5.2: Planten groeien

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

5.2 Planten groeien

5.2 Planten groeien

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt de bouw van een zaadje beschrijven
• Je kunt beschrijven hoe een plant uit een zaadje komt

5.2 Planten groeien

Hoe komt een plant uit een zaadje?

Nadat planten hebben gebloeid,
veranderen de bloemen in
vruchten. In de vrucht
zitten de zaden.

5.2 Planten groeien

Een bruine boon van binnen

• Zaadlobben > bevatten reservevoedsel
• Kiem > jong plantje in het zaadje
  
• Zaadhuid > omhulsel; beschermt de kiem en zaadlobben
• Ontkiemen > Jong plantje groeit uit de boon:

1. Eerst neemt de zaadhuid water op

2. De zaadlobben zwellen op en zaadhuid knapt open

3. Worteltje komt naar buiten

4. Daarna komt het stengeltje en de blaadjes

5.2 Planten groeien

• Wat? Maken 5.2 – Opdracht 1 t/m 5
• Hoe? Blz. 63 t/m 65
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 10 minuten
• Uitkomst? Opdracht 1 t/m 5 is af. 

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst).

Leerdoelen check

• Waaruit bestaat een zaadje?
  
  
• Wat bevatten zaadlobben?

5.2 Planten groeien

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt beschrijven hoe een jong plantje verder groeit
• Je kunt uitleggen hoe een boom in de lengte en dikte groeit

5.2 Planten groeien

Hoe groeit het plantje verder?

• Groei > groter en zwaarder worden
• Lengtegroei > langer worden door aanmaak nieuwe cellen
• Ontwikkeling > plant krijgt nieuwe delen, zoals bloemen

Volwassen planten ontstaan door groei en ontwikkeling samen!

Hoe groeit een plantje verder?

• Als de kiem plantjes steeds groter en zwaarder worden, dan noem je dat groei. 

• Door lengtegroei vanuit de uiterste topjes, worden de stengels en wortels steeds langer.

• Als een plant nieuwe delen krijgt, dan noem je dat ontwikkeling.

5.2 Planten groeien

Hoe groeien bomen?

• Eindknop > in de lengte groeit een nieuw stuk tak 
  - dit noem je uitlopen > lange worden van tak
• Zijknoppen > hieruit groeien nieuwe zijtakken
• Knopschubben > zit om de knoppen
  - bescherming tegen kou en insecten
  - vallen af als een knop uitloopt > ringvormig litteken > ringlitteken

5.2 Planten groeien

Bomen worden langer en dikker

• Diktegroei > stam en takken worden behalve langer ook dikker
• Groeilaagje > in de stam > hier ontstaan nieuwe houtcellen in voorjaar en zomer
• Jaarring > een laagje houtcellen dat in één jaar gevormd wordt
  - houtcellen in het voorjaar > lichtbruin
  - houtcellen in de zomer > donkerbruin
  - door jaarringen te tellen weet je hoe oud de boom is

5.2 Planten groeien

• Wat? Maken 5.2 – Opdracht 6 t/m 13
• Hoe? Blz. 65 t/m 68
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 15 minuten
• Uitkomst? Opdracht 6 t/m 13 is af. 

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst).

Leerdoelen check

• Wat is het verschil tussen groei en ontwikkeling?
  
  
• Wat tel je om de leeftijd van een boom te bepalen?

Samenvattend: De levenscyclus van een plant.

• Zaad ontkiemt;
• Plant groeit uit en krijgt bloemen;
• Uit de bloemen ontstaan vruchten en zaden;
• De zaden worden verspreid en de cyclus begint opnieuw.  

1

Een bruine boon is een zaad

2

Het zaadje neemt water op via het poortje. Het zaadje zwelt op en de zaadhuid breekt open.

3

Het worteltje komt naar buiten.

4

Het worteltje groeit de bodem in en de zaadlobben komen boven de grond.

5

Het kiemplantje groeit en gebruikt hierbij voedingsstoffen uit de zaadlobben.

6

Het kiemplantje wordt groter en krijgt meer bladeren.

7

Er is een volwassen tomatenplant ontstaan.

8

Aan de bonenplant ontstaan bloemen. Uit de bloemen ontstaan peulvruchten, met zaden. 

9

De bonen uit de peulvrucht zijn de zaden.