Pneumatiek

• Techniek
• Middelbare school
• Beroepsopleiding
• vmbo, mavo
• Leerjaar 3,4

Pneumatiek

Festo Pneumatiek tafel 

klas 3

Informatie behorende bij deze lesopdracht:

Benodigde materialen:

Benodigde software programma('s):

Waar zijn de benodigde materialen / programma's te koop ( link om te bestellen):

Link naar websites:

Geschatte uren voor deze lesopdracht:

Aantal leerlingen die aan deze opdracht kunnen werken:

Wat weet je al over het onderwerp?

• 
  
  

• Wat word er in deze les behandeld

Inhoudsopgave

Inleiding

Tijdens deze les ga je het volgde leren:

• Wat is pneumatiek
  
• Waarom pneumatiek
  
• Waar word pneumatiek toegepast
  
• Pneumatische systemen aansluiten
• Onderdelen pneumatische installatie

Doelstellingen

Aan deze competenties ga je werken:

• K 2.3 Hoe goed kan je samenwerken

K 2.9 Materialen en middelen inzetten

K 2.16 Instructies en procedures opvolgen 

 

Competenties

Pneumatiek is niet meer weg te denken in de groene sector. Het is een belangrijk onderdeel geworden in de mechanisatie en automatisering bij verwerken van agrarische producten en werken met machines.

Zowel in de landbouw als tuinbouw is pneumatiek een onderdeel geworden bij toegepaste techniek in verschillende productieprocessen.

Pneumatiek betekend werken met luchtdruk / perslucht. In het dagelijks leven komen we dit veel tegen. Een deur van een bus, vrachtwagen die je hoort remmen, fietspomp om je band op te pompen, enz.

Het onderdeel dat meestal voor een pneumatische installatie word gebruikt is een compressor.

Wat is pneumatiek

De compressor is een soort fietspomp dat een elektro of brandstofmotor heeft. Al je met een fietspomp je band op pompt stop je op tijd met pompen anders zou je band kunnen knappen. Een compressor zuigt de lucht via een luchtfilter op in de tank. De compressor stopt met pompen bij de druk van 10 BAR. Als de druk weer daalt gaat deze vanzelf weer lucht pompen in de tank. Zie de afbeeldingen voor 2 voorbeelden van een compressor. Naast de afbeeldingen zie je het symbool voor perslucht aansluiting. Dit symbool ga je veel terugzien in de aansluit schema's van de pneumatische onderdelen. 

De compressor

Als je onderhoud gaat uitvoeren aan een compressor, haal altijd eerst de stekker uit het stopcontact.

• Check regelmatig het oliepijl 
• Luchtfilter regelmatig schoonmaken of vervangen
• Water aftappen uit de tank
  
• V-snaar regelmatig controleren
  

Hoe komt het water in de tank?

In de lucht zitten kleine waterdruppeltjes, adem maar eens tegen het raam!

Door het samendrukken van de lucht worden deze kleine druppeltjes samengeperst en word water.

Water in de installatie is slecht, kan roest veroorzaken.

Voordat de lucht door de pneumatiekleidingen /slangen gaan word het water afgescheiden via een waterafscheider.

ook moet je regelmatig via het aftakkraantje aan de onderkant van de tank het water aftappen.

Onderhoud aan de compressor

In de video op de volgde slide word uitgelegd hoe je met perslucht een zuigerstang kan laten bewegen en met ventielen perslucht kan sturen. Je heb ook ventielen die door perslucht worden bediend.

Perslucht

Op de pneumatiektafel zit een drukregelaar om de luchtdruk te kunnen instellen. Op de manometer kan je de druk aflezen. Op ons leermiddel mag niet meer dan 2 bar druk staan ivm veiligheid. Onder de manometer zit ook nog een extra vochtafscheider met een extra luchtafsluiter. Van hieruit gaat de perslucht naar een verdeelblokje, op al deze openingen komt perslucht te staan.

