Klassikaal Les 5 TIM

• Biologie
• MBO
• Studiejaar 2

Theorie les 4 TIM

Vandaag:
- Verder met H5 (deel over leukemie)

- H6.1

Leerdoelen

• Je kan beschrijven wat oncogenen zijn en welke factoren kunnen leiden tot het ontstaan ervan.
• Je kan benoemen uit welke voorlopercellen acute en chronische vormen van lymfatische en myeloïde leukemie ontstaan.
• Je kan uitleggen waarom een MHC-match en bloedgroepcompatibiliteit belangrijk zijn bij transplantatie.
• Je kan op basis van een bloedgroepbepaling bepalen welke antigenen en antistoffen de persoon heeft, en hierdoor de bloedgroep.

Wat weet jij over leukemie?

Leukemie kan ontstaan doordat cellen ongeremd delen: oncogen

•  proto-oncogen regelt celdeling
• door mutatie of virussen kunnen oncogenen ontstaan: ongeremde celdeling

Leukemie

Door oncogenen ontstaat er kanker: cellen blijven ongeremd delen.

1. Waar
2. Niet waar

Hoe kan een differentiatie van witte bloedcellen (diffen) helpen om leukemie bij een patiënt op te sporen?
(geen naam zichtbaar)

Typen leukemie

Sleep de cellen waar leukemie begint naar het type leukemie dat erbij hoort

Acute Lymfoïde Leukemie

Chronische Lymfoïde Leukemie

Acute Myeloïde Leukemie

Chronische Myeloïde Leukemie

Myeloïde voorlopercellen

Lymfoïde voorlopercellen

Lymfocyten

Leukocyten van de myeloïde lijn

Door naar H6.1 bloedgroepen!

Een paar van jullie wisten hun bloedgroep niet: al nagevraagd bij je ouders?

Orgaantransplantatie

Orgaan van de ene individu overbrengen naar een ander individu.

belangrijk hierbij:

- bloedgroepen moeten hetzelfde zijn

- MHC complex moet (ongeveer) hetzelfde zijn

Bloedgroepen AB0-systeem

• In plasma: regulaire of natuurlijke anistoffen
• Op de rode bloedcel: A, B, AB of geen antigen.

Bloedgroep	A	B	AB	0
Antigen op rode bloedcellen
Antilichamen in plasma

Sleep het antigen en antistof naar het juiste vakje van de bloedgroepen.

A

A

B

B

Anti-A

Anti-A

Anti-B

Anti-B

Rhesusfactor

• Irregulaire antistoffen als je geen rhesusfactor hebt: je maakt pas de antistoffen aan als je in contact komt met het rhesus antigen.

Regulaire en irregulaire antistoffen

• Regulaire antistoffen heb je al van nature in je lichaam 
• Irregulaire antistoffen maak je aan als je in contact komt met het antigen.

Leg in je eigen woorden het verschil uit tussen regulaire en irregulaire antistoffen.
(geen naam zichtbaar)

Percentage bevolking bloedgroep

Welke bloedgroep heb jij (als je het weet)?

A+

A-

B+

B-

AB+

AB-

O+

O-

Weet ik niet

Samen oefenen: Bloedgroepbepaling

1. Rode bloedcellen worden getest op aanwezigheid van antigenen A, B of D (rhesus)

2. Rode bloedcellen worden getest op aanwezigheid van antigenen A, B of D (rhesus)

Hiernaast de resultaten van de rode bloedcellen van een patiënt dat gemengd is met antistoffen A, B of rhesus. Welke bloedgroep heeft deze patiënt?

1. A+
2. A-
3. B+
4. B-

Hiernaast de resultaten van de rode bloedcellen van een patiënt dat gemengd is met antistoffen A, B of rhesus. Welke bloedgroep heeft deze patiënt?

1. A+
2. A-
3. B+
4. B-

MHC

• Alle kernhoudende cellen hebben een MHCI op hun celoppervlak
• Alle antigeenpresenterende cellen en T-helper cellen hebben MHCII op hun celoppervlak.
• Je erft deze MHC-genen over van je ouders.

Dit is een soort vingerafdruk: uniek voor een individu.

MHC compatibiliteit

• MHC-moleculen tonen aan afweercellen of een cel eigen is of vreemd, waardoor het immuunsysteem organen kan accepteren of afstoten.
• Om iemand te vinden die exact dezelfde MHC complexen heeft, is (bijna) onmogelijk.

Daarom slikt iedereen medicijnen tegen afstoting als die een orgaan getransplanteerd krijgt.

Waarom is MHC-compatibiliteit belangrijk bij orgaantransplantaties?

1. Omdat MHC alleen antistoffen aanmaakt die infecties bestrijden.
2. Omdat MHC-moleculen alleen invloed hebben op rode bloedcellen en niet op organen.
3. Omdat MHC het immuunsysteem helpt eigen lichaamscellen te herkennen en een vreemd orgaan kan afstoten als de MHC te verschillend is.
4. Omdat MHC alleen aanwezig is op de cellen van de lever.

Aan de slag

Wat? Maak de zelfstandige Lesson-Up: Zelfstandig Les 5 TIM.

Hoe? Dit doe je individueel, bij hulp vraag je het eerst je buurman/buurvrouw. Kom je er nog niet uit? Vraag het aan mij

Hoelang? De hele les, op de laatste 10 minuten na.

Uitkomst? Je bent klaar met de zelfstandige LessonUp.

Klaar? Ga verder met je praktijkvoorbereiding voor TIM (praktijkvoorschrift lezen). OF uitwerken van de leerdoelen.

Een patiënt heeft antistoffen tegen B in zijn plasma en antigenen A op zijn rode bloedcellen. Welk bloedgroep heeft deze patiënt?

1. Bloedgroep A
2. Bloedgroep B
3. Bloedgroep AB
4. Bloedgroep 0

Waarom is een correcte bloedgroep belangrijk bij een orgaantransplantatie?
(naam zichtbaar)

Leg in je eigen woorden uit welke factoren kunnen leiden tot oncogenen.
(naam zichtbaar)

Wat heb je geleerd vandaag?
(naam zichtbaar)