M&M Steden en dorpen Blok 1

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Thema: Steden en dorpen

Blok 1:  Verhuizen naar de stad

Les 1

• vertellen hoe en waar veel Europese steden zijn ontstaan.
  
• uitleggen wat het verschil is tussen het stadscentrum en de binnenstad.

Waar gaat dit blok over?

Sinds 2011 wonen er op de wereld meer mensen in een stad dan in een dorp. Overal in de wereld verhuizen veel mensen naar de steden. Wat is er in een stad dat in een dorp mist?

Toch kan de stad niet zonder de dorpen en het platteland eromheen. Want hoe komen de mensen in de stad aan voedsel? Of waar moet de elektriciteitscentrale staan? En een heel andere vraag: hoe zijn steden eigenlijk ontstaan?

Welke voorziening vind je waar?

Stad

Dorp / stad

Universiteit

Supermarkt

Basisschool

Bioscoop

Voetbalclub

Ziekenhuis

Midden in de stad

In de stad heb je de binnenstad en het stadcentrum. 

• Binnenstad: Het oudste deel van de stad met het marktplein en met oude gebouwen zoals de kerk of het stadhuis. 
• Stadcentrum: Het deel van de stad met de meeste winkels, restaurants en cafés.

Wat is de binnenstad?

1. Het oudste deel van een stad met oude gebouwen, smalle straten en weinig open ruimte.
2. Het nieuwste deel van een stad met nieuwe gebouwen, smalle straten en weinig open ruimte.
3. Het oudste deel van een stad met oude gebouwen, brede straten en veel open ruimte.
4. Het CBD (centrum business district)

Wat is een stadscentrum?

1. Het uitgaansgebied van een stad.
2. Kantoren-, en winkelgebied van een stad.
3. Kantoren-, winkel- en uitgaansgebied van een stad.

Hoe zijn de eerste steden ontstaan?

Wat is een ambacht?

1. Een beroep waarbij je op kantoor zit
2. Een functie in het leger
3. Een beroep waarbij je 1 onderdeel van een product maakt.
4. Een beroep waarbij je een product met de handen maakt (of gereedschap)

Ontstaan van de steden

Andere mensen werden handelaar. Ze kochten en verkochten de producten van de boeren en de ambachtslieden. Zij gingen op een plek wonen waar veel mensen voorbijkwamen (op een kruispunt van wegen of bij een rivier). Voor de veiligheid kozen ze vaak een plek in de buurt van een kasteel of een klooster.  Rond de markt kwamen ook ambachtslieden wonen en werken. Er kwamen een kerk en een herberg waar je kon eten en slapen. Zo ontstond een stad. 

Les 2

• de verschillen tussen een Middeleeuwse en moderne munt noemen.
  
• uitleggen wat vraag en aanbod is.
  
• redenen noemen waarom mensen naar de stad verhuizen.
  
• vertellen in welke sectoren mensen werken.

Vraag en aanbod

Wat de marktkooplieden willen verkopen, heet aanbod. Ze hopen natuurlijk dat er vraag is: dat mensen hun producten kopen. Als de vraag en het aanbod toenemen, groeit de handel.

Dat wat te koop is noemen we ....

1. Aanbod
2. Vraag
3. Handel
4. Vraag en aanbod

Wat mensen willen kopen noemen we?

1. Vraag
2. Aanbod
3. Product
4. Handel

Geld 

Omdat er in de tijd van steden en staten meer handel kwam, ontstond er ook meer behoefte aan geld. De steden gingen daarom hun eigen munten maken. 

Geld 

Iedere stad had zijn eigen munt. Maar er kwamen ook handelaren uit andere steden. Zij hadden andere munten bij zich. Daarom was er op de markt een geldwisselaar. Hij wisselde het vreemde geld om in de munten van de stad. Daar moest je wel voor betalen. De geldwisselaar onderzocht de munt: was die wel echt en was er niet stiekem een beetje zilver of goud afgevijld? Een handelaar die veel geld had verdiend, kon zijn geld bij een geldwisselaar bewaren. Geldwisselaars leenden ook geld uit. Daarvoor moest de lener dan wel extra betalen: dat heet rente.

Verhuizen naar de stad

Over de hele wereld verhuizen mensen van het platteland naar de stad. Mensen verhuizen vaak om economische redenen.

In een stad zijn er meer verschillende banen dan in een dorp. Jongeren verhuizen naar een stad om te studeren aan een mbo, hbo of universiteit. Na hun studie vinden ze in de stad een baan en blijven er wonen. 

Over dertig jaar woont ongeveer zeventig procent van de wereldbevolking in steden. 

Noem 2 redenen voor mensen om naar de stad te verhuizen?

Bevolkingsdichtheid 

De bevolkingsdichtheid in een stad is hoog: er wonen gemiddeld veel inwoners op een vierkante kilometer. Omdat steeds meer mensen in of vlak bij een stad willen wonen, worden de steden groter. Een stad en de omliggende dorpen groeien dan tegen elkaar aan.

De bevolkingsdichtheid =...

1. gem. aantal inwoners per vierkante meter
2. gem. aantal inwoners in een stad
3. gem. aantal inwoners per vierkante km
4. De manier waarop de bevolking is verdeeld

primaire sector

secundaire sector

tertiaire sector

Maak de juiste combinaties.

autoverkoper

Aardappelboer

Kledingfabriek