Luchtdruk regelen

Je heb nu gezien dat je met ventielen de perslucht een bepaalde richting kan op sturen. Er zijn verschillenden soorten ventielen.

3/2 ventiel hand bediend of 5/2 ventiel hand bediend. Maar ze kunnen ook door lucht, elektra of mechanische bediend worden.

Op de volgde slide word in de video uitgelegd hoe de benaming van een ventiel benoemd word. 

Ventielen

We hebben 2 soorten cilinders.

• Enkelwerkende cilinder: Deze heeft 1 luchtaansluiting, schuift uit door perslucht en schuift weer in door een veer of tegen   gewicht.
• Dubbenwerkende cilinder: Deze heeft 2 luchtaansluitingen en schuift uit en in door luchtdruk.

Naast de afbeeldingen zie je ook de symbolen staan.

Met cilinders kan je bijvoorbeeld een kiepbak omhoogduwen of een busdeur openen. 

Cilinders

Omdat je niet altijd een cilinder bijvoorbeeld snel wil laten uit of ingaan kan je de luchtstroom door de luchtleiding regelen. Dit doe je met een stroom regel ventiel. Hierdoor kan je de busdeur bijvoorbeeld langzaam laten sluiten. 

Stroom regel ventielm

We hebben 2 soorten poorten.

• OF poort: Kan je iets met een cilinder laten bewegen via twee verschillenden handbediende ventielen.
• AND poort: Kan je iets pas laten bewegen door op twee handbediende ventielen tegelijk te drukken. Dit is om de veiligheid te vergoten bij gevaarlijke machines, zodat bijvoorbeeld je handen er niet tussen kan komen. 
• Naast de afbeeldingen zie je ook de symbolen staan.

OF en And poort

Vragen over de theorie ?

Achtergrondkleur van de slide is lichtblauw

Openvraag

Wat heb je nodig voor de praktijkles:

Pneumatiektafel

Persluchtaansluiting van de compressor

Onderdelen en luchtslangen die in de la van de tafel liggen, vraag de docent om de sleutel.

Praktijkopdracht

Enkelwerkende cilinder, 3/2 ventiel met drukknop

Benodigdheden: enkelwerkende cilinder, 3/2 ventiel met groende drukknop,

2 luchtslangen

1. Plaats de onderdelen op het bord zie foto 4
2. Vanaf het verdeelblok een slang naar nummer 1 (perslucht) op het 3/2 ventiel
3. Tweede slang nummer 2 van het ventiel naar de cilinder
   
4. Draai de blauwe afsluiter open
   
5. De lucht stroomt nu door naar het ventiel
   
6. Druk op de groenknop en kijk wat er gebeurd
7. Draai de blauwe afsluiter dicht
   

Leg uit wat er gebeurt als je op de groene knop drukt?

Leg uit wat er gebeurt als je de groene knop loslaat?

Enkelwerkende cilinder handbediende schakelventiel

Benodigdheden: enkelwerkende cilinder, 3/2 handbediend schakelventiel,

2 luchtslangen

1. Plaats de onderdelen op het bord zie foto 4 
2. Vanaf het verdeelblok een slang naar nummer 1 (perslucht) op het 3/2 ventiel
   
3. Tweede slang nummer 2 van het 3/2 ventiel naar de cilinder
   
4. Draai de blauwe afsluiter open
   
5. De lucht stroomt nu door naar het ventiel
   
6. Draai aan de handbediendeventiel en kijk wat er gebeurd
7. Draai de blauwe afsluiter dicht
   

Leg uit wat er gebeurt als je de handbediende 3/2 ventiel naar rechts draait?

Leg uit wat er gebeurt als je de handbediende ventiel naar links draait?

