h7 water en reinigen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H 7: WATER en reinigen

Herhaling:  Water is overal!

• water houdt goed warmte vast --> zee is thermostaat van aarde
• water als warmtetransportmiddel:  b.v. bij koken of in de radiator thuis
• alleen water in de lucht is zuiver (wolk, regen, sneeuw enz.), zo gauw het  water op de aarde valt lossen er stoffen (zouten) in op.
• gedestilleerd water/demi water is wel zuiver
• grondwater zit onder het aardoppervlakte dus is al gefilterd en daardoor schoner dan oppervlakte water als meren, rivieren en sloten

winning drinkwater uit grondwater deze stappen moet je snappen 

winning drinkwater uit oppervlakte water

• afgieten(=overlopen hier), filtreren en beluchten (zie vorige slide)
• toevoegen hulpstoffen--> vaste stof--> laten bezinken en afgieten
• ziektekiemen doden met chloor, ozon of uv
• koolstoffilter voor adsorptie geur- en smaakstoffen 

 meer vervuild dan grondwater--> opvangen in spaarbekken en vuil bezinkt

plaatje drinkwater uit oppervlakte water klik op de plus

voedselconservering =

voorkomen dat bacteriën en schimmels groeien

• voor groeien = water nodig (-->gedroogd voedsel bederf minder snel)
• zuurstof ook nodig --> vacuum/inblikken (=conserveren)
• pasteuriseren =kort tot 85 C (niet alle bacteriën + schimmels dood, langer houdbaar, behoud smaak)
• steriliseren= verhitten tot 120 C (micro-organismen dood maar smaak wordt minder)

additieven zijn toevoegingen binas tabel45 

hard water en ontharden

• herhaling ontstaan hard water , bevat veel opgeloste magnesium en calcium ionen (gemeten in DH moet je mee kunnen rekenen) en ketelsteen
  
• uitleg ontharden water op verschillende manieren (maak aantekeningen)
• herhaling zeep + melk en kleurstof
  
• verder werken aan hw 
  

hard water bevat veel opgeloste calcium- en magnesiumionen

• het onstaan van hardwater: calciumcarbonaat uit de bodem lost op in regenwater
  
  
• De gevolgen van hardwater: als je het verhit ontstaat kalkaanslag=ketelsteen
  
• ketelsteen maakt apparaten minder zuinig en eerder kapot 
• bovendien moet je bij het gebruik van natuurlijke zeep vaak meer zeep toevoegen omdat: Ca2+ionen + zeep--> kalkzeep
  hierdoor blijft er minder werkzame zeep over om te wassen

Zo kun je het water ontharden: 

1. water koken: nadeel is de ketelsteen
   
   
2.  ontharder toevoegen: b.v. calgon
   (een goed oplosbaar calciumzout) 
   
   
   
3. groene zeep toevoegen: er ontstaat kalkzeep
   
   
4.  een ionenwisselaar gebruiken zie volgende slide
   
   

• hardwater + natuurlijke zeep --->kalkzeep
  
  
• het COO^-deel van het stearaation is de hydrofiele kop van de zeep en het C₁₇H₃₅ stuk dat er aan vast zit de hydrofobe staart
• elk calciumion kan dus twee van die zeepionen binden

methode 3 ontharden  met groene(=natuurlijke)zeep
nog eens uitgelegd 

4) ontharden met ionenwisselaar

• de ionenwisselaar wisselt ionen van de ene soort om voor de andere soort. 
• in dit voorbeeld bevat de wisselaar natriumionen en worden er 2 natriumionen vervangen door 1 calciumion
• dus na afloop bevat water minder calciumionen en meer natriumionen

 zeep (=base)

• water is een goed oplosmiddel voor zeep en daardoor ook een spoelmiddel
• zeep is een vetverwijderaar (vet is altijd zuur)
• natuurlijke zeep gemaakt van plantaardige en dierlijke olie en vetten
• synthetische zeep=detergent, gemaakt van aardolieproducten
• zeepmoleculen hebben een hydrofiele=waterlievende kop en een hydrofobe = watervrezende staart--> het kan vet en water samenhouden=emulgator

verzorgingsproducten van huid, haar en gebit

• bevatten allemaal water zodat het vloeibaar/smeerbaar blijft
• creme en conditioner moet verzorgend zijn--> bevat olie/vet (je huid produceert immers talg = huidvet) maar dus óók een emulgator
• bacteriën in tandplak zetten suikers om in zuur. Om tandplak te verwijderen zit er in tandpasta daarom behalve synthetische zeep ook een schuurmiddel (+ fluoride om het herstel van glazuur te versnellen)
• de pH waarde van verzorgingsproducten die je op je huid gebruikt moet pH huid neutraal = +- 5,5 zijn (onthoud: talg is een vet, vetten zijn zuur)
  

schoonmaakmiddelen; wat je echt moet onthouden!

