Muziek met glas

• Muzikale opvoeding
• Secundair onderwijs

Muziek met glas

Doel: aan het einde van deze lessen ken je drie verschillende instrumenten uit glas, leer je hoe je verschillende toonhoogtes kan maken en weet je hoe geluid er uit kan zien.

We maken ook een speelstuk met deze  instrumenten uit glas en andere keukeninstrumenten.

  

Kijk naar volgende drie fragmenten en beschrijf per fragment hoe de klank wordt gemaakt:

....................................   .........................................   .........................................

Experimenteer nu zelf met instrumenten uit glas

waterxylofoon

flesfluit

glasharp

Waterxylofoon

Maak zelf een water xylofoon 

Wat heb je nodig: 

leeg flesje of wijnglas, water, spuitje, maatbeker of digitale
keuken-weegschaal eventueel een trechter, handdoek om op te kuisen

Maak zelf muziek op je glazen instrument door er op te tikken met een stokje, lepel of pen en experimenteer door meer of minder water toe te voegen.

Bekijk het filmpje van Mr. Bean. Hoe verandert Mr. Bean de toonhoogte?

Tuning

Wanneer je de juiste hoeveelheid water gaat toevoegen, kan je deze glazen een bepaalde toonhoogte geven. Dit noemt men ..........................

Hoe meer water, hoe .............. de toon

Hoe minder water, hoe ........... de toon

Hiervoor kan je een stemaparaat gebruiken of een gratis app (free chromatic tuner)

Toonhoogtes worden weergegeven met letters

        Opdracht: Stem 4 glazen 

→ geef elke noot een kleur door kleurstof aan het water toe te voegen. 

→ de eerste noot die je moet stemmen is de noot C. Deze noot moet het meeste
water bevatten. De andere noten kan je zoeken door met een spuitje of een lepel
steeds een beetje water weg te nemen.

→ bepaal eerst de hoeveelheid water die je hebt gebruikt om de noot C te vinden.
Deze schrijf je op en geef je dit weer in ml. Hiervoor kan je een maatbeker gebruiken of een digitale keukenweegschaal. Ga er van uit dat 1 ml = 1mg Doe dit ook voor
de andere noten.

Lady Gaga - Edge of glorie: 

Je luistert naar twee verschillende versies. Welke versie heeft jouw voorkeur? Motiveer je antwoord waarom.

          akoestische versie                                      studio versie       

Deze video is niet meer beschikbaar

Welke video was dit?

Musiceren: 

Lady Gaga, ‘Edge of Glory’

                                          Wanneer je de glazen of flessen hebt gestemd, kan je meespelen met de             

                                          begeleiding van 'Edge of Glory' (zie bijlage). Speel steeds een ander ritme    

                                          van de kader die de leerkracht zal noteren   

                                          

Flessenfluit

Wat is geluid

                         

Dit toestel is een oscilloscoop en dient om: ...............................................................................................................................................

Bij een hoge golf zijn er veel / weinig moleculen bij elkaar.

Bij een lage golf zijn er veel / weinig moleculen bij elkaar.

in het  filmpje wordt uitgelegd wat geluid is. Geluid bestaat uit mole-culen die heel erg ............ bij elkaar en

wat ............................... uit elkaar liggen.

Resonantie

Wanneer je over een flesje blaast ga je de lucht die in het flesje zit meer bij elkaar drukken. Dit wordt voorgesteld in het volgende filmpje waar je de op en neerwaartse beweging van de lucht kan zien door de rook.

1. Wanneer je lucht over de opening blaast verlaag je de druk die net boven het gat hangt.
2. De druk in de fles is een beetje hoger en zal er voor zorgen dat de lucht in de fles een beetje naar de bovenkant wordt geduwd door het gat
3. Omdat de lucht in beweging is gezet en zal deze nog een klein beetje verder bewegen naar buiten ook al de druk aan de opening en in de fles al gecompenseerd
   
4. Hierdoor ontstaat er terug een ongelijkheid waardoor er in de fles een lagere druk ontstaat en er dus terug een beweging van luchtmoleculen naar binnen in de fles is.
   
5. Maar weer zal deze beweging niet meteen stoppen ook al is de druk gecompenseerd dus zal er terug een beweging naar buiten zijn
   
6. … hierdoor ontstaat een golfbeweging van dichte en mindere dichte moleculen in de lucht in de fles = fluittoon

*Deze golfbeweging wordt nog eens gedemonstreerd in dit filmpje met een veer (zie afbeelding)

Experimenteer nu zelf met te blazen over de opening van een fles

Mondstand: je zal een beetje moeten uitproberen in welke richting je de lucht over het gat blaast. Speel hiervoor een beetje met je mondstand en de positie van je lippen (bijvoorbeeld plaats je onderlip iets meer naar achter)

Volume: probeer eens uit met sterker of zachter te blazen.
Lengte: als je een toon hebt kunnen maken, probeer deze op je langste aan te houden

Korte tonen: probeer ook eens korte noten te spelen.

Toonhoogte: doe water in de flesjes.

   →hoe meer water je toevoegt hoe ......................... de toon.

   →hoe minder water je toevoegt hoe ........................ de toon.

Glasharp

Glasharp of zingend wijnglas

Bekijk volgend filmpje met tips om een glasharp te bespelen probeer zelf geluid te maken met een wijnglas

 

- speel enkel met vochtige vingertoppen.

- was eerst je handen: zo was je de olie op je 

  huid die de trillingen kunnen beïnvloeden.

- zoek naar de juiste druk (niet te zacht/hard).

- maak heel het glas binnenin ook vochtig

- stemmen: gebruik een stemapparaat 

  of een app zoals bij de waterxylofoon.

Experimenteer met meer of minder water in je glas

Hoe meer water je toevoegt, hoe …………….. de toon 

Hoe minder water je toevoegt, hoe …………….. de toon    

→ Vergelijk het effect dat je krijgt wanneer je water toevoegt tussen

de waterxylofoon/glasharp en de  flessenfluit.

Als je water toevoegt zal er meer massa meetrillen. Hierdoor ontstaan langere golven waardoor het geluid lager klinkt.

Als je water toevoegt ga je de luchtkolom verkleinen waarin de lucht gaat trillen. Hierdoor ontstaan kortere golven waardoor het geluid hoger klinkt

musiceeropdracht

Ritmetabel 1

Ritmetabel 2

Ritmetabel 3

Ritmetabel 4

Geluidsfragmenten bij de musiceeropdrachten

Ritmetabel 1,2,3 traag tempo

Ritmetabel 1,2,3 snel tempo

Ritmetabel 4 traag tempo

Ritmetabel 4 snel tempo

Edge of Glory pianobegeleiding traag tempo

Edge of Glory pianobegeleiding gemiddeld tempo

Edge of Glory pianobegeleiding snel tempo