Deugdethiek

• Godsdienst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Deugd

ethiek

Deugdethiek

Plichtethiek

• Bepaalde handelingen zijn goed of slecht van zichzelf (zijn inherent slecht of goed)
• Er zijn bepaalde plichten die altijd, onverkort, gelden.
• Immanuel Kant als startpunt van deze vorm van ethisch denken. De persoon is waardig van respect als uitgangspunt. 
• Kijkt ook sterk naar de motivatie achter de handeling. Waarom wil je een bepaalde handeling verrichten?
• Je toetst een handeling op basis van het Categorisch Imperatief.

Regel 2

Handel zo dat je de menselijkheid, zowel in je eigen persoon als in die van ieder ander, altijd vast houdt. (Gebruik een persoon niet als middel om tot jouw doel te komen.)

Regels bij het categorisch imperatief.

Regel 1

Handel alleen volgens die maxime waarvan je tegelijkertijd kunt willen dat het een algemene wet wordt.

"Handel alleen volgens die maxime waarvan je tegelijkertijd kunt willen dat het een algemene wet wordt."

Deze regel benadrukt het belang van universaliseerbaarheid. Het stelt voor dat een handeling alleen moreel juist is als de maxime of het principe erachter kan worden toegepast als een universele wet die voor alle rationele wezens geldt. Met andere woorden, handel alleen volgens principes die je zou willen dat iedereen in vergelijkbare omstandigheden volgt.

"Behandel mensen altijd als doelen op zichzelf, nooit louter als middelen."

Deze regel benadrukt het belang van respect voor de menselijke waardigheid. Het stelt voor dat individuen altijd moeten worden behandeld als doeleinden op zichzelf, wat betekent dat ze moeten worden gerespecteerd als autonome wezens met intrinsieke waarde, en niet alleen als middelen om de doelen van anderen te bereiken.

Leerdoelen, na deze les weet je:

Wat de kenmerken zijn van een dilemma.

Wat deugdethiek is.

Wat een deugd is.

Wat eudaimonia betekend.

Hoe je deugd toe kunt passen binnen je beroep.

Wat is ethiek?

Aristoteles 

(384 – 322 v. Chr.)

Filosoof en homo universalis.

Leerling van Plato.

Leermeester van Alexander de Grote.

Wat is een Dilemma?

Een situatie waarin je moet kiezen tussen twee onaantrekkelijke alternatieven 

of

even aantrekkelijke alternatieven

Welke dilemma ben jij ooit tegengekomen?

De deugdenethiek is de oudste vorm van ethiek.

• Als je een goed mens bent bezit je deugden (kwaliteiten) 
• Een goed mens doet automatisch het goede.

2 soorten deugden

Intellectuele deugden

(slimheid, verstandigheid, wijsheid, inzicht).

Praktische deugden 

(gulheid, ijverigheid, vriendelijkheid, moed).

Maar... Wat is het goede?

Praktische wijsheid                        (phronesis)

• Het praktisch verstand komt met de jaren.
  

Vraag

Welke deugd vind jij belangrijk?

Doel van de deugden

 Je blijft altijd in het  midden  tussen twee excessen. 

- De Gulden Middenweg -

Bijv. moed is het midden tussen lafheid en onbezonnenheid.

Voorbeelden van deugden

Tekort

Deugd

Teveel

Lafheid

Gierigheid

Minachting

Moed

Vrijgevigheid

Vriendelijkheid

Overmoedig

Verkwisting

Toegeeflijkheid

Doel: 

gelukkig worden.

Belangrijkste vraag: 

Wat voor mens wil ik zijn?

          Zelfontplooiing.

Eudaimonia 

Streven naar:

Geluk

Welzijn

Opbloeien 

Een goed geleefd leven

Deugd in de beroepspraktijk

Ford Pinto Case (1970)

Zijn de leerdoelen behaald?

Ik weet wat de kenmerken zijn van een dilemma.

Ik weet wat deugdethiek is.

Ik weet wat een deugd is.

Ik weet wat eudaimonia betekend.

Ik weet hoe je deugd toe kunt passen binnen je beroep.

Leerdoelen behaald?

Ja

Nee