Les 2: Paragraaf 4.3 herhaling indexcijfers en CPI

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

 Indexcijfers

Paragraaf 4.3

nakijken:

4.1: 1, 2, 3, 6, 7, 11

4.2: 1, 2, 6, 7, 8

Indexcijfers

Om de ontwikkeling van verschillende grootheden, zoals prijzen of inkomen, goed te kunnen vergelijken wordt vaak gebruik gemaakt van indexcijfers.

Een indexcijfer is een getal dat aangeeft hoeveel iets in een bepaalde periode is veranderd ten opzichte van een afgesproken tijdstip. Dit afgesproken tijdstip noem het het basisjaar en krijgt het indexcijfer 100.

Indexcijfer formule

Indexcijfer = nieuw getal : getal basisjaar x 100

Voorbeeld:

Loon basisjaar: €2000 euro

Loon nieuwjaar: €2500 euro

Indexcijfer = 

€2500 : 2000 x 100 = 125

Juist of onjuist?
Het indexcijfer is altijd 100 of hoger.

1. Juist
2. Onjuist

Wat is het basisjaar?

1. 2014
2. 2015
3. 2016
4. 2017

Wat is het indexcijfer van 2013?

1. 94
2. 95
3. 96
4. 97

Wat is het indexcijfer van 2015?

1. 90
2. 91
3. 92
4. 93

Een prijs berekenen met indexcijfers

Een voorbeeld:

Het basisjaar is 2016. De gemiddelde broodprijs is dan € 2,10.

In 2018 is het prijsindexcijfer voor brood 107. Wat is de broodprijs is 2018?

€ 2,10 is het basisjaar, is dus 100, we willen 107 weten.

€ 2,10 : 100 x 107 = € 2,25.

In het basisjaar kost een racefiets gemiddeld € 1.750. Drie jaar later is het indexcijfer 89,5. Wat is de gemiddelde prijs van een racefiets 3 jaar later?

2010 is het basisjaar.
In 2011 is het indexcijfer van de prijzen van goederen 106. Wat is er met de prijzen van goederen gebeurd?

1. De prijzen zijn 6% gedaald.
2. De prijzen zijn 6% gestegen.
3. De prijzen zijn 106% gestegen.
4. Dat weet je niet.

In het basisjaar kostte een mobiele telefoon € 500, in 2018 betaal je er gemiddeld € 830 voor.
Bereken het indexcijfer van 2018.

1. 166
2. 34
3. 134
4. 66

De prijs van een boek was in 2016 € 15,00 (basisjaar) en in 2017 € 15,30. Bereken het indexcijfer van 2017.
Wat is het indexcijfer?

1. 101
2. 102
3. 103
4. 104

LET OP!

Aflezen procentuele veranderingen alleen toegestaan ten opzichte van het basisjaar!

Verschillen tussen andere jaren met formule: (N-O):O x 100%

Inflatie en deflatie

• Stijging van prijspeil is er sprake van inflatie
• Daling van prijspeil is er sprake van deflatie
• De inflatie en deflatie wordt aangegeven met indexcijfers. Het indexcijfer van alle consumentenuitgaven bij elkaar noemen we het CONSUMENTENPRIJSINDEX (CPI)

Consumentenprijsindexcijfer (CPI)

• Goederen die in prijs stijgen, tellen niet allemaal even zwaar mee in het ‘officiële’ inflatiecijfer, de consumentenprijsindex (CPI).                                             
• Het CPI wordt samengesteld uit verschillende prijsstijgingen van verschillen goederen, die ‘gewogen’ worden. 
  

 CBS

Het Consumenten Prijs Indexcijfer (CPI) wordt berekend door het CBS.

Onderzoek naar de prijswijzingen van alle producten en diensten in Nederland. 

Hoeveel geven we overal aan uit = wegingsfactoren (verzorging weegt niet zo zwaar als woning)

Wegingsfactor: geeft aan hoe zwaar iets meetelt bij de berekening van een gemiddelde 

Veel uitgaven -> Hoog percentage (wegingsfactor)

Weinig uitgaven -> Laag percentage (wegingsfactor)

Bereken het CPI 

Vraag 4

STAP 1:

indexcijfer  x  percentage uitgaven( = wegingsfactor)

Bereken het CPI 

STAP 2:

Tel de uitkomsten van alle categorieën bij elkaar op:

(103,3 × 35) + (100,4 × 15) + (92,1 × 8) + (100,7 × 42) = 10.087,7

Bereken het CPI 

Nu kan je het CPI uit rekenen door de uitkomst te delen door totaal van de percentages

10.087,7 : 100 = 100,877

Afronden op een decimaal 100,9

Afronden op een geheel = 101

In het basisjaar kostte een mobiele telefoon € 500, in 2018 betaal je er gemiddeld € 830 voor.
Bereken het indexcijfer van 2018.

1. 166
2. 34
3. 134
4. 66

De prijs van een boek was in 2016 € 15,00 (basisjaar) en in 2017 € 15,30. Bereken het indexcijfer van 2017.
Wat is het indexcijfer?

1. 101
2. 102
3. 103
4. 104

Samengesteld ongewogen indexcijfer =

SOM van alle indexcijfers

aantal indexcijfers

Samengesteld gewogen indexcijfer =

indexcijfer A × weging + indexcijfer B × weging

SOM van alle wegingsfactoren

Wat is het
indexcijfer
van 2009?

jaren	2007	2008	2009
aantal (milj)	18,6	19,8	19,4
indexcijfer	100	106	??

Maken

Rekentrainer paragraaf 3

paragraaf 4.3: 1 t/m 10