OK 1, b1, 3; DIM & Lesvoorbereiding

• Onderwijskunde
• HBO
• Studiejaar 1

Onderwijskunde 1, blok 1, les 2

DIM & Lesvoorbereiding

Wat gaan we vandaag doen?

Lesdoelen & bekwaamheidseisen

Les/instructiemodellen

• Het Directe InstructieModel (DIM)
• Het Expliciete Directe Instructiemodel (EDI)

Het lesvoorbereidingsformulier

• Leerdoelen
• Didactische route
• Twintig aspecten

Portfolio
Bronnen

Lesdoel

*De cursist kent de verschillende stappen
van het directe instructiemodel
en kan een les ontwerpen volgens dit model; 

*De cursist maakt kennis
met het lesvoorbereidingsformulier
dat op de Pabo gebruikt wordt. 

Bekwaamheidseisen (stage)

• De student selecteert leerdoelen op lesniveau. 
  
• De student kent verschillende didactische leer- en werkvormen en de psychologische achtergrond daarvan. Hij kent criteria waarmee de bruikbaarheid daarvan voor zijn leerlingen kan worden vastgesteld.
  
• De student stelt lesdoelen op, selecteert en ordent de lesstof en gebruikt hierbij passende didactiek en onderwijsbegrippen. 
  
• De student kan aan zijn leerlingen de verwachtingen en leerdoelen duidelijk maken. 
  
• De student kan de leerstof aan zijn leerlingen begrijpelijk en aansprekend uitleggen en voordoen hoe ermee gewerkt moet worden. 
  
• De student kan de leerlingen met gerichte activiteiten de leerstof laten verwerken. 
  

Het directe instructiemodel

Het directe instructiemodel

Directe instructie (DI) is een vorm van leraargestuurde instructie, gericht op het overbrengen van informatie en ontwikkelen van vaardigheden. Het traditionele directe instructiemodel bestaat uit de volgende stappen:

1. dagelijkse terugblik
   
2. presentatie
   
3. (in)oefening van het aangeleerde
   
4. zelfstandig toepassen van het geleerde
   
5. periodieke terugblik
   
6. terugkoppeling (gedurende elke lesfase)
   

Het directe instructiemodel

Enkele hoofdkenmerken van het Directe instructiemodel zijn:

• Basiskennis en -vaardigheden op een krachtige wijze ontwikkelen.
  
• Aansluiten op het individueel tempo van de leerling.
  
• Duidelijke doelen stellen.
  
• Een heldere leerstofopbouw.
  
• Directe feedback geven.
  

Een voorbeeld ...

https://www.leraar24.nl/105711/rekenles-volgens-het-directe-instructiemodel/

https://www.leraar24.nl/105711/rekenles-volgens-het-directe-instructiemodel/

Verschillende vormen

Veel verschillende vormen, welke jij kiest is afhankelijk van de school, je eigen visie, het lesdoel, de vakinhoud, behoeften van de kinderen en de leeftijd van de kinderen.

Modellen:

DIM: Direct Instructiemodel

ADI: Activerend directe instructiemodel

IGDI: interactief gedifferentieerd directe instructiemodel

EDI: expliciete directe instructiemodel

Differentiatie in DIM

EDI

Het expliciete directe instructiemodel is een variant van het directe-instructiemodel. Het besteedt veel tijd en aandacht aan expliciete instructie zoals controleren van begrip, uitleggen, voordoen en hardop denken.


Controleren van begrip: 

• Wordt aan de hele klas gesteld
  
• Er wordt even gewacht 
  
• Er wordt willekeurig een beurt gegeven 
  

Fasen van EDI

Een EDI-les bestaat uit de volgende onderdelen:

1. Activeren van voorkennis;
2. Lesdoel;
3. Instructie over het concept;
4. Instructie over de vaardigheid; 
5. Begeleide inoefening;
6. Kleine lesafsluiting;
7. Zelfstandige verwerking;
8. Verlengde instructie; 
9. Grote lesafsluiting (zie afbeelding).

EDI bij kleuters

Lesvoorbereiding

Hoe te starten?

