H5 - vermogen

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 5 - Vermogen

 Lesbrief Levensloop

Programma:

Vragen hoofdstuk 1 t/m 4

Hoofdstuk 5

Vragen????

Hoofdstuk 1 t/m 4

Hoofdstuk doelen

• de hoogte van het vermogen uitrekenen en interpreteren.

• uitleggen dat bij lenen en sparen sprake is van ruilen over de tijd.

• de begrippen opofferingskosten en tijdsvoorkeur toepassen bij de afweging tussen sparen en consumeren.

• de invloed van de rente en verwachte prijsstijgingen op sparen en lenen uitleggen.

• verschillende vormen van beleggen benoemen en het rendement ervan uitrekenen.

• de onderdelen van het inkomen uit vermogen of het kapitaalinkomen benoemen en uitrekenen.

• de relatie tussen de hoogte van het risico en het te verwachten rendement bij beleggen uitleggen.

Hoofdstuk doelen

• het verschil in risico en te verwachten rendement tussen aandelen en obligaties uitleggen.

• de nominale en reële waarde onderscheiden en hun verband uitleggen.

• de invloed van inflatie op de reële waarde uitleggen.

• berekeningen maken met de inflatie, nominale en reële waarde van het vermogen.

• de consumentenprijsindex (CPI) uitrekenen en interpreteren.

• de vermogensrendementsheffing uitrekenen.

• met behulp van een lorenzcurve en een Gini-coëfficiënt de mate van ongelijke verdeling van het vermogen concretiseren.

Ruilen over de tijd 

Sparen: je stelt je consumptie uit naar later > lage tijdsvoorkeur

Lenen: je vervroegt je consumptie > hoge tijdsvoorkeur

Een voorbeeld van ruilen over de tijd is studeren. Je wordt een laatverdiener en moet grote consumpties uitstellen.

Rol van de bank bij sparen en lenen

Er zijn 3 beleggingsmogelijkheden

1. Spaarrekening
2. Beursverhandelbare beleggingen (aandelen/obligaties)
3. niet-beursverhandelbare beleggingen  (huis of stuk grond)

Opbrengst is rendement. Voorbeelden: rente, winstuitkering, huur of pacht. 

Sparen:

- laag risico

- laag rendement

Beleggen in aandelen, obligaties:

- hoger risico

- (kans op) hoog rendement, maar ook 

op verlies

Inflatie = gemiddelde prijsstijging van producten in een land.

Indexcijfers 

Met indexcijfers kun je gegevens met elkaar vergelijken, waarbij je het basisjaar als uitgangspunt neemt.

Het basisjaar heeft altijd het indexcijfer 100. 

Indexcijfers lijken op percentages. Het is ook een verhoudingsgetal.

Een prijs berekenen met indexcijfers

• - Een voorbeeld:
• - Het basisjaar is 2016. De gemiddelde broodprijs is dan € 2,10.In 2018 is het prijsindexcijfer voor brood 107. Wat is de broodprijs is 2018?
• 
  
• € 2,10 is het basisjaar, is dus 100, we willen 107 weten.€ 2,10 : 100 x 107 = € 2,25.

RIC = NIC : PIC x 100 

NIC = indexcijfer nominale inkomen

PIC = indexcijfer prijspeil

RIC = indexcijfer reele inkomen

Rente

• Rente een ander woord daarvoor is interest.
• Nominale rente = rente in euro's, het rente- percentage dat de bank geeft of vraagt.
• Reële rente = nominale rente gecorrigeerd voor de inflatie.
  
  

Gewogen indexcijfer

• Uitgevoerd door het CBS
• Per categorie een indexcijfer (proc. verandering t.o.v. voorgaand jaar)
• EN een wegingsfactor (hoe zwaar weegt deze categorie voor een gezin)
• Uiteindelijk resulteert dit in gewogen indexcijfer (CPI)

Inkomstenbelasting

Box 1: inkomen uit werk en woning

Box 2: inkomen uit aanmerkelijk belang

Box 3: inkomen uit sparen en beleggen

Box 2:

Wanneer iemand meer dan 5% aandelen heeft in een BV, wordt in box 2 hierover belasting berekend. Deze box zal in een opgave niet snel voorkomen.

Belasting box 3

Lorenz 

curve 

voor 

vermogen

Maken

5.6, 5.11, 5.13, 5.16, 5.18, 5.29

Juist of onjuist?
Het indexcijfer is altijd 100 of hoger.

1. Juist
2. Onjuist

Wat is het basisjaar?

1. 2014
2. 2015
3. 2016
4. 2017

Wat is het indexcijfer van 2013?

1. 94
2. 95
3. 96
4. 97

Koopkracht is:

1. Hoeveel geld je hebt
2. De hoeveelheid producten die je kunt kopen met het geld dat je hebt
3. Hoeveel spaargeld je hebt

Het inkomen van Timon is met 5% gestegen t.o.v. vorig jaar. De prijzen zijn in de zelfde periode met 1,5% gestegen. Hoeveel % is de koopkracht van Timon veranderd? Gestegen of gedaald?

Wat is een obligatie?

1. Een lening aan een bedrijf/overheid.
2. Een stukje van een bedrijf/overheid.

Tijdens de levensloop heb je te maken met ruilen over de tijd. Wat is een voorbeeld van ruilen over de tijd?

1. het kopen van schaarse goederen
2. lenen voor de studie
3. beginnen van een bedrijfje
4. het krijgen van een uitkering

Heeft een lener een hoge of lage tijdsvoorkeur?

1. hoge tijdsvoorkeur
2. lage tijdsvoorkeur

Waaruit blijkt dat het CPI een gewogen indexcijfer is

1. bij de berekening wordt er gebruik gemaakt van wegingsfactoren
2. bij de berekening wordt er gebruik gemaakt van prijsindexcijfers
3. bij de berekening wordt er gebruik gemaakt van prijsindexcijfers
4. bij de berekening wordt er gebruik gemaakt van prijsfactoren.

Sylabus

In teams staat het overzicht.