H5.1 Stroom spanning

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

H5.1 Lading en spanning

6.1 Lading en spanning

• Je kan statische elektriciteit beschrijven
• Je weet wat  Spanning en Lading betekenen

Wat gaan we doen vandaag?

• Start H6.1 Lading en spanning
• Uitleg paragraaf H6.1 Lading en spanning
• Zelfstandig werken
  
• Afsluiting/Vragen H6.1 Lading en spanning

H6.1 Lading en spanning

6.1 Lading en spanning

• Je kan statische elektriciteit beschrijven
• Je weet wat  Spanning en Lading betekenen

§6.1 Lading en spanning

Heb je al eens gemerkt:

• dat bij het kammen van je haar, het rechtop gaat staan? 
  
• dat bij een trui uittrekken, deze knettert? 
• dat het aanraken van een metalen knop, een schok kreeg? 
• dat er vonkjes overspringen als je iets of iemand vast pakt?

Je hebt dan een elektrische lading gekregen.

het voorwerp is elektrisch geladen oftewel statisch

Neutraal voorwerp bezit evenveel positieve als negatieve lading.

• Gelijke lading stoot elkaar af
  
• Ongelijke lading trekt elkaar aan

Vrijwen:

Negatief geladen deeltjes (elektronen) springen bij wrijven over van de truinaar de ballon

De ballon wordt negatief en de trui positief

Materialen

Staan elektronen af:

Rabbit fur 

Glass

Human hair

Nylon

Wool

Fur

Silk

Cotton

Nemen elektronen op:

Hard rubber

Polyester

Vinyl (PVC)

('Plastic')

https:

Elektrisch geladen of statisch

Statische elektriciteit

• Stroomt snel weg (is geen vervanging voor een batterij)
• Vooral als er veel waterdamp in de lucht zit
• In de winter is de lucht in ons verwarmde huis erg droog

Wanneer merk je meer van elektrische lading?

1. Als het een zonnige dag is
2. Als het vriest en binnen is het lekker warm.
3. Als het regent en binnen droog is
4. Als er bliksem en regen is

Lading: 

Lading Q , eenheid: Coulomb (C)

Tussen A en B : spanning

Coulomb

Eén elektron heeft een negatieve lading van:

Deze waarde is terug te vinden in BINAS T7, onder de naam "elementair ladingsquantum". 

De lading van een elektron is dus erg klein. Met een verhoudingstabel kunnen we uitrekenen hoeveel elektronen samen één coulomb aan lading vormen: 

Dus 6,241·10¹⁸ elektronen, met elk een lading van -1,603·10^-19 C, vormen samen een totale lading van -1,000 C.

e=−1,602⋅10​−19​​ C

Ladingsquantum

De kleinst mogelijke lading die bestaat noemen we het elementair ladingsquantum, e.

Lading van een proton = e

Lading van een elektron = -e

De waarde van e is                         C  (Coulomb). 

16⋅10​−19​​

Stroom(richting)

Stroom is het bewegen van lading in één richting.

In een metalen draad zijn de ladingen die stromen vrije elektronen.
Richting elektrische stroom van plus naar min

-

+

Serie of parallel?

Stroommeters moeten een kleine weerstand hebben

Stroommeters moeten in serie geschakeld zijn

In een serieschakeling wordt de spanning verdeeld over de weerstanden in de schakeling

Serie of parallel?

Spanningmeters moeten een grote weerstand hebben

Spanningmeters moeten parallel geschakeld zijn

In een parallelschakeling wordt de stroom verdeeld over de weerstanden in de schakeling

Formule

I = Q/t
U = Delta E / Q

Q is lading in C
Delta E is energie in J
t is tijd in seconden
I is elektrische stroom in A

Elektroscoop

Met een elektroscoop kan 

worden onderzocht of een 

voorwerp wel of niet 

elektrisch geladen is.

Wat gebeurd er met de
blaadjes van de elektroscoop
als je met de staf aanraakt?

Beide blaadjes krijgen dezelfde lading en stoten elkaar af. 

Wat gebeurd er met de
blaadjes van de elektroscoop
als je niet aanraakt?

§6.1 Spanningsbronnen

• Elektrostatische bron:
    Elektriseerapparaat: apparaat waarmee
       statische lading opgewekt kan worden
       (vonken).
      {hoge spanning en
         een kortstondig durende stroom}

§6.1 Spanningsbronnen

Chemische bronnen: gebaseerd op een chemische reactie.

   De minpool levert elektronen en 
   de pluspool neemt elektronen op, via
   een stroomdraad buiten de bron.
   Zijn de beginstoffen op, dan stopt de reactie.

§6.1 Spanningsbronnen

• Elektromagnetische bronnen:

         Dynamo: spoel en magneet​
  
         => Magnetisch veld​ 

         => inductie, wisselspanning

           

  

​ 

Deze les

6.1 Lading en spanning

• Je kan statische elektriciteit beschrijven
• Je weet wat  Spanning en Lading betekenen