1. zure middelen ontkalken (wc eend is erg zuur, dus gevaarlijk)
2. basische producten ontvetten (ammonia en gootsteenontstopper zijn erg basisch en gevaarlijk)
3. bij het mengen van zure en basische producten ontstaan chemische reacties. Hierbij kan veel warmte en gevaarlijke gassen ontstaan (b.v. chloorgas) soms ontstaan zelfs explosies!
   

Dus nooit chloor in wc laten staan!

14 dec: bijwerken en quiz

• hw vrijd was: maken 78 t/m 81,87 en test jezelf 7.1 t/m7.4 
•  morgen: hst 7: Test jezelf 1 t/m 12 in je werkboek en test jezelf van je digiboek van hst 6
• (eerder: hw7, 11, 14 t/m 17 , 18 t/m 21, 29 t/m 34, 37 t/m 43, 46,49 t/m 51,52,53, 59 t/m 62, 64, 69 t/m 75) 
• wat willen jullie  besproken hebben?

Bij een zeepmolecuul is de kop

1. xenofoob
2. hydrofoob
3. hydrofiel
4. xenofiel

detergent is een ander woord voor

1. natuurlijke zeep
2. kalkzeep
3. groene zeep
4. synthetische zeep

kalkzeep ontstaat als opgeloste kalk reageert met een

1. natuurlijke zeep
2. emulsie
3. emulgator
4. detergent

men bepaalt de concentratie van een zuur of base met een

1. oxidatie
2. titratie
3. infiltratie
4. deductie

Welke kleur heeft rode koolsap in schoonmaakazijn?

1. Rood
2. Paars
3. Blauw
4. Geel

Zeep verwijdert vuil en vetvlekken.
Bij het wassen hechten
zeepdeeltjes aan vuildeeltjes.
Welke tekening is juist?

1. tekening 1
2. tekening 2
3. tekening 3
4. tekening 4

Welke kleur geeft een rood lakmoespapiertje in basisch milieu?

1. Rood
2. Blauw
3. Paars
4. Groen

Welk van de onderstaande schoonmaakmiddelen is een zuur schoonmaakmiddel?

1. Groene zeep
2. Ammonia
3. Gootsteenontstopper
4. wc ontkalker

gootsteenontstopper is agressiever dan groene zeep. De pH van gootsteenontstopper is

1. kleiner dan van groene zeep
2. groter dan van groene zeep
3. ongeveer 1,5
4. ongeveer 9,5

met een basisch schoonmaakmiddel kan ik?

1. vet verwijderen
2. cement van tegels halen
3. autolak poetsen
4. waterkoker ontkalken

Met een zuur schoonmaakmiddel kan ik?

1. vet verwijderen
2. de vaat wassen
3. ramen lappen
4. kalk verwijderen

welke uitspraak over water is waar

1. grondwater is altijd na filtering en beluchting geschikt als drinkwater
2. water warmt snel op en geeft langzaam warmte af
3. regenwater is altijd zuiver water dus pH =7
4. grondwater is schoner dan oppervlakte water

waartoe dient het beluchten bij de zuivering van water

1. om de bacteriën te doden
2. om de slib minder actief te maken
3. om opgeloste stoffen te laten reageren met zuurstof
4. om ziektekiemen te verwijderen

programma 15 dec

• Bespreken opdr  53 hst 5 en 34 hst 6 (eerst zelf proberen)
• vragen test jezelf hst 7?
• 10 min elkaar overhoren over hst 6 en 7 met behulp van een spel
• aanvang oefententamen
• hw: morgen leren hst 5 en maken test jezelf 5.1 t/m 5.5 wat je nog mist.
• hw voor dinsdag leren hst 6 en maken test jezelf 6.1 t/m 6.6 wat je nog mist

Afspraken: 

• je krijgt om de beurt 5 min.
• je mag het boek gebruiken
• een vraag uit het hoofd goed beantwoord is 3 p waard
• een vraag goed opgezocht is 1p waard
• wie haalt de meeste punten in 5 minuten?

Overhoor elkaar (of jezelf ;))