Realisme en Naturalisme

• Frans
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Le réalisme et le naturalisme

Contexte historique

• Midden 19e eeuw: burgerij neemt macht over van adel, rijk door handel, industrie, banken → investeringen in spoorwegen, mijnbouw
• Kapitalisme: Parijs = centrum van vernieuwing
• Napoléon III (1852–1870): herbouw van Parijs door Haussmann, brede boulevards, elegante appartementen, riolering → betere gezondheid
• Stedelijke groei: nieuwe stations, Opéra Garnier, warenhuizen (Le Printemps, Galeries Lafayette)
• Middenklasse vs arbeidersklasse: kantoormedewerkers vs arbeiders in slechte leefomstandigheden (vochtig, donker, geen stromend water)
• Opkomst socialisme: strijd tegen ongelijkheid, gebaseerd op vrijheid, gelijkheid, broederschap, eisen betere werkomstandigheden, stakingen
• Literatuur: meer lezers, populaire feuilletons, overgang van romantiek → realisme → naturalisme, realistische weergave van de harde werkelijkheid

Les transformations de Paris sous le Second Empire, ou travaux haussmanniens, constituent une modernisation d'ensemble de la capitale française menée à bien de 1853 à 1870 par Napoléon III et le préfet de la Seine, le baron Haussmann.

L’Art au XIXᵉ siècle

• Maatschappelijke veranderingen: industrialisatie, verstedelijking, nieuwe sociale verhoudingen
• Realisten: Gustave Courbet (1819–1877), gewone mensen, arbeiders, boeren, vrouwen aan het werk, kunst toont echte wereld zonder idealisering
• Impressionisten: Monet (1840–1926), Degas (1834–1917), Renoir (1841–1919), focus op indruk werkelijkheid, licht, kleur, beweging, modern leven, drukke boulevards, stations, cafés, danszalen
• Belangrijk werk: Déjeuner sur l'herbe, Manet (1832–1883), opschudding door naakte vrouw + moderne setting, weerspiegelt artistiek & maatschappelijk debat
• Kunst = poging snel veranderende samenleving te begrijpen, soms confronterend realistisch, soms vluchtig en licht

Gustave Flaubert - Madame Bovary

Gustave Flaubert schreef de roman Madame Bovary. Emma trouwt in dit verhaal met Charles Bovary, een plattelandsdokter. Als kind dacht zij dat dit het medicijn zou zijn voor al haar problemen, maar de romantiek van het huwelijk valt Emma vies tegen. Ze begint te dromen over een beter leven om te ontsnappen aan de verveling en depressies die haar plagen. Wanneer ze zwanger raakt verhuizen zij en Charles naar een ander dorp. Ze krijgt een dochter, maar gelukkig wordt ze niet. Ze begint affaires met o.a. Leon en Rodolphe, wat haar het mikpunt van de spot maakt in het dorp. Ze raakt (psychisch) ziek en een tragisch einde volgt. De slechte positie van vrouwen, het falen van de bourgeoisie, de aanwezigheid van dood en verderf in het leven, en overspel zijn belangrijke thema's in dit boek.

Flaubert wordt vanwege dit werk voor de rechter gedaagd vanwege de overspelige hoofdpersoon uit zijn roman : Madame Bovary. Het schokkende aan dit werk is dat een verteller ontbreekt die de daden van Madame Bovary afkeurt. De lezer wordt meegenomen in die belevingswereld van Madame Bovary zelf. 

 

Guy de Maupassant

• Belangrijke uitspraak over literatuur: Realist toont niet enkel werkelijkheid, maar leven in volle intensiteit
• Geboren in Fécamp, Normandische kust
• Moeder huurde Château de Miromesnil → indruk dat hij daar geboren is
• Invloeden: Flaubert (jeugdvriend moeder), Zola → kennismaking met naturalisme
• Eerste succes: Boule de Suif (1880)
• Wereldberoemd door novellen & korte verhalen
• Activiteit: lezen van een novelle + verfilming bekijken
  

Écrivain fécond, disciple de Flaubert, Guy de Maupassant est l'auteur de contes, de nouvelles et de romans. Observateur privilégié de la paysannerie normande, de ses malices et de sa dureté, l’écrivain élargit son domaine à la société moderne tout entière, La Parure