Dubbelwerkende cilinder handbediende 5/2 ventiel

Benodigdheden: dubbelwerkende cilinder, handbediende 3/2 ventiel, 3 luchtslangen

1. Plaats de onderdelen op het bord zie foto 4 
2. Vanaf het verdeelblok een slang naar nummer 1 (perslucht) op het ventiel
3. Tweede slang nummer 2 van het ventiel naar de linker kant van de cilinder
   
4. Derde slang nummer 4 van ventiel naar de rechterkant van de cilinder
5. Draai de blauwe afsluiter open
   
6. De lucht stroomt nu door naar het ventiel
   
7. Draai aan de handbediende 5/2 ventiel en kijk wat er gebeurd
8. Draai de blauwe afsluiter dicht
   

Leg uit wat er gebeurt als je de 5/2 handbediende ventiel naar rechts draait?

Leg uit wat er gebeurt als je de 5/2 handbediende ventiel naar links draait?

Vervang nu de 5/2 ventiel door de 4/3 ventiel

1. Vervang nu het 5/2 ventiel door de 4/3 ventiel met de hendel
2. Draai de blauwe afsluiter open
3. De lucht stroomt nu door naar het ventiel
4. Draai aan de hendel naar links en rechts en kijk wat er gebeurd
5. Draai de blauwe afsluiter dicht
   

Leg uit er gebeurt als je de 4/3 handbediende ventiel naar rechts draait?

Leg uit wat er gebeurt als je de 4/3 handbediende ventiel naar links draait?

Leg uit wat er gebeurt als je de 4/3 handbediende ventiel halverwege in of uitschuiven in neutraalstand zet?

Stroomregelventiel 

Benodigdheden: dubbelwerkende cilinder, handbediende 5/2 ventiel,

2 stroomregelventielen, 5 luchtslangen

1. Plaats de onderdelen op het bord zie foto 3, let bij de stroomregelventiel op de stroom richting
2. Vanaf het verdeelblok een slang naar nummer 1 (perslucht) op het ventiel
   
3. Tweede slang nummer 2 van het ventiel naar de linker kant van de stroomregelventiel
   
4. Derde slang nummer 4  van het ventiel naar de rechterkant tweede stroomregelventiel
   
5. Sluit nog twee slangen aan op beide stroomregelventiel naar de dubbelwerkende cilinder
6. Draai de afsluiter open, en bedien het ventiel. Vergeet de afsluiter niet dicht te draaien

Leg uit wat er gebeurt als je de instelschroef van de stroomregelventielen dichter draait?

4/2 Luchtbediendeventiel  

Benodigdheden: dubbelwerkend cilinder, 3/2 ventiel met drukknop,

4/2 luchtbediende ventiel, 5 luchtslangen 

1. Plaats de onderdelen op het bord, zie foto 3
2. Sluit vanaf verdeelblok op alle nummers 1 (2x) een slang aan
3. Sluit de nummers 2 van het 3/2 ventiel aan op nummer 14 van de luchtbediendeventiel
4. Sluit nummer 4 van luchtbediendeventiel aan op de linkerkant van de cilinder
5. Sluit nummer 2 van luchtbediendeventiel aan op de rechterkant van de cilinder
6. Draai de afsluiter open en bedien de groene drukknop. 
7. Vergeet de afsluiter niet dicht te draaien         Nog foto maken

Leg uit wat er gebeurt als je maar 1 van de groene knoppen in drukt van het ventiel?

5/2 Luchtbediendeventiel 

Benodigdheden: dubbelwerkend cilinder, 2 x 3/2 ventiel met drukknop,

5/2 luchtbediende ventiel, 6 luchtslangen 

1. Plaats de onderdelen op het bord, zie foto 3
2. Sluit vanaf verdeelblok op alle nummers 1 (3x) een slang aan
3. Sluit de nummers 2 aan op nummer 12 en 14 van de luchtbediendeventiel
4. Sluit nummer 4 van luchtbediendeventiel aan op de linkerkant van de cilinder
5. Sluit nummer 2 van luchtbediendeventiel aan op de rechterkant van de cilinder
6. Draai de afsluiter open en bedien de groene drukknoppen. 
7. Vergeet de afsluiter niet dicht te draaien

Leg uit wat er gebeurt als je 1 van de groene knoppen in drukt?

