Mavo Th9 Planten

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Mavo Th9 Planten

Welke onderdeel van de cel vind je alleen in planten en niet in dieren?

1. Celkern
2. Cytoplasma
3. Celwand
4. Celmembraan

Basisstof 9.1 Bladeren

Leerdoel:

Je kunt de bouw en functie van bladeren en het belang hiervan voor de fotosynthese beschrijven.

Blad en huidmondjes

Bouw van bladeren

Fotosynthese

Fotosynthese

De formule van fotosynthese

Wat de plant nodig heeft voor fotosynthese.

Maakt een plant dmv fotosynthese.

Koolstofdioxide

Water

Glucose

Licht

Zuurstof

Voor fotosynthese neemt de plant                                    op uit de lucht. Het komt de plant binnen via de                                                  . Met de                          neemt de plant                               op uit de bodem. Het gaat via de                                    van de wortels naar de bladeren. De vertakkingen van de vaatbundels heten                             

koolstofdioxide

huidmondjes

wortels

vaatbundels

nerven

water

Stevigheid door water

krijgt een plant te weinig water,

dan gaan de bladeren hangen.

De druk op de cellen wordt kleiner. 

Openen en sluiten van de huidmondjes

Waarom sluiten de huidmondjes als het droog is?

1. Dan vindt er minder verdamping plaats.
2. Dan heeft de plant minder koolstofdioxide nodig.
3. Anders wordt de plant opgegeten.
4. Daar is geen reden voor.

Basisstof 9.2 Stengels en Wortels

Leerdoelen:

• Je kunt in afbeeldingen vaatbundels, houtvaten en bastvaten benoemen en je kunt de functie van deze delen beschrijven.
  
• Je kunt beschrijven hoe planten stevigheid verkrijgen.
  
• Je kunt beschrijven hoe opname en transport van water en mineralen bij planten plaatsvinden.

Vervoer via vaatbundels

Er zijn twee typen vaten: houtvaten en bastvaten, die bij elkaar in een vaatbundel liggen.

Ezelsbruggetje:

• Houtvaten: Water en mineralen uit bodem (transport omHoog)
• Bastvaten: Producten uit fotosynthese naar andere plant-delen vervoeren (transport naar Beneden)

Stoffen vervoeren

• Houtvaten zijn hol en liggen aan de binnenkant van de vaatbundel.
• Bastvaten zijn smaller en bevatten veel zeefplaatjes en liggen aan de buitenkant van de vaatbundel (denk aan de bast van de boom).

Bouw van houtvaten en vezels 

• Houtvaten: 

Boven elkaar dode houtcellen.

De verticale celwanden zijn verdikt(cellulose en houtstof)

cellulose + houtstof = stevigheid

De dwarswanden zijn verdwenen

• Vezels : zijn hetzelfde opgebouwd als houtvaten alleen de wand is nog dikker!!! 

Vezels

• Vezels zorgen voor stevigheid in zowel de plant als rondom de vaatbundels.
• Van vezels worden allerlei pructen gemaakt.

Water met mineralen

Water met suiker

Houtvaten

Bastvaten

Van wortel naar de rest

Van blad naar de rest

Ligging: Buitenkant

Ligging: Binnenkant

Wortels

• Wortels nemen water en mineralen op uit de bodem
• Dit doen ze met wortelharen
• Aan de onderkant groeit de wortel door

De bladeren zuigen water door verdamping 

Wortels duwen water omhoog = worteldruk

Wortels kunnen:

1. De plant vastzetten in de grond.
2. Voedsel opslaan voor na de winter.
3. Water en mineralen opnemen uit de grond.
4. Alle bovenstaande antwoorden.

Basisstof 9.2 Glucose als grondstof

Leerdoelen:

• Je kunt beschrijven onder welke omstandigheden fotosynthese en verbranding plaatsvinden.
• Je kunt aangeven welke stoffen een plant kan maken uit de grondstof glucose en wat de functies zijn van deze stoffen.

Energierijke en energiearme stoffen.

Twee groepen stoffen waaruit organismen bestaan:

• energierijke stoffen: organismen zijn hieruit opgebouwd en/of maken deze. Bijvoorbeeld eiwitten, koolhydraten, vetten.

• energiearme stoffen: komen in organismen voor en in de levenloze natuur. Bijvoorbeeld water, mineralen.

Fotosynthese 

Energiearme stoffen

- Koolstofdioxide

-Water

- Zuurstof

Energierijke stoffen

- Glucose

Overdag en 's nachts

Assimilatie

Met fotosynthese maken bladeren glucose. 

Uit glucose maken planten andere stoffen:

• Andere suikers (vervoer)
• Zetmeel (opslag, in bladeren en wortels)
• Cellulose (opbouw celwanden)
• Eiwitten (maken cytoplasma, opslag in zaden)
• Vetten (opslag in zaden)

Opslag reservevoedsel

Ongeslachtelijk

• Knollen: verdikte wortels (rode biet)
• Bollen: korte stengel met korte dikke bladeren (tulpen en rode ui)

Geslachtelijk

• Zaden: reservevoedsel (eiwitten, vetten, zetmeel)voor energie tijdens ontkieming (boon)

Wat is assimilatie?

1. omzetten van glucose in koolstofdioxide
2. omzetten van glucose in water
3. omzetten van glucose in een andere organische stof
4. omzetten van glucose in warmte

Welk proces is een vorm van assimilatie?

1. Fotosynthese
2. Verbranding

Examen 2018
Kiezelwieren leven in het water en kunnen van koolstofdioxide, zuurstof maken. Hierbij vormen ze ook glucose. Ditzelfde stofwisselingsproces vindt ook plaats bij andere planten.

Hoe heet het stofwisselingsproces waarbij in kiezelwieren zuurstof gemaakt wordt?

1. Assimilatie
2. Verbranding
3. Vertering
4. Fotosynthese