2.5

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

2.5

Deze les

2.4 De door jullie gekozen keizers. Wat maakte ze speciaal?

Theorie 2.5 --> Jodendom en christendom

Bespreken rep

Tijd voor huiswerk:

weekplanner 

Lezen par 2.5 en maken vraag 5 -11 

Filmpje Romeinse villa

Het jodendom

De eerste monotheïstische
godsdienst is het jodendom,
ontstaan in het huidige Israël.

Door onderwerping kwamen
Joden ook terecht: diaspora
ontstaat. 

Het jodendom

Kenmerken:

• Joden geloven dat God hen zou verlossen van de slavernij en een     messias zou sturen die het koninkrijk Israël herstelt
• Joden komen samen in synagogen 
• Geloof staat vast in de Tenach 

De Romeinse cultuur

De Romeinse cultuur was erg hard en onverdraagzaam:

- abortus en kindermoord

- geen hulp voor armen en zieken

- zeer geweldadig

Het christendom

Romeinen zien christenen eerst als joodse sekte

Iedereen kon christen worden door zich te laten dopen

Gevolg: ontstaan en verspreiding christendom 

Christenen waren tolerant t.o.v. Romeinen maar weigerden:

• Romeinse goden te vereren
  
• Romeinse keizers te vereren
  
• In het Romeinse leger te vechten
  

Het christendom

Christenen waren succesvol in het bekeren en verspreiden:

• Aantrekkelijke boodschap
  
• Armenzorg

Gevolg: bedreiging Romeinse geloof

• Christenen werden steeds meer gezien als bedreiging en werden om die reden vervolgd 
• Sommige christenen zien zichzelf als martelaar: iemand bereid om te sterven voor zijn   geloof
  

Een nieuw geloof

Rome kende niet enkel succes. Soms werd een oorlog verloren;

• Romeinen zochten hiervoor zondebokken;
• Christenen en joden werden de zondebokken; zij eerden niet de Romeinse goden.
  
   Joden en christenen;
• Werden bij rampen vervolgd (gedood);
• maakten de Romeinse goden boos;
• waren een bedreiging voor de eenheid van het Rijk.

Christendom vanaf Constantijn (313)

Slag bij Milvische brug: 'in dit teken zult u overwinnen'

Christendom daarna enig toegestane godsdienst

Vanaf 380: staatsgodsdienst (keizer Theodocius)

De vervolgingen stopten onder keizer Constantijn in 313.

In 380 werd het christendom de staatsgodsdienst van het Romeinse Rijk.

Acceptatie

• Ondanks vervolgingen blijft christendom zich verspreiden
• 313: Tolerantie Edict van Milaan --> godsdienstvrijheid 
• Poging van Constantijn de Grote om eenheid in Rijk te bewaren
• 392: Theodosius maakt christendom staatsgodsdienst
• Keizer is plaatsvervanger van God

De vervolgingen stopten onder keizer Constantijn in 313.

In 392 werd het christendom de staatsgodsdienst van het Romeinse Rijk.

Deze les

Aan de slag met de leerdoelen van 2.5

De opdracht

Je laat zien dat je de leerdoelen begrijpt van paragraaf 2.5 Joden en christenen .

Je gebruikt daarbij het lesboek, je aantekeningen en maximaal twee zelfgekozen bronnen uit het boek.

LET OP:

Je moet jouw antwoord steeds onderbouwen met verwijzingen naar het boek (paginanummer) en naar minimaal twee bronnen (uit je boek) die je zelf kiest.

Klaar? Inleveren in Its

Aan de slag met de weekplanner 2.5 maken 5-11. Klaar? Show me....dan ander vak

Geef antwoord op deze vragen over paragraaf 2.5

Vereist:

Minimaal twee letterlijke verwijzingen naar het boek (bijv. “Volgens Memo Max , p. 53 …”).

Verder geen zinnen die (deels) uit het boek zijn overgenomen. Alles in eigen woorden.

Verwerk twee bronnen in je antwoord

 

Welke overeenkomsten en verschillen bestaan er tussen het jodendom en het vroege christendom?

Hoe ontstond het conflict tussen joodse religieuze leiders en de eerste christenen?

Hoe leidde dit uiteindelijk tot een afzonderlijke christelijke beweging?

Vereist:

Minimaal twee letterlijke verwijzingen naar het boek (bijv. “Volgens Memo Max v6, p. 54 …”).

Geen zinnen die (deels) uit het boek zijn overgenomen. Alles in eigen woorden.

Romeinse villa 

Het is een van de grootste archeologische schatten die ooit in ons land is ontdekt: een gigantische villa uit de tijd van de Romeinen. Die is al in de jaren ’80 gevonden in de grond bij Heerlen,

extra

Het Oost-Romeinse RIjk

• Keizer Constantijn verplaatst in 330 de hoofdstad van Rome naar Byzantium --> Constantinopel
• Na val West-Romeinse Rijk bleef Oost bestaan
• In de 6de eeuw deed keizer Justianus nog een poging Westen te heroveren

Wat zou je de directe oorzaak kunnen noemen voor het verdwijnen van de republikeinse staatsvorm en wat de indirecte oorzaak?

Hoe konden de Romeinse keizers hun macht behouden?

Grieks-Romeinse bouwstijl

• Romeinse bouwstijl geïnspireerd op de Griekse --> klassieke cultuur
• Godsdienst, filosofie, literatuur
• Echt Romeins: gladiatorengevechten

Grieks

Romeins

Zeus

Jupiter

Minerva

Athena

Ares

Mars

Venus

Aphrodite

Cupido

Amor

Romanisering

• Na Punische Oorlogen snelle groei rijk
• In veroverde gebieden worden wegen, steden, forten, tempels, enz. aangelegd
• In hele rijk zelfde (Grieks-Romeinse) bouwstijl
• Géén dwang bij lokale bevolking om cultuur over te nemen -> wél aanbidding keizer
• Beloning (burgerrecht) bij vrijwillige aanpassing
• Gevolg: multiculturele samenleving

Het Vierkeizerjaar

• Na de dood van Nero in 68 blijft het rijk achter in chaos
• Generaals volgen elkaar snel op als keizer (Galba, Otho, Vitellius)
• Rampjaar 69: crisis in Rome, Joodse opstand en Bataafse opstand
• Vespasianus sticht in 69 de Flavische dynastie
• --> Colosseum

Germanen

• In het Westen woonden 'boerenvolken' --> achtergebleven in ontwikkeling
• Nemen deels gewoontes over
• Militaire bondenootschappen 
• Ook botsing met Romeinen o.a door belasting

Een interpretatie:
Keizer Probus geeft in deze bron een eenzijdig beeld van zijn veldtocht in
Gallië.
Licht dit toe door:
-met een voorbeeld aan te geven waaruit die eenzijdigheid blijkt, en
-een politieke reden te geven voor die eenzijdigheid

Correctiemodel max 2 punten

Voorbeeld van een juist antwoord is:

• De eenzijdigheid komt naar voren door (een van de volgende) 1

--> de overdrijving van het aantal gedode vijanden / de rooskleurige voorstelling van de oorlogsbuit  / de overdrijving dat alle Germanen voortaan voor Rome zouden ploegen of strijden

/de sterk overdreven uitspraak dat héél Germanië veroverd zou zijn/ het niet ingaan op eigen verliezen of kosten (of andere negatieve aspecten)

• Door zijn successen te benadrukken wil hij zijn positie in Rome

versterken 1

Ik heb ... punten gescoord

0

1

2