Stofeigenschappen

• Scheikunde
• Speciaal Onderwijs
• Middelbare school
• havo
• Leerroute H
• Leerjaar 2,3

Stofeigenschappen

Lesdoelen

•  Je weet wat stofeigenschappen zijn.
• Je weet wat een een zuivere stof en een mengsel is.
• Je weet wat een oplossing en een suspensie is.
• Je weet wat een indicator is.
• je weet dat er bij een reactie met zuur gasbelletjes ontstaan.
• Je weet wat een exotherme en endotherme reactie is.

Stofeigenschappen

•  Stof=alles om ons heen zoals zout
• eigenschap=Kenmerk van iets of iemand
• Stofeigenschappen= Kenmerken van een stof

Wat is een stofeigenschap?

Stofeigenschappen:

• Brandbaarheid
• Geur
• Kleur
• Smaak
• Fase (bij kamertemp.)
• Kookpunt
• Smeltpunt
• Oplosbaarheid in water
• Elektrische geleiding
  

Geen stofeigenschappen:

• Temperatuur
• Vorm
• Massa
• Volume

1. Mengsel
2. Zuivere stof

Zuivere stof/mengsel

Wat valt je op aan de stoffen die oplossen in water?

Wat is een mengsel?

Oplossing

ALTIJD helder = je kunt er doorheen kijken. LET OP: kan wel een kleur hebben!

oplosmiddel = vloeistof waarin je de  stof oplost

                                           (s) + (l)                                                       (l) + (l)

Suspensie

Troebel

                                                                        (s) + (l)

Bezinken: vaste deeltjes zakken naar de bodem

Emulsie

troebel

TWEELAGENSYSTEEM

                               (l) + (l)

Om een tweelagensysteem te voorkomen: emulgator toevoegen!

Oplossing - Suspensie?

Oplossing/Suspensie?

Suspensie

Oplossing/suspensie?

Oplossing

Troebel: mengsel van een vaste stof in een vloeistof => Suspensie.

Een helder mengsel van een stof in een vloeistof => Oplossing.

Oplossing - Suspensie - Emulsies?

Emulsie

2

Suspensie

3

Oplossing

1

Een suspensie is .....

1. Helder
2. Troebel

Een oplossing is ....

1. Helder
2. Troebel

spa rood is een .....

1. suspensie
2. emulsie
3. oplossing
4. nevel

Video: Oplosbaar in water?

Maak een tabel en noteer tijdens de video:

• Welke 2 stoffen gemengd worden
  

• en of je te maken hebt met een oplossing of een suspensie
  

Een blijvende emulsie is een mengsel van..

1. Water en zout
2. water, olie en emulgator
3. Olie en bezine
4. water en olie

Welk plaatje geeft een mengsel aan en welke een zuivere stof

Mengsel

Zuivere stof

Zuivere stof

Wat voor soort mengsel is dit?

1. Oplossing
2. Zuivere stof
3. Suspensie
4. Emulsie

Appelsap is een . . .

1. Emulsie
2. Suspensie
3. Oplossing
4. Zuivere stof

Verf is een . . .

1. Emulsie
2. Suspensie
3. Oplossing
4. Zuivere stof

Brandspiritus is
een . . .

1. Emulsie
2. Suspensie
3. Oplossing
4. Zuivere stof

Fase overgangen

Wat weet je al???

Welk stelling is waar?

1. Een zuivere stof bestaat uit meer dan één stof
2. Een zuivere stof bestaat uit precies één stof
3. Sommige zuivere stoffen bestaan uit één stof, sommige uit meer

Een suspensie is een

1. Mengsel van twee vloeistoffen
2. Mengsel van twee vaste stoffen
3. Mengsel van een vloeistof en een vaste stof
4. Een zuivere stof

Zijn de zinnen juist of onjuist?
I Een oplossing is altijd helder.
II Een suspensie is doorzichtig.

1. Beide zinnen zijn juist
2. Zin I is onjuist, zin II is juist
3. Zin I is juist, zin II is onjuist
4. Beide zinnen zijn onjuist

Maak de zin kloppend.
Je hebt een flesje gevuld met limonade. Na een halve dag zie je dat de limonade er nog hetzelfde uitziet als toen je het flesje vulde.
De limonade is een ……………………...

Zijn de zinnen juist of onjuist?
I Een suspensie is altijd troebel.
II Een oplossing is altijd een mengsel.

1. Beide zinnen zijn juist
2. Zin I is onjuist, zin II is juist
3. Zin I is juist, zin II is onjuist
4. Beide zinnen zijn onjuist

Maak de zin kloppend.
Op sommige verpakkingen kun je lezen ‘schudden voor gebruik’.
Het product dat in de verpakking zit is een …………………………...

Jan heeft twee reageerbuisjes. In het eerste doet hij zout en in het tweede zand. Hij vult de reageerbuisjes vervolgens met water en schudt ze goed.
Hoe noem je mengsels die zo ontstaan?

1. in beide reageerbuisjes zit een suspensie
2. in eerste reageerbuisje zit een suspensie, in de tweede een oplossing
3. in eerste reageerbuisje zit een oplossing, in de tweede een suspensie
4. in beide reageerbuisjes zit een oplossing

Water met zout erin is na goed schudden een

1. Suspensie
2. Oplossing

Sinaasappelsap met vruchtvlees is een ...?

1. Oplossing
2. Suspensie

'Zuiver' bronwater

Op een fles bronwater kan staan dat er ‘zuiver bronwater’ in de fles zit. Toch is bronwater geen zuivere stof. Er zitten allerlei opgeloste stoffen in het water, zoals je ook op het etiket kunt zien. Het woord ‘zuiver’ betekent in dit geval dat het water niet is vervuild met gevaarlijke stoffen of bacteriën. Je kunt het zonder gevaar voor je gezondheid drinken.

