Cellen aan de basis les 2.4 Organellen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Les 2.4 Organellen

Wat gaan we doen?

Nakijken opdrachten les 2.3

Uitleg les 2.4

Opdrachten maken 2.4

Evaluatie

Leerdoelen

• Je kan een cel beschrijven als een zelfstandige biologische eenheid.

• Je kunt beschrijven hoe transport van stoffen via (cel)membranen plaatsvindt.

Flipping the classroom

Zoek de betekenis op van:

1. Endoplasmatisch Reticulum
   
2. Ribosomen
3. Golgisysteem
4. Exocytose/ Endocytose
5. Lysosomen
6. Enzymen
7. ATP
8. Motoreiwitten
9. Fosfolipiden

Celkern

Bestaat uit kernplasma omgeven door een kernmembraan.

Via de openingen in het membraan vindt transport plaats. Kernporiën

In het kernplasma liggen chromosomen. Deze bestaan uit lange DNA moleculen en bevatten erfelijke eigenschappen.

Endoplasmatisch Reticulum

Netwerk van membranen dat dient voor transport van stoffen binnen een cel.

De membranen van het ER zijn verbonden met het kernmembraan.

Endoplasmatisch Reticulum (ER)

ruw endoplasmatisch reticulum*: 

• Ontvangt eiwitten van ribosomen
  
• Deze eiwitten worden verder

getransporteerd voor bewerking

glad endoplasmatisch reticulum:

• rol bij vetproductie 
• afbraak gifstoffen

* ruw vanwege de ribosomen

Ribosomen

RNA wordt afgelezen in ribosomen
Hierbij worden eiwitten gevormd

Ribosoom

Golgisysteem

Golgisysteem

Bestaat uit:

Stapel membranen

Functie:

bewerkt nieuwe eiwit moleculen tot juiste vorm

Bijvoorbeeld:

Eiwitten verlaten het Golgisysteem in blaasjes (lysosomen)

• Toevoeging fosfaatgroepen
  
• Wijzigen suikergroepen

Lysosoom

Een blaasje dat zich in het cytoplasma bevindt. 

Lysosomale enzymen in de lysosomen breken afvalstoffen van de cel af.

Deze afbraakproducten hergebruikt of veilig uitgescheiden kunnen worden.

Transport via blaasjes

Endocytose 

Exocytose

(opnemen)                                                                     (afgeven)

ATP

Bij de verbranding van glucose in mitochrondiën ontstaat energie.

 

Deze energie wordt vastgelegd in het molecuul ATP.

Als ergens in de cel energie nodig is dan kan dit vrij worden gemaakt uit ATP

(Adenosinetriphosphate)

Bladgroenkorrels

- Zetten lichtenergie om in glucose (fotosynthese)
- Binnen én buitenmembraan
- Lijkt op stapeltjes munten

Transport door membranen

Dubbele laag fosfolipiden

Zijn voortdurend in beweging, 

waardoor een membraan geen 

vaste vorm heeft, maar een 

dun vloeibaar vliesje.

Trilharen

• Trilharen: verplaatsen de cel of stoffen over de cel
  

• Zweephaar: lang, 1 of 2 per cel, maken golfbewegingen
  

Motoreiwitten

Motoreiwitten: verplaatsen zich langs cytoskelet en transporteren blaasjes en eiwitten 

De voetjes kunnen ook echt lopen. Elke stap kost ATP

Evaluatie

Hoe vond je deze manier van werken?