Overstromingen en wateroverlast - Rivieren / IJsselmeer

Programma
  • SO Systeem Aarde gelukt? 

  • Uitleg Overstromingen en wateroverlast - Rivieren
    met opdrachten tussendoor

  • Oefenen 
1 / 23
volgende
Slide 1: Tekstslide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 1-6

In deze les zitten 23 slides, met interactieve quiz en tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Programma
  • SO Systeem Aarde gelukt? 

  • Uitleg Overstromingen en wateroverlast - Rivieren
    met opdrachten tussendoor

  • Oefenen 

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Overstromingen en wateroverlast - Rivieren / IJsselmeer

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Openingsfoto
Wat zie je?
Waar komt dit voor?
Waarom komt dit hier voor?
Is dit gewenst?
Komt dit overal zo voor? 

Slide 3 - Tekstslide

Beschrijving van de openingsfoto

De midoceancische rug

https://www.youtube.com/watch?v=qkukhWR-V1g


Overstromingen en wateroverlast in Limburg, Duitsland en België 

  • Rijkswaterstaat heeft in NL ivm stijgen van de Maas dijken verhoogd + noodoverloopgebieden
    (Gelukkig maar!)

  • Bodem verzadigd, water zoekt
    lager gelegen gebieden

  • waterbuffers overvol

Slide 4 - Tekstslide

Beschrijving van de openingsfoto

De midoceancische rug

https://www.youtube.com/watch?v=qkukhWR-V1g


Door klimaatverandering zullen dit soort buien vaker voorkomen...

  • piekafvoer moet verlaagd worden
  • vertragingstijd langer

Slide 5 - Tekstslide

Beschrijving van de openingsfoto

De midoceancische rug

https://www.youtube.com/watch?v=qkukhWR-V1g


Weekplenda
Week 1
Week 2
Week 3
Week 4
Week 5
Week 6
Week 7
Interne systeem aarde 

Exogene processen
Externe systeem aarde

Kringlopen
Landschaps-
zones

Middellandse
Zeegebied
Overstroming
rivieren
& kust
Beleid Water

Regionale problematiek

Randstad
(Middel)grote steden 

Wijken
Herhalings-
week
Systeem Aarde
Leefomgeving NL
SO
SO

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Lesdoel(en)
Aan het einde van de les kan/ken je:

  • de overstromingsgevaren voor Nederland vanuit de rivieren omschrijven.

  • de factoren opnoemen die de kans op een overstroming versterken

  • de ligging en kenmerken van de twee belangrijke rivieren: de Rijn en de Maas.

  • de  Rijn en de Maas met elkaar vergelijken

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Overstromingsrisico's en wateroverlast in 4 gebieden:

  1. kust
  2. rivierengebied
  3. ijsselmeergebied
  4. zuidwestelijke delta

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Rivieren

  • Rijn = gemengde rivier 
    (en dus gelijkmatiger regiem)

  • Maas = regen rivier
     
Regiem
de schommeling in de hoeveelheid water die een rivier per jaar afvoert.

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Opdracht 1
Er horen veel begrippen bij rivieren

Kennen jullie ze nog van 4/5v?

Maak in tweetallen de domino af, 
het wordt een cirkel. 


Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Water groot gevaar voor NL
Bedreiging van rivieren en de zee

Drie vormen van bedreigingen:
Klimaatverandering: Extreem weer (rivieren)
- extremer weer met droge zomers, natte winters.
- meer perioden met verhoogde piekafvoer (Zoals in limburg)
- heftigere stormen op zee, opstuwing van zeewater voor de kust. Als het zeewater hoog staat kan de rivier haar water niet kwijt.

1
Klimaatverandering: zeespiegelstijging (Kust)
- absolute zeespiegelstijging door klimaatverandering
- relatieve zeespiegelstijging door bodemdaling.
- relatieve zeespiegelstijging heeft invloed op het kustbeheer
2
Bodemdaling
- in het westen en noorden van NL daalt de bodem
- kanteling (wip)
- gaswinning
- ontwatering en oxidatie van veengronden
3

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Dat hoge rivierstanden problemen opleveren is duidelijk.
Heeft lage waterstand ook nadelen?

Slide 13 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

Hoge rivierstanden
Lage rivierstanden
- veiligheid binnendijks land
  (piping) 



- meer tegendruk vanuit zee (ijsselmeer)
- uiterwaarden lopen veel onder (recreatiegebied)
- dijken drogen uit, krijgen scheuren
- scheepvaart
- tekort aan koelwater voor electriciteitscentrales
- zoetwatertekort

Klimaatverandering
Onregelmatig neerslagregiem
onregelmatiger regiem van rivieren: meer extremen. verhoogde piekafvoer en perioden met zeer laag water

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

IJsselmeer
  • zoetwatervoorraad
  • door waterverdeling (kanalen)
    worden gebieden van zoetwater voorzien. 
  • door klimaatverandering minder voorraad
    (oplossing meer buffers aanleggen)
  • in natte periode:
    overtollig water wordt in zee gepompt
    (spuien), maar zeespiegel stijgt!

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Overstromingsrisico's
Grootste risico bij een combinatie van: 
Springtij
extra hoge vloed wanneer zon, maan en aarde op één lijn staan (elke twee weken). Het verschil tussen hoog en laagwater is dan groot. 
1
Noordwesterstorm
Storm vanuit het noordwesten
2
Piekafvoer van de rivieren
3

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Bescherming
Waterkeringen in combinatie met bergingsgebieden 


Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 18 - Link

Deze slide heeft geen instructies

Menselijk ingrijpen in het verleden heeft vooral gezorgd voor...
  • onregelmatiger regiem
  • verkorting van vetragingstijd (verstening / ontbossing)
  • verhoogde piekafvoer

    Hoe?
    Noem voorbeelden!

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Maar nieuwe oplossingen bieden mogelijkheden voor...
  • regelmatiger regiem 
  • weer langere vetragingstijd 
  • Piekafvoer verlagen 

    Hoe?
    Noem voorbeelden!

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag
Lezen
Samenvatting p.57 -61 

Wil je meer uitleg:  De Geo 2.1 en 2.2
Oefenen
De Geo paragraaf 2.2
Opdracht 2, 3, 4, 6, 7, 

Woordenboek
Schrijf achter elk woord een definitie 

Slide 21 - Tekstslide

Artikel:
https://www.geografie.nl/sites/geografie.nl/files/Hospers%20-%20Krimpdorpen%20in%20een%20global%20village.pdf

Documentaire:
https://www.youtube.com/watch?v=Iwa3vLoeNmQ

Quizlet:
link
Woordenboek
Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 
woorden die je nog niet kent:
Stroomgebied
Stroomstelsel
Waterscheiding
Waterafvoer
Debiet
Regiem
Vertragingstijd
piekafvoer
verhang
verval
uiterwaarden
zomerbed
winterbed
bovenloop
middenloop
benedenloop
kanalisatie
stuw
krib
dijk

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Lesdoel(en) behaald? 
Aan het einde van de les kan/ken je:

  • de overstromingsgevaren voor Nederland vanuit de rivieren omschrijven.

  • de factoren opnoemen die de kans op een overstroming versterken

  • de ligging en kenmerken van de twee belangrijke rivieren: de Rijn en de Maas.

  • de  Rijn en de Maas met elkaar vergelijken

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies