V3 Paragraaf 6.4 Moleculaire stoffen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

H6.4 Moleculaire stoffen

Na deze paragraaf kun je...

• eigenschappen van moleculaire stoffen noemen
• uitleggen wat een vanderwaalsbinding en een atoombinding is
• uitleggen welk effect vdwaals heeft op het kookpunt
• uitleggen wat hydrofiel en hydrofoob betekenen 

Moleculaire stoffen

• De meeste stoffen bestaan uit moleculen
• Dat noem je moleculaire stoffen
• Vergeleken met metalen hebben moleculaire stoffen laag smelt- en kookpunt en geleiden geen stroom in vaste en vloeibare fase.

Formule moleculaire stoffen

• Bestaat alleen maar uit niet-metaalatomen.
• C12H22O11, C18H36O2, H2O
• Geleidt niet, want er zijn geen geladen deeltjes aanwezig 

Vanderwaalsbinding en kookpunt

• Het smelt- of kookpunt hangt af van de aantrekkingskracht tussen moleculen.
• Weinig aantrekkingskracht? Dan zijn de deeltjes gemakkelijk uit elkaar te halen
• Veel aantrekkingskracht? Dan kost het meer energie

Vanderwaalsbinding en kookpunt

• De aantrekkingskracht noem je vanderwaalskrachten.
• Deze krachten vormen de vanderwaalsbinding (VdW)
• Hoe groter de molecuulmassa, hoe sterker de VdW-binding

Vanderwaalsbinding en kookpunt

• Methaan (112K) vs. ethaan (185K): de massa van ethaan is hoger,
  --> dus is de VdW-binding sterker  --> dus is het kookpunt hoger

Vanderwaalsbinding en kookpunt

• Methylbutaan (301K) vs. dimethylpropaan (283K):
  massa gelijk, VdW-binding verschillend?
• Hoe kan dat?

Langgerekte en vertakte moleculen

• Methylbutaan minder vertakt dan dimethylpropaan.
• Minder raakvlak --> zwakkere VdW-binding
• Gevolg: kookpunt van methylbutaan iets hoger dan kookpunt van dimethylpropaan

Atoombinding

• De buitenste elektronen, de valentie-elektronen, zijn belangrijk voor binding tussen atomen
• Niet-metaalatomen delen elektronen
• Iedere atoombinding bestaat uit
  2 elektronen
• Vb: H₂

Covalentie

• Covalentie is aantal bindingen dat een atoom kan vormen.
• Het is het aantal streepjes in een molecuultekening rondom een atoom

Hydrofiel en hydrofoob

• Niet alle stoffen zijn te mengen
• Als een molecuul een OH-groep of een NH-groep heeft, kan het molecuul oplossen in water
• Vormen extra bindingen: de waterstofbrug
• Stippellijntje tussen moleculen

Geen leerstof

Hydrofiel en hydrofoob mengen

• Hydrofiel mengt met hydrofiel
• Hydrofoob mengt met hydrofoob
• Hydrofoob mengt niet met hydrofiel
• Emulgator: een combinatie van hydrofiel en hydrofoob

Wel leerstof