les 2

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Deze les

Nakijken paragraaf 7.1

Bespreken paragraaf 7.2

Telefoons

Kauwgom in de prullenbak

• we kijken gezamelijk het huiswerk na
• ik bespreek kort de tweede paragraaf (sociale zekerheid)
• je begint aan het huiswerk (opdrachten paragraaf 7.2)
• we sluiten de les af met een aantal controlevragen

Deze les

Opdracht 1

a) Burgemeester gemeente Enkhuizen: Eduard van Zuijlen

Burgemeester gemeente Drechterland: Michiel Pijl

Burgemeester gemeente Stedebroec: Ronald Wortelboer

Burgemeester gemeente Medemblik: Frank Streng

b) Bij het gemeentehuis kun je terecht voor:

rijbewijs, ID-bewijs, paspoort, doorgeven verhuizing, bouwvergunning, verklaring van goed gedrag

Opdracht 2

De aanleg van een nieuwe speeltuin: gemeente

De aanschaf van nieuwe gevechtsvliegtuigen: overheid

Het verhogen van dijken: waterschap

Onderhoud aan de weg: provincie

Opdracht 3

Het is goed dat de Tweede Kamer de plannen van de ministers controleert: de Tweede Kamer wordt gekozen door de bevolking.

Namens de bevolking controleert de Tweede Kamer of plannen die de ministers maken van belang zijn voor ons land en of het geld goed besteed wordt.

Opdracht 4

a) De ontwikkeling van een nieuw product heet innovatie.

b) Voordeel samenleving van light electric vehicles: door elektrische voertuigen is er minder milieuvervuiling. 

Mensen die voorheen de auto pakten pakken nu deze.

Opdracht 5

a) Totale subsidie € 4.050.000,- 

muziekvereniging krijgt hiervan € 8.640,-

In procenten is dit 8640/4050000 x100 = 0,2%

b) De € 8.640,- moet opgebracht worden door 120 leden. 

Per lid kom je dan uit op 8640/120 = € 72,- per jaar,

dit is per maand 72/12 = € 6,- verhoging.

De prijs van contributie zou dan € 26,- worden.

Opdracht 6

a) Totale accijnsverhoging (in 2 jaar tijd drie keer): 

€ 0,14 + € 1,00 + € 0,12 = € 1,26 per pakje

Dit is per sigaret dan € 1,26 ÷ 20 = € 0,063 .

b) - Mee eens: hoe hoger de accijns, hoe duurder roken wordt. Daardoor vinden mensen het roken te duur en stoppen ermee of beginnen er niet aan.

  - Mee oneens: het maakt voor veel mensen niet uit hoe duur een pakje sigaretten is. Als ze verslaafd zijn aan roken, dan kopen ze toch wel sigaretten.

Opdracht 7

Rechtspraak	Lantaarnpalen	School
2. kwaliteit in eigen hand houden	1. niet iedereen apart betalen	2. kwaliteit in eigen hand houden
3. voorzieningen voor iedereen betaalbaar		3. voorzieningen voor iedereen betaalbaar

Opdracht 8

De collectieve sector wil geen winst maken

De particuliere sector wil wel winst maken

Opdracht 9

a) Een speeltuin is een collectieve voorziening: iedereen kan er gebruik van maken.

b) De kosten voor de speeltuin vallen bij leefomgeving.

c) Totale uitgaven zijn: 75 + 28 + 83 + 41 + 14 + 20 + 52 × € 1 miljoen 

= € 313 miljoen

Aan speeltuinen wordt besteed: € 863.000 

In procenten is dit 863000/313000000 × 100% = 0,276%.

Opdracht 10

Bij privatisering verkoopt de collectieve sector taken aan de particuliere sector. De overheid ontvangt geld van een bedrijf als een taak wordt geprivatiseerd.

Opdracht 11

Redenen waarom de overheid Holland Casino wilde privatiseren:

1. Voor de opbrengst (€ 10 miljoen dividend per jaar).
2. De overheid vindt casino’s/gokspellen geen taak voor de overheid.

7.2 Sociale zekerheid?

Nederland -> verzorgingsstaat

• Er zijn allerlei voorzieningen  die ervoor zorgen dat er voor alle inwoners een inkomen, gezondheidszorg, huisvesting en onderwijs is 

• Sociale zekerheid
  

• bij een inkomen onder het sociaal minimum
  
• is er een (aanvullende) uitkering

• Toeslagen (zorg-, huur-)
• Basis- en voortgezet onderwijs is (bijna) gratis

Solidariteitsbeginsel:

• iedereen met een inkomen moet daarvan een deel afstaan voor mensen zonder inkomen of met een laag inkomen

• Stelsel van sociale zekerheid
  
• inkomenssteun (bijvoorbeeld huur- en zorgtoeslag)

Sociale verzekeringen voor alle mensen die in loondienst werken of gewerkt hebben

Betaald uit premies (percentage van het inkomen)

