MS en ALS

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

Wat weet je al over MS?

Multiple Sclerose

Multiple sclerose (MS) is een ziekte van het centrale zenuwstelsel. Door ontstekingen raakt de laag om de zenuwen (myeline)  beschadigd. Zenuwen komen hierdoor bloot te liggen en geven minder goed (of helemaal niet)  signalen van en naar de hersenen door.  Hierdoor kunnen plotseling verlammings- en uitvalsverschijnselen optreden.

Je afweersysteem valt de eigen zenuwcellen aan. Daarom wordt MS ook wel een auto-immuunziekte genoemd. Zo’n aanval noem je schub en veroorzaakt een ontsteking. 

....vervolg

 Hierdoor ervaar je opeens klachten. Wanneer de ontsteking verdwijnt, verdwijnen vaak ook je klachten. Dit kan binnen een paar dagen tot een paar weken gebeuren. De ontstekingen veranderen uiteindelijk in harde plekken in het zenuwstelsel. 

Letterlijk betekent multiple sclerose dan ook meervoudige (multiple) littekens (sclerose).

Twee diagnoses: zeker MS en mogelijk MS

• 
  Je hebt typische MS-klachten en -symptomen 
• De MRI-scan geeft minstens twee afwijkende plekken aan in hersenen of ruggenmerg
  
• Er zijn minstens twee aanval- en verbeterperiodes (schubs)
  
• Geen aanval- en verbeterperiodes? Dan merk je een jaar lang geleidelijke verslechtering
  
• Er mogen geen andere ziekten zijn die de klachten beter kunnen verklaren dan MS

Voldoe je aan alle vijf van deze voorwaarden? 

Dan geeft de arts de diagnose zeker MS. Als je deels voldoet, krijg je de diagnose mogelijk MS.

Verschijnselen

Klachten bij bewegen:                                         krachtverlies, spasticiteit, krampen, stijfheid, spierpijn

Sensibiliteitsstoornissen:            tintelingen, prikkelingen, doofheid, pijn, koude voeten of handen 

Coördinatieklachten:                                                 spraakstoornis, duizeligheid, draaierigheid, tremors

Klachten vanuit de hersenstam:                      zenuwpijn, gevoelsstoornis in het gezicht, dubbelzien

Problemen met het gezichtsvermogen:                                       zenuwontsteking in één of beide ogen

Blaasklachten:                                          toegenomen aandrang, achterblijven van urine, incontinentie

Seksuele problemen:                                                                               libidoverlies, impotentie, genitale pijn

Darmproblemen:                                                                                                                   obstipatie, incontinentie

Vermoeidheid:                                                                                                          moeheid in rust, snel vermoeid

Cognitieve problemen:                                                                   minder goed concentreren en herinneren

Psychologische klachten:                                                                                           stress, depressies, angsten

Behandeling MS

• Medicatie: gericht op rustig houden verloop of bij behandeling van schub (b.v. interferon, alemtuzumab)
• Therapie: FT, ET, PS
• Inzet MS verpleegkundige
• Stamcel behandeling (niet in NL, wel in buitenland)

ALS

ALS staat voor Amyotrofische Laterale Sclerose.

Het is is een progressieve zenuw/spierziekte die leidt tot spierzwakte en verlamming.

Er bestaat (nog) geen adequate behandeling voor ALS. 

ALS kan op elke volwassen leeftijd ontstaan, maar meestal tussen de 40 en 60 jaar. De snelheid van achteruitgang is bij iedere patiënt verschillend. Patiënten overlijden door zwakte van de ademhalingsspieren, gemiddeld drie jaar na de eerste verschijnselen. Twintig procent van de patiënten leeft langer dan vijf jaar.

Wat kan je doen?

ALS heeft een multi disciplinaire behandeling

Er zijn speciale ALS teams die patiënten en familie begeleiden tijdens het ziekte proces.

De behandeling is gericht op de verschijnselen en klachten vermindering

ALS team

• De ergotherapeut adviseert welke hulpmiddelen kunnen worden ingezet om zo lang                      mogelijk  zelfstandig te functioneren.
  
• 
  De diëtist geeft voorlichting over voeding. Als dat nodig is, adviseert de diëtist over eten en      drinken in aangepaste vorm. 
• 
  De fysiotherapeut streeft naar een maximaal gebruik van de spieren. Hij kan iemand                     alternatieve manieren aanleren om bepaalde bewegingen zo lang mogelijk te blijven                   uitvoeren. Hij verzorgt de begeleiding bij de introductie van hulpmiddelen. 
• 
  

•  De logopedist geeft onder meer eet- en slikinstructie zodat verslikken kan worden                        voorkomen.
•  Ook kan een maatschappelijk werker of psycholoog worden geconsulteerd.
•  De huisarts vervult belangrijke rol bij de begeleiding van de persoon met ALS en zijn                     omgeving.
• De verpleegkundige is een speciaal opgeleid ALS verpleegkundige en is meestal de case            manager