OF poort

Benodigdheden: enkelwerkende cilinder, 2x een 3/2 ventiel met groene knop,

OF poort, 5 luchtslangen

1. Plaats de onderdelen op het bord, zie foto 3
2. Sluit vanaf het verdeelblok op alle nummers 1 van de 3/2 ventiel een slang
3. Sluit vanaf nummer 2 3/2 ventiel op de nummers 1 van de OF poort een slang
4. Sluit van nummer 2 van de OF poort naar de enkelwerkende cilinder een slang
5. Draai de afsluiter open en bedien de groene drukknoppen. 

Leg uit wat er gebeurt als je 1 van de groene knoppen in drukt?

AND poort

Benodigdheden: enkelwerkende cilinder, AND poort, 2x 3/2 ventiel met groene

drukknop, 5 luchtslangen

1. Plaats de onderdelen op het bord zie foto 3
2. Sluit vanaf het verdeelblok op alle nummers 1 van de 3/2 ventiel een slang
   
3. Sluit vanaf nummer 2 3/2 ventiel op de nummers 1 van de AND poort een slang
   
4. Sluit van nummer 2 van de AND poort naar de enkelwerkende cilinder een slang
   
5. Draai de afsluiter open en bedien de groene drukknoppen. 

Leg uit wat er gebeurt er als je 1 van de groene knoppen in drukt?

Leg uit wat er gebeurt er als je beide groene knoppen tegelijk in drukt?

Rolventiel bediend

Benodigdheden: dubbelwerkend cilinder, 3/2 ventiel handbediend, 

2 stroomregelventielen, 2 rolventielen bediend, 10 luchtslangen

1. Plaats de onderdelen op het bord, zie foto 3
2. Sluit vanaf verdeelblok op alle nummers 1 (3x) een slang aan
3.  Sluit de nummers 2 aan op nummer 12 en 14 van de luchtbediendeventiel
4. Sluit nummer 4 van luchtbediendeventiel aan op de linkerkant van de cilinder
5. Sluit nummer 2 van luchtbediendeventiel aan op de rechtekant van de cilinder
6. Draai de afsluiter open en bedien de groene drukknoppen. 
7. Vergeet de afsluiter niet dicht te draaien

Opruimen

Ruim alle onderdelen weer netjes op in de la. Zie afbeelding hoe het in de bakjes 

terug gelegd moet worden. Leg alle luchtslangen in de bovenste la.

Laat je werk controleren door de docent.

Zelfbeoordeling van de competenties K 2.3:
* Hoe goed kan je samenwerken
* Wat vond je goed gaan
* Wat kan je nog verbeteren

Zelfbeoordeling van de competenties K 2.9:
* Hoe zet je materialen en middelen in
* Waaom heb je deze materialen gebruikt
* op welke veiligheids punten met je letten bij deze materialen en middelen

Zelfbeoordeling van de competenties K 2.16:
* Uit voeren van de werkzaamheden
* Werken volgens voorschiften

Voorbeelden van beroepen of bedrijven toegepast in het "groen".

LOB

Sleep de afbeelding naar de juiste naam, je houd vier woorden over

Huiswerkopdracht 

Sleep de afbeelding naar de juiste naam, je houd vier woorden over

Huiswerkopdracht 

Sleep de afbeelding naar de juiste naam, je houd vier woorden over

Huiswerkopdracht 

A	A
B	B
C	C
	C
D	D
E	E

Begrippenlijst

F	Fl
G	G
H	H
	H
I	I
J	J
K	K
L	L
M	M
	M

N
O	O
P	P
	P
	P
Q	Q
R	R
S	S
	S
	S

	S
	S
	S
T	T
	T
U	U
W	W
X	X
Y	Y
Z	Z

Techniek

Controleer of je alle vragen en opdrachten heb gemaakt 

Titel van de les

Als nodig is antwoorden van de praktijkopdrachten