KA's Tijdvak 3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5,6

1

deze munt verwijst naar een KA uit tijdvak 2. Welke?

2

3

De Engelse koning Harold, omringd door edelen en geestelijken, met op afstand het gewone volk. Stukje van het Tapijt van Bayeux, gemaakt omstreeks 1070

4

Dit zijn drie afbeeldingen uit het leven van Mohammed in willekeurige volgorde.

(je kan op de afbeelding links inzoomen, en op de twee afbeeldingen boven)

5

6

Je ziet hier hoe Karel de Grote (te paard) de boom Irminsul laat neerhalen. Irminsul was een heiligdom van de Saksen, een Germaans volk. (je kan inzoomen) 

7

8

Antwoorden op:

- welke ka bij welke bron?

- de examenvragen

vraag 1

maximumscore 4

Kern van een juist antwoord is:

• De continuïteit met de vroege middeleeuwen is het handhaven van

feodale verhoudingen / het hofstelsel 1

• die blijkt uit het noemen van Otto's leenmannen / de horigheid waarvan

in de bron sprake is 1

• De verandering na de vroege middeleeuwen is de toegenomen zelfstandigheid van de steden in de late middeleeuwen 1

• die blijkt uit het verlenen van stadsrecht aan (de burgers van)

Harderwijk / de mogelijkheid van horigen om naar de stad te trekken 1

vraag 2

maximumscore 4

Kern van een juist antwoord is:

Met het in herinnering brengen van de doop van Clovis kon de kerk haar positie versterken doordat:

• de kerk in de vroege middeleeuwen succesvoller werd bij 'de

verspreiding van het christendom', omdat de bekering van de koning bescherming gaf aan missionarissen / omdat de bekering van de

koning zijn onderdanen stimuleerde zich ook te laten dopen 2

• de kerk in de late middeleeuwen bij 'de vraag of de wereldlijke of de geestelijke macht het primaat heeft' kon beweren dat zij machtiger was

dan de koning omdat de bisschop de koning doopte 2

Opmerking

Alleen voor de combinatie van een juiste verklaring voor het versterken van de positie van de kerk met een daarbij passend kenmerkend aspect van de vroege of van de late middeleeuwen worden scorepunten toegekend.

vraag 3

maximumscore 3

Kern van een juist antwoord is:

• Mannen die grond in eigendom hebben, worden bewust verarmd (door

oneerlijke maatregelen) zodat zij hun grond moeten afstaan (waardoor

ze horigen worden) 1p

• De koning vindt dit zorgwekkend, omdat hierdoor het aantal vrije

mannen die dienstplicht kunnen vervullen afneemt / hierdoor minder mannen hun militaire verplichting aan de koning nakomen, zodat de

macht van de koning onder druk komt te staan 2p

1. De groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich verspreidde over Europa.

2. de vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarische cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid

3. de verspreiding van Christendom in heel Europa

4. Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur

5. Het ontstaan en verspreiding van de islam

6. Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur

7. de verspreiding van het Christendom in heel Europa

8. De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarische cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid