Parkinson en MS

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Parkinson 

Parkinson

• Tekort aan signaalstof dopamine en serotonine 
• Oorzaak onbekend - genen
• Progressief
• Levensverwachting neemt NIET af.

signaalstoffen dat je hersencellen met elkaar communiceren. Deze stoffen geven signalen door van de ene hersencel naar de andere

Symptomen

2 hoofdgroepen:

1. Voornamelijk tremoren van handen, benen, kin of tong
2. Voornamelijk bradykinesie; trager worden van bewegingen en rigiditeit; stijfheid. Daardoor ook slecht evenwicht

Diagnostiek

- Anamnese 

- Observeren 

- Lichamelijk onderzoek; spieren, bewegingen en evenwicht 

- Scan van het hoofd 

Wat voor vragen stel je tijdens de anamnese?

• hoe zijn de klachten zijn begonnen
• hoelang de klachten al voorkomen
• op welke momenten de klachten toenemen
• of Parkinson voorkomt in de familie

Welke aandoeningen kunnen dezelfde symptomen als parkinson?

een hersentumor;

een hersenbloeding;

een bijwerking van een medicijn.

parkinsonisme is een verzamelnaam voor parkinson

1. juist
2. onjuist

Parkinsonisme

• Symptomen van Parkinson, maar geen sprake van   Dopamine tekort (of andere signaalstof)
• Oorzaak; vaak medicatie (antipsychotica)
• (Bij twijfel soms proefbehandeling met Dopamine)

Parkinson = ongeneeslijk
Wat zijn behandelmogelijkheden?

Behandeling

- Medicatie  -> Bootsen Dopamine na; moeten op vaste tijden!

- Para medisch;  logo-, fysio-,ergotherapie, diëtist e.d.

- Diepe hersenstimulatie(DBS) 

- Patiënten vereniging: Parkinson vereniging

- Gezins- en partner begeleiding / Maatschappelijk werk

Parkinson kan erfelijk zijn.

1. Waar
2. Niet waar

Parkinson is:

1. Een neurologische ziekte
2. Een spierziekte
3. Een soort dementie
4. Een zeldzame ziekte

Parkinsonisme is de uitingsvorm van Parkinson

1. Waar
2. Niet waar

Antwoord

Dit is waar, mensen met dementie in het eerste stadium zijn zich vaak pijnlijk bewust van hun eigen achteruitgang en

het verlies van kennis en vaardigheden. Ze zoeken houvast bij andere mensen en in kleine details. Ze zijn alert op de

omgeving vanuit de angst (weer) iets te missen, te vergeten of niet te weten. Ook in lichaamshouding is die alertheid

vaak terug te zien: toegeknepen ogen, gespannen spieren en veel rondkijken. Vaak zoeken mensen zelf een plek op

in de woonkamer waarin ze goed overzicht hebben op alles wat er gebeurt.

Wat is geen symptoom van Parkinson?

1. Hallucinaties
2. Maskergezicht
3. Traag bewegen
4. Tremor

Multiple Sclerose (MS)?

Multiple Sclerose

• Ziekte van het centrale zenuwstelsel
• Beschadiging van de laag om de zenuwen (myeline) waardoor deze bloot komen te liggen
• Auto immuun
• Als het afweersysteem de eigen zenuwcellen aanvalt spreken we van een schub
• tijdens "schub" klachten 
• De ontstekingen veranderen uiteindelijk in harde plekken in het zenuwstelsel.
• Letterlijk betekent multiple sclerose dan ook meervoudige (multiple) littekens (sclerose).

n geven minder goed (of helemaal niet) signalen van en naar de hersenen door.

Hierdoor kunnen plotseling verlammings- en uitvalsverschijnselen optreden.

 Daarom wordt MS ook wel een auto-immuunziekte genoemd. Zo’n aanval noem je schub en veroorzaakt een ontsteking. Dit kan binnen een paar dagen tot een paar weken gebeuren

Bij wie komt MS vaker voor?

Traumatisch hersenletsel

1. Valpartijen

Bijvoorbeeld bij ouderen of kinderen, wat kan leiden tot een hersenschudding, hersenkneuzing of schedelbreuk.

2. Verkeersongevallen

Botsingen kunnen ernstige hersenbeschadiging veroorzaken, zoals bij een whiplash of schedeltrauma.

3. Sportblessures

Vooral bij contactsporten zoals voetbal, boksen of hockey.

4. Geweld

Bijvoorbeeld door een klap op het hoofd of een explosie.

