spelling: samenstellingen met en zonder tussenletter

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

spelling: samenstellingen met en zonder tussenletter

kies het juiste woord

1. berensterk
2. beresterk

Het eerste deel versterkt een bijvoeglijk naamwoord: 

beresterk, boordevol

1. brekenbeen
2. brekebeen

Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord: 

blindedarm, huilebalk, brekebeen

1. gerstenbier
2. gerstebier

Het eerste deel heeft geen meervoud: 

roggebrood, benzinelucht, gerstebier

1. maneschijn
2. manenschijn

Het eerste deel verwijst naar iets waar er maar één van is: zonnestraal

maneschijn

1. secondenwijzer
2. secondewijzer

Het eerste deel van de samenstelling heeft een meervoud op -n (seconden) en -s (secondes)

1. stationchef
2. stationschef

Soms begint het tweede deel van de samenstelling met een s-klank. Vervang dan het tweede deel door een woord dat niet met een s-klank begint. Schrijf de -s- alleen als je hem bij de vervanging hoort: – machtsstrijd, want machtsvertoon; passagiersschip, want passagierslijst. 

Maar: slotceremonie, want slotalinea.

1. takkenwijf
2. takkewijf

takkewijf

Het is een zogenoemde 'versteende samenstelling': een samenstelling waarvan de betekenis niet zomaar af te leiden is uit de delen waaruit het woord bestaat of lijkt te bestaan. Versteende samenstellingen krijgen volgens de officiële regels geen tussen-n. Andere voorbeelden zijn bruidegom, schattebout en ukkepuk.

e(n), e of s 

Zo bepaal je of je een -s- moet toevoegen

Als je in een samenstelling een -s- hoort, dan schrijf je die ook: – machtsvertoon, passagierslijst. Soms begint het tweede deel van de samenstelling met een s-klank. Vervang dan het tweede deel door een woord dat niet met een s-klank begint. Schrijf de -s- alleen als je hem bij de vervanging hoort: – machtsstrijd, want machtsvertoon; passagiersschip, want passagierslijst. Maar: slotceremonie, want slotalinea.

e(n), e of s 

Zo bepaal je of je een -(e)n- moet toevoegen

Als het eerste deel van een samenstelling een zelfstandig naamwoord is dat alleen een meervoud op -en heeft, schrijf je -en- tussen de woorden: berenkuil, vriendendienst.

Schrijf geen -(e)n- (maar soms wel -e-) in deze gevallen:

• Het eerste deel heeft geen meervoud.
  
• Het eerste deel verwijst naar iets waar er maar één van is.
  
• Het eerste deel heeft (ook) een meervoud op -s.
  
• Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord.
• Het eerste deel versterkt een bijvoeglijk naamwoord.

Kijk bij twijfel in een (online)woordenboek.

• Sommige woorden zijn versteende samenstellingen. Deze krijgen volgens de regels geen tussen -n.

maken H4, spelling opdr 2, 3, 4, 5, 7, 8 en 9 online NN