   Zuivere stof

Je vindt in huis maar enkele zuivere stoffen, bijvoorbeeld kristalsuiker. In een pak suiker zit alleen maar suiker; er zitten geen andere stoffen doorheen. Ook keukenzout is een zuivere stof, als er tenminste geen jodium aan is toegevoegd (figuur hiernaast)

Mengsel

Icetea bestaat uit meerdere stoffen, dit noemen we een mengsel.

 

Soorten mengsels

Verschillende soorten mengsels:

- Oplossing

- Suspensie

Oplossing = helder

vast, vloeibaar of gas in vloeibaar oplosmiddel

moleculen zitten door elkaar heen

Oplossingen herkennen

• Oplossingen zijn altijd helder. Je kunt erdoorheen kijken. Water is helder en kleurloos, ook als je er suiker of zout in hebt opgelost. 
• Een oplossing kan wel een kleur hebben. Thee of icetea zijn hier goede voorbeelden van. 
• Oplossingen blijven ook altijd goed gemengd. Laat je een fles frisdrank een jaar in de kast staan, dan blijft de frisdrank goed gemengd.

Suspensie = troebel

Vaste stof opgelost in een vloeistof

Suspensies herkennen

•  Als een mengsel troebel (ondoorzichtig) is, kan het dus geen oplossing zijn maar een suspensie
• Verf bijvoorbeeld is geen oplossing, maar een suspensie: dat is een vloeistof waarin een fijn verdeeld poeder zweeft. Verf ontmengt; het poeder zakt na verloop van tijd naar de bodem van het blik. 

Mengsels

Oplossing:  heldere vloeistof (kan wel een kleur hebben)

= een vaste, vloeibare of gas in een vloeistof. 

Suspensie: een mengsel waar je NIET doorheen  kunt  kijken           = een vaste stof in een vloeistof.

                        

                      

Sinaasappelsap
is een . . .

1. Emulsie
2. Oplossing
3. Suspensie
4. Zuivere stof

Wijn is een . . .

1. Emulsie
2. Oplossing
3. Suspensie
4. Zuivere stof

Melk is een . . .

1. Emulsie
2. Oplossing
3. Suspensie
4. Zuivere stof

Endotherm of exotherm proces?

1. Endotherm
2. Exotherm

endotherm kost energie

1. waar
2. niet waar

Dit is een exotherme reactie

1. Pizza bakken
2. Magnesium verbranden

Exotherm of endotherm?
Vuurwerk

1. Endotherm
2. Exotherm

Bij een exotherme reactie ...

1. Komt er energie (warmte) vrij.
2. Is er energie (warmte) nodig.
3. Gebeurt er niets.

Het afkoelen van een glas thee.
Exotherm of endotherm?

1. Exotherm
2. Endotherm

Wat is een voorbeeld van een endotherme reactie?

1. het bevriezen van water
2. het hard worden van chocolade
3. Het verbranden van benzine
4. het verdampen van alcohol

Welk proces is exotherm

1. Het bakken van een ei
2. Het smelten van kaarsvet
3. Het verbranden van aardgas
4. Het koken van water

Verbranden van kaars is een exotherme reactie

1. Waar
2. Niet waar

Exotherm of endotherm?
Het verbranden van benzine.

1. Exotherm
2. Endotherm

Het smelten van boter in een pan is dat een exotherm of endotherm proces?

1. exotherm
2. endotherm

Een explosie is een exotherme reactie

1. Waar
2. Niet waar

Endotherm of Exotherm?
Smelten van ijs.

1. Endotherm
2. Exotherm

Je weet nu .....

• wat stofeigenschappen zijn
• wat een een zuivere stof en een mengsel is
• wat een oplossing en een suspensie is
• wat een indicator is
• dat er bij een reactie met zuur gasbelletjes ontstaan
• wat een exotherme en endotherme reactie is (vwo)

Ja, dat kan ik!

😒🙁😐🙂😃

• Ga verder met de meetbrief: 'Wat eet je op een dag' (It's Learning) M3
• Klaar? Ga dan blz. 11 en 12 lezen.                                    Maak opdr. 1 van Les 1, (blz. 13 t/m 16) vul de tabel van het  werkplan in en                                                laat het controleren.

• Lezen blz. 11 en 12.                                                           Maak opdr. 1 van Les 1 (blz 13 t/m 16), vul de tabel van het werkplan in en laat het controleren.
• Klaar? Ga dan verder met de meetbrief              'Wat eet je op een dag'                                                 (It's Learning).

Fase overgangen

Dichtheid

Hier heb je 8 bolletjes in 1 cm3 dus kleinere dichtheid.

Dichtheid = 8

​cm​3​​​​g​​

Hier heb je 27 bolletjes in 1 cm3 dus grotere dichtheid.

Dichtheid = 27

​cm​3​​​​g​​

Dichtheid

Dichtheid

54 g zout heeft een volume van 25 cm3, Bereken de dichtheid.

De dichtheid van suiker is 1,56 g/cm3. Ik heb 33 g suiker. Hoeveel mL is dit?

Gevarensymbolen

Opdracht

Zoek op het internet de verschillende gevarensymbolen op en hun betekenis

Huiswerk

•  §1.2 opdracht 17, 18, 20 tm 27   
•  lezen §1.3 + §1.4

Spullen meenemen

1. Schrift 
2. pen en potlood
3. rekenmachine
4. laptop
5. boek

Benzine en water zijn dus slecht te mengen, ze gaan steeds weer uit elkaar. Je moet een stof toevoegen om dit mengsel egaal te houden, hoe heet zo'n stof?

1. Katalysator
2. Emulgator
3. Centrifigator
4. Extractie middel