Mathilde a épousé, faute de mieux, Charles Loisel, un employé de ministère. Leur existence, sans luxe, ne satisfait pas la jeune femme qui s'ennuie. Tout change quand Charles parvient à obtenir des invitations pour une soirée qui réunira tous les notables de la ville. Pour ne pas avoir à rougir face aux atours des autres épouses, Mathilde demande à Charles qu'il lui offre une robe de soirée. La tenue étant incomplète sans une parure de bijoux, elle emprunte à une amie une rivière de diamants pour la soirée. Mais la malheureuse la perd sur le chemin du retour. Le couple s'endette lourdement pour la remplacer au plus vite... Le déclin de sa santé mentale, avant même l’âge de trente ans, le porte à s’intéresser aux thèmes de l'angoisse et de la folie. Passant du réalisme au fantastique, Maupassant refuse les doctrines littéraires. Comptant parmi les écrivains majeurs du xixe siècle, il se rattache à une tradition classique de mesure et d’équilibre et s'exprime dans un style limpide, sobre et moderne

La Parure

Mathilde a épousé, faute de mieux, Charles Loisel, un employé de ministère. Leur existence, sans luxe, ne satisfait pas la jeune femme qui s'ennuie. Tout change quand Charles parvient à obtenir des invitations pour une soirée qui réunira tous les notables de la ville. Pour ne pas avoir à rougir face aux atours des autres épouses, Mathilde demande à Charles qu'il lui offre une robe de soirée. La tenue étant incomplète sans une parure de bijoux, elle emprunte à une amie une rivière de diamants pour la soirée. Mais la malheureuse la perd sur le chemin du retour. Le couple s'endette lourdement pour la remplacer au plus vite...

La Parure

Mathilde a épousé, faute de mieux, Charles Loisel, un employé de ministère. Leur existence, sans luxe, ne satisfait pas la jeune femme qui s'ennuie. Tout change quand Charles parvient à obtenir des invitations pour une soirée qui réunira tous les notables de la ville. Pour ne pas avoir à rougir face aux atours des autres épouses, Mathilde demande à Charles qu'il lui offre une robe de soirée. La tenue étant incomplète sans une parure de bijoux, elle emprunte à une amie une rivière de diamants pour la soirée. Mais la malheureuse la perd sur le chemin du retour. Le couple s'endette lourdement pour la remplacer au plus vite...

Van Romantiek naar Realisme & Naturalisme

• Romantiek: gevoel, verbeelding, individuele beleving
• Realisme (halverwege 19e eeuw): auteur verdwijnt naar achtergrond, werkelijkheid zoals die is, focus op gewone mensen, dagelijks leven, lagere sociale klassen
• Naturalisme (eind 19e eeuw): schrijver = wetenschapper, mens bepaald door erfelijkheid, milieu, opvoeding, onderzoek naar maatschappelijke ongelijkheid & misère, resultaat: rauwe, confronterende romans

Emile Zola

• Begon bescheiden: boekeninpakker Hachette, later journalist
• Oprichter van naturalisme
• Magnum opus: 17-delige Les Rougon-Macquart: beschrijft familie onder Napoleon III (1852–1870), verschillende lagen van samenleving: arbeiders (Germinal), drankzuchtige vrouwen (L’Assommoir), corrupte bestuurders
• Mens = product van afkomst & omgeving
• Quote: “Wat is een mens? Een resultaat van zijn milieu, zijn tijd en zijn omstandigheden.”
• Politiek actief: Open brief J’accuse → verdediging kapitein Dreyfus , ballingschap, symbool van strijd voor gerechtigheid
• Boeken = bezielde pogingen om menselijk tekort te tonen, ruw en pijnlijk
  

Germinal

Een jongeman, Étienne Lantier, is ontslagen na een conflict met zijn baas en arriveert in de mijnstreek Montsou in Noord-Frankrijk. Hij vindt werk in een mijn en onderdak bij het mijnwerkersgezin Maheu. Hij wordt verliefd op Catherine Maheu, maar zij is verloofd met de gewelddadige Chaval.

Étienne verspreidt revolutionaire ideeën en als er een loondaling komt zet hij de mijnwerkers aan tot staking. Deze leidt aanvankelijk tot niets en de mijnwerkers verhongeren. Wanneer de mijneigenaars mijnwerkers uit België willen inzetten vernielen de stakers de mijnen. Hierop grijpt het leger in en doodt verscheidene stakers, onder wie de vader Maheu. De mijnwerkers zetten de staking voort, maar keren zich tegen Étienne die zich verantwoordelijk voelt voor de ellende. Wanneer Catherine met een aantal mijnwerkers weer aan het werk gaat, neemt ook Étienne het werk weer op. Een anarchist saboteert echter de waterkeringen van de mijn. Een doorbraak en instortingen vernielen de mijn volledig en Étienne, Catherine en Chaval raken ingesloten. Na een provocatie vermoordt Étienne zijn rivaal en uiteindelijk sterft Catherine in zijn armen.

Na zijn redding verlaat Étienne de mijnstreek. Hij beseft dat de mijnwerkers hun doel niet hebben bereikt maar wel hun kracht hebben herkend.

Wat is hier aan de hand?

Wat is de link met naturalisme?