Lezen 3.3 betoog

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

betoog 

Na deze les weet je wat een betoog is en  

hoe een betoog is opgebouwd. 

Lesdoelen

Aan het einde van de les...

...kun je het doel van een betoog uitleggen;

...kun je de opbouw van een betoog uitleggen;

...kun je een standpunt en een argument juist noteren.

Betoog

In een betoog geeft de schrijver zijn mening --> standpunt innemen.

Dit standpunt noteert hij/zij al in de inleiding van je betoog.

Een betoog is een overtuigende tekst. Wat is ook een overtuigende tekst?

1. Het weerbericht
2. Een bijsluiter van medicatie
3. Een anekdote
4. Een recensie over een film

Betoog

Het tekstdoel = overtuigen.

De schrijver overtuigt de lezer van zijn standpunt.

Elke alinea begint met een argument 

dat verder uitgewerkt wordt in de alinea.

Wat is een kenmerk van een feitelijk argument?

1. Het is fictie
2. Het is controleerbaar.
3. Veel mensen zijn het hiermee eens.

Onderbouwing

Je argument moet worden onderbouwd. 

Stelling: De leeftijdsgrens voor alcohol moet naar zestien jaar.

Argument: 'Jongeren moeten de kans krijgen te leren omgaan met drank'.

Onderbouwing: Iedereen die een beetje nadenkt weet dat jongeren graag willen doen wat hun wordt verboden. Jongeren moeten de kans krijgen om te laten zien dat ze kunnen omgaan met alcohol. Dat zal misschien niet altijd goed gaan, maar daar leren ze van. Wanneer het hun verboden wordt, zullen ze ook niet leren hoe ze er verantwoordelijk mee kunnen omgaan. Sterker nog, het zal waarschijnlijk leiden tot ongeremd drankmisbruik. Jongeren kunnen deze verantwoording echt wel aan. 

In de Tweede Kamer komen betogen regelmatig voor.

1. Waar
2. Niet waar

Onderbouwing

Tips voor een sterk betoog

Varieer in het gebruik van signaalwoorden 

bovendien / daarnaast / als derde argument / tot slot

hierdoor / waardoor / zodat / om die reden

De argumenten mogen geen overlap vertonen.

De argumenten mogen elkaar niet tegenspreken.

De alinea-indeling is correct.

De opbouw is logisch.

Sterkste argument eerst of juist niet?

Opbouw

Titel

Inleiding (aandacht trekken & standpunt)

Argument 1 & uitwerking

Argument 2 & uitwerking

Slot (herhaling standpunt)

Titel

Inleiding (aandacht trekken & standpunt)

Argument 1 & uitwerking

Argument 2 & uitwerking

Argument 3 & uitwerking

Slot (herhaling standpunt)

Titel

De titel bedenkt de schrijver vaak als laatste.

De titel moet scherp en helder worden geformuleerd.
 

Het standpunt kan nooit de titel zijn! (goed onthouden)

Inleiding

1. aanleiding, constatering, anekdote en/of probleemomschrijving

2. geef een of meerdere voorbeelden (van het genoemde/ onderwerp)

3. De schrijver formuleert zijn standpunt over het onderwerp

Standpunt formuleren

De schrijver formuleert het standpunt altijd positief.

Dus niet: Ik vind dat de leeftijd waarop je in Nederland mag stemmen niet omlaag moet. 

Maar: Ik vind de leeftijd waarop je in Nederland mag stemmen de juiste leeftijd. 

Mag je in de inleiding je standpunt al vermelden?

1. Ja
2. Nee
3. Mag je zelf weten
4. Ja, dat moet zelfs!

In de inleiding van een betoog wordt het standpunt duidelijk.

1. Juist
2. Onjuist

Wat hoort bij de inleiding?

1. conclusie
2. argumenten
3. anekdote

Slot

- De schrijver herhaalt zijn standpunt nogmaals

- De schrijver benoemt heel kort nogmaals zijn argumenten (ultrakort)

- De schrijver sluit af met een passende slotzin/ uitsmijter

Op de volgende slide enkele gruwelijk foute afsluiters uit de jaren 2015 tot heden: 

- Bedankt voor het lezen.

