Lastig te benoemen: die, dat, wie en wat

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Woordsoorten

Wat gaan we deze les doen?

* herhaling vorige lessen 

* Lastig te benoemen woorden: die, dat, wie, wat

opdrachten maken
 

Op welk niveau zit de samentrekking?

Wil je graag rode snoepjes of gele?

1. woordniveau
2. woordgroepsniveau
3. zinsniveau

Op welk niveau zit de samentrekking?

In klas 3 zitten alleen maar leuke jongens en meisjes.

1. woordniveau
2. woordgroepsniveau
3. zinsniveau

De belangrijkste betrekkelijke voornaamwoorden zijn...

1. die, dat, zus, zo
2. zijn, haar, ons
3. die, dat, wie , wat
4. hij, zij, wij

Welk woord is een onbepaald voornaamwoord (ovw)?

1. iets
2. hem
3. niets
4. die

Voorwaartse of achterwaartse samentrekking?

Hij houdt zowel van rode als groene appels.

1. voorwaarts
2. achterwaarts

Wat is het betrekkelijk voornaamwoord: Alles wat hij wil, is een beetje rust aan zijn hoofd.

1. alles
2. is
3. wat
4. aan

voorwaarts of achterwaarts?

Emma leest graag boeken en Jill tijdschriften.

1. voorwaarts
2. achterwaarts

Wat is in deze zin het onbepaald voornaamwoord?

'Het is hier altijd enorm gezellig.'

1. Het
2. hier
3. altijd
4. gezellig

Welke van de onderstaande woorden is een
BETREKKELIJK voornaamwoord?

1. waar
2. dat
3. welke
4. ik

Die, dat, wie en wat kunnen tot verschillende woordsoorten behoren:

• die kan aanwijzend en betrekkelijk voornaamwoord zijn;
  
• dat kan aanwijzend en betrekkelijk voornaamwoord zijn én onderschikkend voegwoord;
  
• wie kan vragend en betrekkelijk voornaamwoord zijn;
  
• wat kan vragend, betrekkelijk en onbepaald voornaamwoord ('iets') zijn, maar ook telwoord.

Lastige woorden: die/dat

• aanwijzend voornaamwoord

   -> je kunt de die/dat vervangen door deze/dit

   -> je kunt het 'aanwijzen'

   -> het staat voor het woord dat het aanwijst

   Je kunt die kastanjes van dat jongetje opeten.

Lastige woorden: die/dat

• betrekkelijk voornaamwoord

   -> je kunt de die/dat  niet vervangen door deze/dit

   -> die/dat verwijst naar een antecedent

   -> het staat achter het woord waarnaar het verwijst

  Het jongetje dat daar staat, heeft kastanjes gevonden.

Lastige woorden: wie/wat

• betrekkelijk voornaamwoord

   -> verwijst terug naar een antecedent

   -> het staat achter het woord waarnaar het verwijst

 Je hoeft niet alles wat je leest te onthouden.

Lastige woorden: wie/wat

• vragend voornaamwoord
  

   -> verwijst niet terug naar een antecedent

  -> het staat aan het begin van een vraagzin of je kunt er een vraagzin van maken

        Ellen weet allang wie ze uit gaat nodigen voor haar feest.

        Wie gaat ze uitnodigen voor haar feest?

Lastige woorden: wie/wat

• telwoord

    -> wie/wat kun je vervangen door 'een beetje'

         In de koelkast ligt wat fruit voor jullie.

• onbepaald voornaamwoord

   -> wie/wat kun je vervangen door 'iets'

         Nemen jullie morgen allemaal wat mee?

Als je die advertentie moet geloven, is de laptop supersnel.
(die)

1. aanwijzend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. vragend voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

Heb jij al wat voor Fleur gekocht?
(wat)

1. aanwijzend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. vragend voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

Het telefoonhoesje dat Timon graag wilde hebben, is uitverkocht.
(dat)

1. aanwijzend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. vragend voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

Weet jij wie er naar het schoolfeest gaan?
(wie)

1. aanwijzend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. vragend voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

Opdrachten

Hoofdstuk 5: opdrachten 1 t/m 4

Online of in je boek