Sociale verzekeringen waar alle inwoners van ons land recht op hebben

Uitkeringen die de overheid betaald met geld uit belastinginkomsten

Uitgangspunt: solidariteitsbeginsel

ANW

Kinderbijslag

Rekenopdrachten deze paragraaf

Opdracht 3a

70% van € 1.472,- 

Opdracht 5a

(17,9+0,10+9,65)% van € 45.000,- en van € 27.500,-

Opdracht 6a

68,6 miljard / 9 miljoen 

1472/100 x 70

bedrag/100 x 27,65

miljoen heeft 6 nullen, miljard heeft er 9

Huiswerk volgende les 

Doornemen 

     paragraaf 7.2

Maken 

     alle opdrachten van deze 

     paragraaf 

QUIZ

time

Het sociaal minimum zorgt ervoor dat:

1. iedereen genoeg sociale contacten heeft
2. iedereen genoeg werk krijgt.
3. iedereen een bepaald minimuminkomen krijgt
4. Geen van bovenstaande antwoorden

Volksverzekeringen worden betaald met

1. belastingen
2. btw
3. accijns
4. premies

Op benzine zit subsidie

1. Eens
2. Oneens

Sociale zekerheid gaat uit van solidariteitsbeginsel, wat is het solidariteitsbeginsel

1. De sterken helpen de zwakken
2. De zwakken worden niet geholpen
3. Mensen die niet willen werken krijgen geld
4. Als je 67 jaar bent krijg je te maken met het UWV

Sociale voorzieningen worden betaald van belasting geld. Wat is geen sociale voorziening?

1. zorgtoeslag
2. WW
3. Bijstand
4. huurtoeslag

Werken bij defensie

1. Particuliere/private sector
2. Collectieve/publieke sector

Wat wordt bedoeld met sociaal minimum?

1. Het minimum inkomen waarvan je moet kunnen leven
2. Mijn sociale omgangsvormen zijn heel erg slecht
3. Het minimale aantal mensen in mijn sociale omgeving
4. Mensen die heet weinig sociale vaardigheden hebben

Wat houdt de Participatiewet in?

1. regelt de kosten en de kwaliteit van kinderopvang.
2. bedoeld voor mensen die problemen hebben om werk te vinden of te houden.
3. staan regels die te maken hebben met het verblijf in een jeugdgevangenis.
4. regelt de hulp aan jongeren en ouders bij het oplossen van opgroei- en opvoedproblemen

Door subsidie is een kaartje 32,50. zonder subsidie zou dit 45,- zijn. Bereken hoeveel procent de subsidie is van de normale prijs.

1. 72,2%
2. 27,8%
3. 38,5%
4. 51,3%

Voor wie zijn de werknemersverzekeringen?

1. Voor de mensen die gewerkt hebben
2. Voor de mensen die werken
3. Voor de mensen die in loondienst hebben gewerkt
4. Voor de mensen die in loondienst werken of hebben gewerkt.

Welke verantwoordelijkheid hoort bij een waterschap

1. Beheer van dijken
2. Onderhoud bibliotheek
3. aanleg van een fietspad op een dijk
4. Leveren van drinkwater

Wat is geen werknemersverzekering?

1. WW
2. ZW
3. WIA
4. AOW

Welke overheid behoort niet tot de lagere overheid?

1. het Rijk
2. de provincies
3. de gemeente

wat is een volksverzekering?

1. een verzekering die voor iedere inwoner geld
2. verzekering voor mensen van 65+
3. een verzekering voor alleen mensen in loondienst
4. verzekering voor arbeidsongeschikte mensen

1. Particuliere/private sector
2. Collectieve/publieke sector

Wat is GEEN volksverzekering?

1. Wajong
2. AKW
3. Wlz
4. ANW

Wat is subsidie?

Subsidie...

1. is een bijdrage van de overheid
2. is hetzelfde als accijns
3. moet je betalen aan de overheid
4. maken producten duurder

De gemeentes in West-Friesland willen graag bouwen. Wie bepaalt of er gebouwd mag worden?

1. Rijk
2. Provincie
3. Gemeentes

Nederland geeft subsidie voor

1. zonnepanelen
2. vliegvakantie
3. tolwegen
4. geen van antwoorden zijn juist

Minister president

1. Particuliere/private sector
2. Collectieve/publieke sector

Uit hoeveel lagen bestaat de overheid?

1. 2
2. 3
3. 5
4. 8

Wat is een voorbeeld van een subsidie?

1. De huur die je moet betalen
2. Het krijgen van huurtoeslag
3. Het betalen van je belasting
4. Een lening voor je auto

Met welke laag van de overheid heb jij het meeste te maken?

1. Gemeentes
2. Rijk
3. Provincie

Het waterschap heeft verschillende taken. Welke taak past bij het waterschap?

1. kwaliteit binnenzwembaden controleren
2. waterstand regelen van sluizen
3. weidevolgels beheren
4. A, B en C zijn alledrie goed

1. Particuliere/private sector
2. Collectieve/publieke sector