Bedenk eerst:

2. Leerstof
Wat is de inhoud van de onderwijsactiviteit?

3. Beginsituatie
Wat moet ik over de kinderen weten?
Wat weten en kunnen de kinderen al?

5. Leerdoel (zie volgende slide)

Leerdoelen

Wat moeten de kinderen kennen en of kunnen aan het einde van de les?

 S= specifiek

 M= meetbaar

 A= acceptabel

 R= realistisch

 T= tijdgebonden

 C= context

Aan het einde van de les kunnen de leerlingen op de juiste wijze de oppervlakte van hun tafel in vierkante centimeters berekenen. Ook kunnen ze de oppervlakte van de speelplaats in vierkante meters berekenen. De leerlingen kunnen de notatie van oppervlakte op de juiste wijze toepassen.

Hoe, wat, waar, wanneer?

Voor elke stagedag bereid je minimaal één les voor middels de lesvoorbereiding.

Deze lever je vooraf aan bij de werkplekbegeleider;

Deze gebruik je bij het nabespreken;

Deze stuur je voorafgaand aan een stagebezoek ook naar je instituutsopleider.

Deze MAG je plaatsen in je materialenmap in je stagedossier.

QUIZ

Wat zijn goede leerdoelen?

1. De leerling experimenteert met magneten om de eigenschappen van het materiaal te leren kennen.
   
2. De leerling kan de functie van een punt in een zin benoemen en in een tekst van 4 regels de punten op de juiste plaats opschrijven.
   
3. De leerling weet wanneer de Romeinen in Nederland waren.
   
4. De leerling kent de hoofdsteden van de Nederlandse provincies.
   
5. De leerling kan de tafel van 5 opnoemen en sommen door elkaar mondeling of in het schrift beantwoorden.
   

Een succesvolle les ...

kenmerkt zich door…

Bedenk:

4. Leefwereld: hoe kan ik de lesstof verbinden
met de leefwereld van de kinderen?

8. Werkvormen: In welke vorm giet ik elke activiteit?

18. Introductie: hoe zorg ik ervoor dat de kinderen
betrokken en gemotiveerd aan de activiteiten beginnen?

Voorbeeld 

https://www.leraar24.nl/241437/een-goede-start-met-een-pakkende-lesopening/

De didactische route

De didactische route

Twintig aspecten

Overige aspecten: zie Moodle.

In les 5 gaan we met elkaar het formulier bespreken, zorg dat je voor die les een ingevuld lesvoorbereidingsformulier meeneemt (zo goed als lukt)
.

Koppeling opdracht

Opdracht 3

3.A. Ontwerp een les volgens het directe instructiemodel en beargumenteer vanuit de literatuur waarom dit model bij deze lesstof effectief is;  of

3.B. Ontwerp en geef een les op je werkplek volgens het directe instructiemodel en beschrijf vervolgens minimaal één punt dat je een volgende keer hetzelfde zou doen en minimaal één punt dat je een volgende keer anders zou doen. 

Cursusbeschrijving (inclusief literatuur) en portfolio-opdrachten vind je op Moodle.

Inleveren portfolio maandag 22 maart

Bronnen

• Gerritsen, J. & Klapwijk, C. (2013). Praktijkwijzer basisonderwijs. Snel en doeltreffend handelen. Bussum: Uitgeverij Coutinho.
  
• Hollingsworth, J. & Ybarra, S. (2015). Expliciete Directe Instructie. Tips en technieken voor een goede les. Huizen: Uitgeverij Pica. 
  
• De Munnik, C. & Vreugdenhil, K. (2018). Ontwerpen van onderwijs. Groningen: Noordhoff Uitgevers. Desbetreffende hoofdstuk staat op Moodle bij les 3 blok 1 Onderwijskunde 
  

• Olivier, S. (z.d.) Werken met Kleuteruniversiteit en het EDI-model – gaat dat wel samen? Geraadpleegd op 16 maart 2020, van https://www.kleuteruniversiteit.nl/2018/06/inspiratieblog-werken-met-kleuteruniversiteit-en-het-edi-model-gaat-dat-wel-samen/