(Variant: Ik hoop dat je/u het leuk vond om te lezen)

- Groetjes!

- De toekomst zal het leren (te cliché!)

- Zo, dit was mijn betoog.

P.s. Een schrijver schrijft ook niet aan het einde van zijn boek: Zo, dit was mijn boek. 

- Dit is geschreven door [naam].  

(Zie vorig post scriptum)

In het slot worden geen nieuwe argumenten meer genoemd.

1. waar
2. niet waar

Wat is de beste slotzin?

1. Groetjes!
2. Hoop dat u het leuk vond. ;)
3. Een passende uitsmijter
4. Dit is geschreven door Danny

Wat bedoelen we eigenlijk met 'een uitsmijter'?

1. Een origineel verhaaltje
2. Een pakkende slotzin
3. Een dubbelzinnige opmerking
4. Een synoniem

Middenstuk

Argument 1, 2 en 3 inclusief ondersteuning.

Per argument gebruikt de schrijver een alinea.

In welk deel van het betoog worden de argumenten uitgewerkt?

1. inleiding
2. kern
3. slot
4. Dat mag overal

De argumenten die de standpunt onderbouwen, bewaart de schrijver tot het slot.

1. juist
2. niet juist

Feit, mening, argument

Feit: je kunt controleren of het waar of onwaar is.

Mening/standpunt: iets wat iemand van iets vindt; je kunt het ermee eens of oneens zijn. Signaalwoorden: 'ik vind', 'volgens mij', 'lijkt mij', 'naar mijn mening'.

Argument: aangeven waarom je een bepaalde mening hebt. Signaalwoorden: 'want', 'omdat', 'namelijk', 'immers'.

Feit

Mening /

Standpunt

Argument

Iets wat waar of onwaar is.

Je kunt controleren of het waar of onwaar is.

Iets wat iemand van iets vindt.

Je kunt het hiermee eens of oneens zijn.

Uitleg waaróm je iets vindt.

Vaak te herkennen aan: want, omdat, namelijk, immers.

Overtuigende tekst voorbeeld

Standpunt overtuigende tekst bevat je mening (standpunt) over het onderwerp. Beide in de eerste alinea.

- Onderwerp = "rondweg om de stad"

- Mening/standpunt = "slecht plan"

"Het aanleggen van een rondweg om de stad is een heel slecht plan."

Overtuigende tekst voorbeeld

Middenstuk: je onderbouwt

je standpunt met argumenten.

In elke alinea komt één

argument aan bod. Onderbouw

je argumenten met feiten of

redeneringen.

Overtuigende tekst voorbeeld

In het slot herhaal je jouw standpunt en geef je een beknopte samenvatting van je argumenten.

Signaalwoorden tekst

Vraag 

Vraag 1: Hoe ondersteunt het comité het argument van de geluidsoverlast?

(Hierna komt een quizvraag)

Hoe ondersteunt het comité het argument van de geluidsoverlast?

1. Feit: in de praktijk rijdt men harder dan 50
2. Feit: er geldt een maximum van 50 km/u

Vraag

Vraag 2: Welke feiten ondersteunen het tweede argument?

(Hierna komt een quizvraag)

Welke feiten ondersteunen het tweede argument?

1. Stuk v/h sportveld wordt nieuwe weg.
2. Sportveld wordt te klein voor leuke sporten.
3. In de toekomst moeten we binnen sporten.
4. Onze gymleraar houdt van mooi weer.

Vraag

Vraag 3: Welke feiten ondersteunen het derde argument?

(Hierna komt een quizvraag)

Welke feiten ondersteunen het derde argument?

1. Rondwegen trekken meer verkeer aan.
2. Rondwegen ontlasten verkeer in centrum.
3. De problemen worden verplaatst.

En nu? maak...

Boek talent 3B

Opdracht 1 t/m 6 - blz. 24 t/m 28

Opdracht 8 t/m 14 - blz. 29 t/m 33