7.2 Sociale zekerheid

• Economie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

H7 Wie heeft het voor het zeggen?

Paragraaf 7.2 Sociale zekerheid

Wat weten we nog/al?

Hoe probeert de overheid gedrag van burgers te beïnvloeden?

1. Door verboden op te leggen
2. Door alleen subsidies te gebruiken
3. Door subsidies en accijns te gebruiken
4. Door alleen accijns te gebruiken

Waarom moeten voorzieningen voor iedereen betaalbaar zijn?

1. Om de overheidsuitgaven te verlagen.
2. Om gelijke toegang tot essentiële diensten te garanderen.
3. Om winst te maken.
4. Om de vraag te stimuleren.

Wat is het doel van bedrijven in de particuliere sector?

1. Winst maken.
2. Samenwerken met de overheid.
3. Hulp bieden aan de overheid.
4. Geen winst maken.

Wat is privatisering?

1. Het verhogen van de belastingen op goederen en diensten
2. Het bevorderen van samenwerking tussen bedrijven
3. Het overdragen van taken aan particuliere bedrijven
4. Het behouden van taken in handen van de overheid

Begrippen paragraaf 7.1 

• Collectieve goederen
• Collectieve sector
• Innovatie
• Marktwerking
• Particuliere sector
• Privatisering

Leerdoelen 7.2

• Je kunt uitleggen waarom er sociale zekerheid is.
• Je kunt uitleggen wat het solidariteitsbeginsel te maken heeft met sociale zekerheid.
• Je kunt de verschillen uitleggen tussen werknemersverzekeringen, volksverzekeringen en sociale voorzieningen.
• Je kunt twee overheidsmaatregelen noemen om de sociale zekerheid betaalbaar te houden.

Sociale voorziening

• Soms heb je geen recht op  een sociale verzekering. 
• Je kunt dan in aanmerking komen voor een sociale voorziening. 
• Dit is een uitkering die betaald wordt met belastinggeld.
• Een voorbeeld is de bijstandsuitkering of toeslagen.
• De sociale verzekeringen en de sociale voorzieningen samen vormen de sociale zekerheid.

Verzorgingsstaat

• Dankzij de sociale zekerheid is er in ons land een bestaansminimum voor ieder inwoner.
• De overheid heeft een bedrag vastgesteld dat je minimaal nodig hebt om van te leven. Dit is het sociaal minimum.
• Naast sociale zekerheid regelt de overheid ook gezondheidszorg, huisvesting en onderwijs.
• Daarom noem je Nederland een verzorgingsstaat.

Wat is het sociaal minimum?

1. Het gemiddelde inkomen in Nederland
2. Een door de overheid vastgesteld bestaansminimum
3. Het bedrag dat je kunt sparen
4. De maximale huurprijs

Noem een voorbeeld van een sociale voorziening.

1. Pensioenregeling
2. Arbeidsongeschiktheidsuitkering
3. Zorgverzekering
4. Bijstandsuitkering

Solidariteitsbeginsel

In Nederland hebben we het solidariteitsbeginsel dat houdt in dat iedereen met een inkomen (actieven) een deel daarvan afstaat voor mensen zonder inkomen of met een laag inkomen. 

Zo worden zwakkeren door de sterken geholpen. 

Voorbeelden zijn:

• De sociale verzekeringen
• Inkomenssteun zoals huurtoeslag en zorgtoeslag

Wat houdt het solidariteitsbeginsel in Nederland in?

1. Iedereen met een inkomen draagt niets af voor mensen zonder inkomen
2. Sterken worden geholpen door zwakkeren
3. Iedereen met een inkomen draagt een deel daarvan af voor mensen zonder inkomen of met een laag inkomen
4. Alleen mensen met een laag inkomen dragen bij aan mensen zonder inkomen

Sociale verzekeringen

Er bestaat een kans dat je buiten je eigen schuld zonder inkomen komt te zitten.

In veel van die situaties kun je een uitkering krijgen van de sociale verzekeringen. 

We maken onderscheid in:

• Volksverzekeringen
• Werknemersverzekeringen

Volksverzekeringen

Volksverzekeringen zijn sociale verzekering waar alle inwoners van Nederland recht op hebben.

Iedereen tot de pensioenleeftijd betaalt een percentage van zijn inkomen als premie voor de volksverzekeringen.

De volgende verzekeringen zijn er:

• AOW (Algemene Ouderdomswet)
• Anw (algemene nabestaande wet)
• Wlz (Wet langdurige zorg)

Werknemersverzekeringen

Werknemersverzekeringen zijn sociale verzekeringen voor mensen die in loondienst werken of gewerkt hebben.

De premies voor werknemersverzekeringen worden door de werkgeven betaald.

De belangrijkste werknemersverzekeringen zijn:

• WW (werkloosheidswet)
• WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen)

Voor wie zijn werknemersverzekeringen bedoeld?

1. Iedereen tot de pensioenleeftijd
2. Alleen ouderen
3. Zelfstandig ondernemers
4. Mensen in loondienst

Welke verzekering valt onder volksverzekeringen?

1. WW
2. AOW
3. Wlz
4. WIA

Wat zijn volksverzekeringen?

1. Verzekeringen die alleen gelden voor ouderen.
2. Sociale verzekeringen voor mensen in loondienst.
3. Sociale verzekeringen die door de werkgever worden betaald.
4. Sociale verzekeringen waar alle inwoners recht op hebben.

Hoe zeker blijft sociale zekerheid?

Om de sociale zekerheid ook in de toekomst betaalbaar te houden, neemt de overheid maatregelen. Twee voorbeelden zijn:

• Verhoging van de AOW-leeftijd. Die gaat stapsgewijs omhoog naar 67 jaar in 2024. Mogelijk wordt dat daarna nog hoger.
• De participatiewet stimuleert mensen met een arbeidsbeperking of met een bijstandsuitkering om werk te vinden. Iemand met een bijstandsuitkering moet zich voldoende inspannen om een baan te vinden.

Je kunt nu

• Je kunt uitleggen waarom er sociale zekerheid is.
  
• Je kunt uitleggen wat het solidariteitsbeginsel te maken heeft met sociale zekerheid.
  
• Je kunt de verschillen uitleggen tussen werknemersverzekeringen, volksverzekeringen en sociale voorzieningen.
  
• Je kunt twee overheidsmaatregelen noemen om de sociale zekerheid betaalbaar te houden.

Begrippen paragraaf 7.2

• Actieven
• Sociaal minimum
• Sociale voorzieningen
• Solidariteitsbeginsel
• Volksverzekering
• Werknemersverzekering

Aan het werk!

Maken opdrachten: 7.2: 2, 3, 4, 5, 7, 9 en 10

Maken Rekenopdrachten: 8, 10 en 11

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken herhalingsopdrachten 7.2

Veel goed? -> Maken plusopdrachten 7.2