Vwo 2 - Blok 4 Lezen opdracht 1/2 (zins- en alineaverbanden)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Lezen blok 3/4/5

Zinsverbanden en alineaverbanden

Zinsverbanden...

... kun je herkennen aan signaalwoorden.

In blok 3 heb je geleerd over...

1. uitspraak-opsomming

2. uitspraak-tegenstelling

3. uitspraak-voorbeeld

In blok 5 leer je over...

4. middel-doel

5. oorzaak-gevolg

6. uitspraak-vergelijking

7. uitspraak-reden

Welk verband zie je?
Latere vondsten maken duidelijk dat in dezelfde periode al wielen rolden in sommige gebieden. Zo liggen bij het Noord-Duitse dorp Flintbek wielsporen van wel 5500 jaar oud.

1. uitspraak-opsomming
2. uitspraak-tegenstelling
3. uitspraak-voorbeeld

Welk verband zie je?
Er zijn onderzoeken gedaan, maar er is geen duidelijke oorzaak uitgekomen.

1. uitspraak-opsomming
2. uitspraak-tegenstelling
3. uitspraak-voorbeeld

Welk verband zie je?
Niet alleen kinderen, maar ook volwassenen slaapwandelen.

1. uitspraak-opsomming
2. uitspraak-tegenstelling
3. uitspraak-voorbeeld

Welk verband zie je?
Eerst plunderden de Vikingen de nederzetting, daarna staken ze die in brand.

1. uitspraak-opsomming
2. uitspraak-tegenstelling
3. uitspraak-voorbeeld

Welk verband zie je?
Het klinkt wel als een goede verklaring, echter is dat het niet.

1. uitspraak-opsomming
2. uitspraak-tegenstelling
3. uitspraak-voorbeeld

Welk verband zie je?
De Vikingen bestonden uit diverse volken, zoals Denen en Zweden.

1. uitspraak-opsomming
2. uitspraak-tegenstelling
3. uitspraak-voorbeeld

Welk verband zie je?
De dodo is niet zo'n slim dier. Een varken daarentegen is juist erg intelligent.

1. uitspraak-opsomming
2. uitspraak-tegenstelling
3. uitspraak-voorbeeld

Lees nu de inleiding van tekst 2 grondig

Intelligentie bij dieren is lastig te meten.

Ze kunnen niet praten, dus weten we niet

wat ze denken. Wel kunnen we simpele

testjes met ze doen.

Welke manier van inleiden gebruikt de schrijver?

1. vragen stellen
2. onderwerp aankondigen
3. anekdote vertellen
4. aanleiding van het schrijven noemen

Lees de rest van de tekst grondig

Verwijswoorden...

... verwijzen naar eerder genoemde woorden. 

- een los woord

- een groepje woorden

- een hele zin

- stukken uit meerdere zinnen die je zelf moet samenvoegen

Waarnaar verwijst "dat" in regel 9?

1. herhalen
2. foutloos herhalen
3. het simpele testje
4. een kwart seconde

Waarnaar verwijst "ze" in regel 24?

Waarnaar verwijst "ze" in regel 18?

Lees alinea 2 (regel 5 t/m 17). Formuleer zelf een kernzin voor deze alinea.

In regel 11 staan een signaalwoord. Welk woord is dit?

Bij welk verband hoor dit signaalwoord?

1. uitspraak-tegenstelling
2. uitspraak-opsomming
3. uitspraak-voorbeeld

Geef de delen van dit verband weer.

In regel 13 staat het signaalwoord "maar", waarna een tegenstelling volgt. Welke zin uit alinea 2 is de uitspraak?

Lees regel 18 t/m 26 grondig

Welke zin is de hoofdzaak van alinea 3?
De zin die begint met:

1. En hun hersenomvang...
2. Maar het allergrootste verschil...
3. De dolfijnen brachten...

Alineaverbanden

Alinea's kunnen op vier verschillende manieren met elkaar worden verbonden. 

1. herhaling
2. overgangszinnen met een verwijzing
3. aankondigende zinnen
4. signaalwoorden

1. Herhaling

Aan het begin van een nieuwe alinea worden woorden of groepen woorden uit de vorige alinea herhaald. Dit gebeurt soms in dezelfde, maar vaak in andere woorden.

2. Overgangszinnen met een verwijzing

Overgangszinnen staan meestal aan het begin van een alinea. In een van de zinnen staat een verwijzing naar iets wat eerder is gezegd, vaak in de vorm van verwijswoorden, zoals die, dat, deze, hiermee, hiervan, zulke, zo'n.

3. Aankondigende zinnen

Een aankondigende zin staat meestal aan het eind van een alinea en vertelt wat je verderop in de tekst kunt verwachten. 

voorbeeld

Het onderzoek naar de oorzaak van de ramp heeft een aantal opmerkelijke misstanden duidelijk gemaakt. 

De lezer verwacht nu dat de schrijver de misstanden gaat noemen.

4. Signaalwoorden

Een signaalwoord staat in het begin van de alinea en geeft de lezer een seintje over het soort verband. 

Welk verband zie je tussen alinea 1 en 2?

1. herhaling
2. overgangszinnen met een verwijzing
3. aankondigende zinnen
4. signaalwoorden

Welke woorden worden er herhaald? Gebruik het enkelvoud.

Welk verband zie je tussen alinea 2 en 3?

1. herhaling
2. overgangszinnen met een verwijzing
3. aankondigende zinnen
4. signaalwoorden

Welk signaalwoord zie je?

Aan de slag...

... met opdracht 3. 

Deze opdracht is huiswerk voor morgen.