binnen = beginnen
Telefoon in telefoontas
Pak laptop
Open lessonup & 10voorbiologie

11.6 leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de aerobe dissimilatie van glucose werkt.
  
• Je kunt uitleggen hoe de anaerobe dissimilatie van glucose werkt.
  
• Je kunt voorbeelden noemen van de verschillende vormen van anaerobe dissimilatie.
  
• Je kunt uitleggen hoe vetten en eiwitten worden gedissimileerd.
  

Anaerobe dissimilatie van glucose

Wordt ook wel gisting genoemd

Gebeurt in het cytoplasma

Deze kan op twee manieren

Melkzuurgisting & Alcoholgisting

Hoe komt de overstap van 3 naar 4 rond de 65 seconden?

Bacteriën kunnen dit ook!

Melkzuurbacteriën zetten lactose om in melkzuur

Lactose -> Glucose

Glucose -> 2 Melkzuur + 2 ATP

C6H12O6 -> 2 C3H6O3 + 2 ATP

= anaeroob

Alcoholgisting

Gisten (schimmels) zetten glucose om in ethanol

Glucose + 2 ADP + 2 P-> 2 Ethanol + 2 Koolstofdioxide + 2 ATP

C₆H₁₂O_{6 + 2 ADP + 2 P} -> 2 C₂H₆O + 2 CO₂ + 2 ATP

= anaeroob

Dissimilatie tot nu toe

Dieren
Glucose + zuurstof + 38ADP + 38P-> 6 koolstofdioxide + 6 water + 38 ATP

Dieren & bacterie

Glucose + 2 ADP + 2P -> 2 Melkzuur + 2 ATP

Gisten (schimmels)

Glucose + 2 ADP + 2P -> 2 Ethanol + 2 Koolstofidoxide + 2 ATP

Aan de bak

Lees 11.6.2 en maak een samenvatting/begrippenlijst

Maak de toetsvragen van 11.6.4

Klaar? Lees 11.6.3

Glycolyse is de eerste stap bij de aerobe dissimilatie van glucose. Dit gebeurt in het celplasma. Is hier zuurstof voor nodig?

1. Ja
2. Nee
3. Een beetje
4. Soms

Binnen = beginnen

Telefoon in telefoontas
Pak laptop

Open lessonup
Open 10voorbiologie

Dissimilatie tot nu toe

Dieren
Glucose + zuurstof + 38ADP + 38P-> 6 koolstofdioxide + 6 water + 38 ATP

Dieren & bacterie

Glucose + 2 ADP + 2P -> 2 Melkzuur + 2 ATP

Gisten (schimmels)

Glucose + 2 ADP + 2P -> 2 Ethanol + 2 Koolstofidoxide + 2 ATP

Xander krijgt tijdens gym een cijfer voor zijn hinkstapsprong. Om een extra goede sprong te doen neem hij een enorme lange aanloop. Tijdens zijn lange aanloop en hinkstapsprong vindt in zijn beenspieren anaërobe dissimilatie plaats. Welke van de stoffen alcohol, koolstofdioxide, melkzuur en water komt of komen in deze spieren vrij bij dat proces?

1. Alleen melkzuur
2. Alleen alcohol en koolstofdioxide
3. Alleen koolstofdioxide en water
4. Melkzuur, koolstofdioxide en water

Glucose in je lichaam

Komt voor in de vorm van glucose en glycogeen

Glycogeen zit voornamelijk in je spier- en levercellen

Maak een eigen powerpointpresentatie van 11.6.2 en 11.6.3

Het volgende moet hier in staan:
- Leg hierin uit hoe de anaerobe dissimilatie van glucose verloopt
- Leg hierin uit hoe de dissimilatie van koolhydraten, eiwitten en vetten verloopt
- Leg uit hoeveel ATP er gevormd wordt bij deze dissimilaties

- In de presentatie moeten alle dikgedrukte woorden  uit 11.6.2 en 11.6.3 worden genoemd

Werk in tweetallen
Je hebt het hele uur

Inleveren voor het einde van de les in onze teamspagina.
Klaar? Ga alvast bezig met 11.7 lezen en de opdrachten daarvan te maken