Beknopte bijzin en verkeerd aansluitend beknopte bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Lesdoel: 

Deze les oefen je:

• met het herkennen van beknopte bijzinnen EN verkeerd aansluitende beknopte bijzinnen.

Verkeerd aansluitende beknopte bijzin

Er zijn drie soorten beknopte bijzinnen:

Met een voltooid deelwoord:

Bij het theater aangekomen was de voorstelling al begonnen.

Met een onvoltooid deelwoord:

Fietsend kwam ik erachter dat ik mijn gymtas was vergeten.

Met te + hele werkwoord:

Na drie uur overlegd te hebben ging de staking uiteindelijk niet door.

Verkeerd aansluitende beknopte bijzin

• In een beknopte bijzin staat geen persoonsvorm;
• In een beknopte bijzin staat geen onderwerp;
• Er is altijd een 'denkbeeldig' onderwerp;
• Het denkbeeldige onderwerp van de beknopte bijzin moet hetzelfde zijn als het onderwerp van de hoofdzin.

Lachend kwamen de meisjes de klas binnen.

Verkeerd aansluitende beknopte bijzin

Bij een verkeerd aansluitende beknopte bijzin is het denkbeeldige onderwerp niet hetzelfde als het onderwerp van de hoofdzin.

Je corrigeert een foutieve beknopte bijzin door deze uit te schrijven naar een volledige bijzin!

Hoe verbeter je een foutieve beknopte bijzin?

Maak van de beknopte bijzin een gewone bijzin (met onderwerp en persoonsvorm).

Bij het station aangekomen bleek de trein net vertrokken.

Toen (we) bij het station (aankwamen), bleek de trein net vertrokken.

Beknopte bijzin

Een beknopte bijzin is een bijzin waarin het onderwerp ontbreekt en de plaats van de persoonsvorm door een voltooid/ onvoltooid deelwoord of infinitief wordt ingenomen. 

Voorbeelden:

• Breed grijnzend vertelde hij over zijn overwinning. (terwijl hij breed grijnsde)
  
• We hebben geleerd netjes met mes en vork te eten. (dat we netjes met mes en vork moeten eten)
  

Verkeerd aansluitende beknopte bijzin

In een verkeerd aansluitende beknopte bijzin is het denkbeeldige onderwerp niet hetzelfde als het onderwerp van de hoofdzin. 

Bijvoorbeeld:

• Juichend kwam de bal in het doel terecht. (Terwijl de spelers al juichten, kwam de bal in het doel terecht.)
• In het centrum aangekomen, waren alle parkeergarages vol. (Toen we in het centrum aankwamen, waren alle parkeergarages vol.)

Wat is de beknopte bijzin in:
Vriendelijk lachend, komt Nathalie binnen.

1. Vriendelijk
2. vriendelijk lachend
3. komt Nathalie
4. komt Nathalie binnen

Wat is de beknopte bijzin in: Mopperend begon mijn broertje aan het opruimen van zijn kamer.

1. Mopperend
2. Mopperend begon mijn broertje
3. mopperend begon mijn broertje aan
4. aan het opruimen van zijn kamer

Wat is het verzwegen onderwerp in de beknopte bijzin van de volgende zin?
Aarzelend stapten de panters hun nieuwe verblijf binnen.

Wat is het verzwegen onderwerp in de beknopte bijzin van de volgende zin?
Aangemoedigd door zijn vele fans reed de schaatser een nieuw wereldrecord.

Wat is het verzwegen onderwerp van de beknopte bijzin in de volgende zin?
Enthousiast gemaakt door onze leraar Nederlands besloot ik dat boek te gaan lezen.

Is er in de volgende zin sprake van een verkeerd aansluitende beknopte bijzin (VABB) of niet?
Na uitgebreid ontbeten te hebben in het hotel, hadden we de rest van de dag geen honger.

ja

nee

Is er in de volgende zin sprake van een verkeerd aansluitende beknopte bijzin (VABB) of niet?
Kauwend op een handvol pinda's, brak de kies van mijn moeder.

ja

nee

Is er in de volgende zin sprake van een verkeerd aansluitende beknopte bijzin (VABB) of niet?
Taxiënd naar de gate vloog er een zwerm vogels in de motor van het vliegtuig.

ja

nee

Is er in de volgende zin sprake van een verkeerd aansluitende beknopte bijzin (VABB) of niet?
Reizend door de jungle werd de avonturier gebeten door een slang.

ja

nee

Is het herkennen van een beknopte bijzin en verkeerd aansluitende beknopte bijzin nu gemakkelijker voor je dan aan het begin van deze les?

Na drie uur gewacht te hebben, gingen de hekken eindelijk open.

1. goed
2. fout

Na kampioen te zijn geworden, werden de spelers door het bestuur gefeliciteerd.

1. goed
2. fout

In kennelijke staat van dronkenschap verkerend, vond de agent hem in de goot.

1. goed
2. fout

Na te zijn overleden op 1 januari, brachten wij onze opa naar zijn laatste rustplaats.

1. goed
2. fout

Op onze vakantie bestemming aangekomen, vielen de mussen van het dak.

1. goed
2. fout

Huilend troostte de moeder de baby.

1. goed
2. fout

Na betrapt te zijn, leverde de bewakingsdienst de winkeldieven aan de politie over.

1. goed
2. fout

Zonder te hoeven betalen voor de koffie, liet de eigenaar van het cafeetje de toeristen weggaan.

1. goed
2. fout

Liggend op zijn badmat las Achmed zijn dagblad.

1. goed
2. fout

Eindelijk verlost van de druk werd de turner toch nog wereldkampioen.

1. goed
2. fout