5. Ongevallen op het werk

Bijvoorbeeld door vallende objecten of andere gevaarlijke situaties. 

Niet-traumatisch hersenletsel

1. Cerebrovasculaire aandoeningen (CVA)

Een beroerte (herseninfarct of hersenbloeding) is een veelvoorkomende oorzaak van NAH.

2. Zuurstoftekort (hypoxie)

Kan optreden bij bijna-verdrinking, hartstilstand of langdurige ademhalingsproblemen.

3. Infecties

Zoals meningitis (hersenvliesontsteking) of encefalitis (hersenontsteking).

4. Tumoren

Een hersentumor kan directe schade aan de hersenen veroorzaken of druk uitoefenen op omliggende structuren.

5. Vergiftiging of intoxicatie

Bijvoorbeeld door drugs, alcohol, zware metalen of koolmonoxide.

6. Neurologische ziekten

Zoals multiple sclerose (MS) of de ziekte van Parkinson, die indirect hersenletsel kunnen veroorzaken.

7. Metabole stoornissen

Bijvoorbeeld bij ernstige suikerziekte (hypo- of hyperglykemie) of lever- en nierfalen.

Oorzaken - kenmerken 

• Koude landen  
• Genen
• Vrouwen 
• Huidskleur; blank 

Vrouwen 2x zo veel dan mannen 

Ras: mensen met een blanke huid hebben meer kans om MS te krijgen dan donkere of aziatische mensen

Er zijn ......... veelvoorkomende symptomen die ontstaan aan het begin van MS

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Symptomen 

De plaats van de ontsteking bepaalt de klachten!

1. Neuritis optica: ontsteking oogzenuw  - 33% 
2. Hersenstamsyndroom: ontsteking hersenstam - 25%
3. Ruggenmergsyndroom: ontsteking ruggenmerg - 25%

hersenstam; Dit gedeelte zorgt bijvoorbeeld voor de ademhaling en hartslag. Eén van de vier zorgvragers met MS heeft dit als eerste klacht. Klachten die hierbij horen, zijn:

dubbel zien;

trillende ogen;

duizeligheid;

verstoord evenwicht.

Beloop 

1. Primair progressieve MS - 20%
2. Relapsing-remitting; periodes van klachten - 80%
3. Relapsing-remitting met toenemende achteruitgang; combinatie van de twee bovenstaande vormen. ook wel secundaire progressieve MS genoemd - 60%

Behandeling van MS is gericht op genezing

1. waar
2. niet waar

Behandeling 

Verschillende zorgprofessionals.

Bijv. de neuroloog, fysio of  oogarts;

Behandeling door medicatie en andere therapie (oefeningen en gesprekken).

Doel:

• Minder lange periodes van klachten heeft
• Dit is belangrijk bij de relapsing-remitting vorm van MS
• Minder last van steeds erger wordende klachten

Noem een leefstijladvies bij MS

Adviezen

• Vermijd warmte
• Blijf bewegen
• Goed naar het lichaam luisteren 
• Vermijd stress 
• Zorg voor regelmaat in de dag
• Eet gezond

Multiple sclerose is een van de belangrijkste oorzaken van chronische neurologische invaliditeit op jonge leeftijd.
Stelling I: Multiple sclerose is een aandoening van de witte stof van de hersenen, leidend tot neurologische uitvalsverschijnselen.
Stelling II: Bij multiple sclerose speelt erfelijkheid geen rol.

1. Stelling 1 is juist, stelling 2 is onjuist
2. Stelling 1 en 2 zijn beiden juist
3. Stelling 1 en 2 zijn beiden onjuist
4. Stelling 1 is onjuist, stelling 2 is juist

Multiple sclerose is een spierziekte.

1. Juist
2. Onjuist

Welke van de volgende uitspraken over multiple sclerose is waar?

1. Komt alleen voor bij mannen
2. Komt vooral voor in Oost-Europa
3. Komt vooral voor bij volwassenen
4. Ontstaat door beschadiging van de myeline

Een symptoom van multiple sclerose kan zijn het hebben van spraakstoornissen.

1. Juist
2. Onjuist

Waar let je op bij de zorg voor zorgvragers met MS? Noem 3 dingen.

Je hebt verschillende soorten ondersteuning voor verschillende klachten. 

•  zorgvrager vermoeid? goed om een schema bij te houden wanneer de zorgvrager erg moe is. Hij weet dan bij welke activiteit of in welke periode hij meer rust moet inplannen. 
• geestelijke problemen
• lichamelijke problemen

Wat heb je hebt geleerd vandaag?
Noem eens 3 dingen.