Periode 2 - les 2 - wat is bijzonder aan de mens

• Filosofie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom

Planning

Herhaling

Opdracht scheppingsverhaal

Dominante en subcultuur

Opdracht

Evolutietheorie bestaat uit 3 delen

1. Variatie, selectie, transformatie
2. Diversiteit, selectie, transformatie
3. Diversiteit, overerven, transmissie
4. Variatie, selectie, transmissie

Variatie is

1. De beste variant overleeft
2. Overerven van goeie genen
3. Alle planten/dieren van dezelfde soort zijn een beetje anders

Transmissie is

1. De beste variant overleeft
2. Overerven van goeie genen
3. Alle planten/dieren van dezelfde soort zijn een beetje anders

Selectie is

1. De beste variant overleeft
2. Overerven van goeie genen
3. Alle planten/dieren van dezelfde soort zijn een beetje anders

Wat wordt bedoelt met 'survival of the fittest'?

1. De beste versie heeft de grootste kans op overleven
2. Als je gespierd bent, zal je overleven
3. Als je sterk bent, kun je de rest verslaan

Opdracht

Niet ingeleverd? --> -1 op volgende opdracht

Wel ingeleverd? --> 0 tot +1 op volgende opdracht

Scheppingsverhaal

Waarom? --> mensen hadden geen antwoord op veel vragen, om orde in de chaos te scheppen bedachten ze verhalen die dingen konden verklaren

Hoe is de aarde ontstaan?

Waar komen mensen vandaan?

Waar komt liefde vandaan?

Waarom sterven we?

Waarom is er verschil tussen dag en nacht?

Waarom is er goed en kwaad?

Voorbeelden

Cultuur

Wat is er bijzonder aan de mens? 

Wat is cultuur?

Alles wat geen natuur is - gemaakt door de mens

Natuur verandert erg langzaam, mensen (cultuur) niet. Kijk maar naar woningen nu vs 100 jaar geleden

Wat cultuur in ieder geval niet is, is duidelijk: cultuur is geen natuur. De natuur verandert bijvoorbeeld veel langzamer dan de cultuur: de woningen van mieren en bijen en konijnen zien er nog hetzelfde uit als duizenden jaren geleden. Mensenwoningen niet.

Maar de mens is ook onderdeel van de natuur. De mens is eigenlijk gewoon een dier, op dezelfde manier geëvolueerd als termieten en bevers en eenden. Het ingrijpen in de natuur dat wij doen, verschilt dat wel van het ingrijpen door de dieren die net genoemd zijn?

1900 woning

Moderne woning

Helmut Plessner: "Mens is van nature kunstmatig"

Dier

Heeft vacht

Klauwen

Scherpe tanden

Mens

Niet, kleding nodig

Niet, wapens voor bescherming

Niet, bestek om te eten

Als belangrijkste verschil: mens heeft geschiedenis (en schrijft dit op)

--> mens bouwt dus verder op al bestaande cultuur

Dieren zijn centrisch. Een mens kan zich losmaken uit het hier en nu. Dat maakt ze excentrisch (= uit het midden)

Karl Marx: "Cultuur is arbeid"

--> we bewerken onze omgeving en maken zo cultuur

Cultuur gebruiken we om onszelf te verwerkelijken

--> meer onszelf worden

Als arbeid dit niet ten goede komt vervreemden we ons --> worden we minder onszelf

Immanuel Kant "Sapere aude" (durf te denken)

Verlichting (18e eeuw)

Mondigheid --> cultuuroptimisme

Hegel --> Wereldgeest (geschiedenis + cultuur) kan enkel vooruit

These + antithese --> synthese 

Dominante cultuur

Dominante cultuur

De dominante cultuur is 

de overheersende cultuur van een land

https://schooltv.nl/video/dominante-cultuur-en-subculturen-iedereen-heeft-zijn-eigen-gewoontes/

De Nederlandse cultuur

Wat hoort er bij de
Nederlandse cultuur?

Subcultuur

Subcultuur

Een kleinere groep (binnen de dominante cultuur) met een gemeenschappelijke cultuur

Carnaval - Limburg, Brabant ...

Fierljeppen - Friesland

- Geloof (vb Moslim)

- Muziek (vb rockers)

- Werk (vb docenten)

- Politiek (vb socialisten)

...

- Woonplaats (vb Groningers)

- Land van herkomst (vb Turken)

- Sport (vb voetballers)

...

Subculturen

Je bent onderdeel van meerdere subculturen

Opdracht

Inleverdatum: 24 november voor 23:59

Deel 1

Omschrijf een subcultuur waar jij onderdeel van bent

Noem belangrijke kenmerken

Kies vervolgens één belangrijk gebruik (wat redelijk uniek is voor de subcultuur), of een belangrijke normen en waarden

Norm = gedragsregel obv waarden in een samenleving -> vind je normaal

Waarde = idee wat belangrijk gevonden wordt --> iets wat jij waardeert 

Deel 1

Omschrijf een subcultuur waar jij onderdeel van bent

Noem belangrijke kenmerken

Kies vervolgens één belangrijk gebruik (wat redelijk uniek is voor de subcultuur), of een belangrijke normen en waarden

Vervolgens vergelijking obv tijd en plaats

Vergelijking op plaats

Het gebruik, de normen en waarden zijn ergens anders misschien heel gek. Je gaat dit dus vergelijken met een vergelijkbaar gebruik ergens anders

Vergelijking op tijd

Dit gebruik, of normen en waarden was vroeger misschien anders. Je gaat dus vergelijken met vroeger. Hoe ging het toen, en waarom?

Conclusie

Afsluitend schrijf je een conclusie. Hierin ga je (deels) antwoord geven op de vraag "wat maakt de mens bijzonder". Dit antwoord bestaat uit het door jouw genoemde voorbeeld en vergelijkingen, en combineer je met de vandaag genoemde theorieën.