Herhaling alle stof

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Erfelijkheid

Herhaling van alle stof uit mavo 3

doe mee met je telefoon!

Planning

Week 45 (nu):

  - herhaling alle stof

  - oefenen met kruisingen

Week 46:

  - afronden hoofdstuk

  - voorbereiden SE 2

Wat is erfelijkheid

Het doorgeven van eigenschappen aan de volgende generatie

Dat gebeurt in de vorm van een genetische code

dat zit in elke cel in de celkern

Chromosomen in de celkern

Chromosomenportret

Hoeveel chromosomen bevat een lichaamscel van een mens?

1. 11
2. 23
3. 46
4. 92

Genotype vs fenotype

Genotype

   De informatie van al je erfelijke               eigenschappen

Fenotype

   De zichtbare eigenschappen                   (kenmerken): het uiterlijk

Is de bladvorm een voorbeeld van genotype of fenotype?

1. Genotype
2. Fenotype

Het genotype staat                          vanaf de geboorte

Het genotype staat                          vanaf de bevruchting

Het fenotype staat                           vanaf de geboorte

Het fenotype staat                           vanaf de bevruchting

Slaap naar de juiste plek:

vast

Het genotype staat vast vanaf de bevruchting

Het fenotype veranderd gedurende je leven

Bepaling van het geslacht

Tijdens meiose worden geslachtscellen gemaakt

Eicellen hebben altijd een X

Zaadcellen hebben een X of een Y

Bij welke combinatie ontstaat een jongen?

1. XX
2. XY
3. XXY
4. XYY

Heterozygoot en homozygoot

2 gelijke genen = homozygoot, 2 ongelijke genen = heterzygoot

Dominant en recessief

2x gen steil haar --> steil haar

2x gen krullend haar --> krullend haar

1x steil + 1x krul --> krullend haar

Het gen voor krullend haar is dus ‘sterker’ = dominant gen

Gen voor steil haar = recessief gen

Dominant en recessief

Het gen voor krullend haar is dus ‘sterker’ = dominant gen

Dat noteer je met een hoofdletter, bv A

Gen voor steil haar = recessief gen

Dat noteer je met een kleine letter, bv a

Schrijf op de genencombinatie voor:
Homozygoot recessief (kies een eigen letter)

Intermediair fenotype

Sommige fenotype zijn een tussenvorm

Rood: ArAr

Wit: AwAw

Roze: ArAw = intermediair

Kruisingen

Kruisingen maken = voorspellen van eigenschappen in de volgende generatie (F1)

Schrijf in een tabel de genen van

zaadcellen en van eicellen

Welk genotype levert de kruising Aa x Aa?

1. AA en aa
2. Alleen Aa
3. AA, Aa en aa
4. Alleen AA

Doorkruisen

Ouders (P) = AA x aa

Eerste generatie (F1) allemaal Aa

Tweede generatie meer mogelijkheden

Verhoudingen

Verhouding genotype

AA:Aa:aa = 1:2:1

Verhouding fenotype

Zwart:wit = 3:1

Stambomen

Stambomen

Met stambomen kan je achterhalen wat de eigenschappen zijn in elke generatie

Welke eigenschap is dominant?

1. Zwart haar
2. Blond haar

Stambomen

Kijk naar de eigenschap die afwijkt van beide ouders

Het blonde meisje heeft ouders met zwart haar!

Wat is het genotype van het meisje met blond haar?

1. AA
2. Aa
3. aa

Huiswerk

Lees paragraaf 1 t/m 5 van je boek, morgen krijgen jullie een stencil met veel opgaven (o.a. kruisingen en stambomen)