GGZ - Les 4.6 - Stress- en dwangstoornissen

• GGZ
• MBO
• Studiejaar 3

GGZ - Les 4.6 - Stress- en dwangstoornissen

Wanneer spreken wij van een angststoornis?

1. Wanneer er vaak angst plaatsvindt
2. Wanneer de angst aanwezig is
3. Wanneer angst niet passend voorkomt

Bang om beoordeelt te worden door anderen is een omschrijving van...

1. Sociale fobie
2. Agorafobie

Want wat is dan wél een omschrijving van agorafobie

1. Angst voor mensen
2. Angst om de veilige omgeving te verlaten
3. Angst voor bacteriën
4. Angst voor angst

Psychotrauma

Ook wel 'trauma' = Heftige psychische en lichamelijke reacties na een ingrijpende gebeurtenis. 

Stress

Spanning die jij voelt door drukte, inspanning, etc.

Welke is juist?

1. Stress is altijd negatief
2. Stress is altijd positief
3. Stress kan alertheid veroorzaken & je actief houden
4. Stress kan stoornissen veroorzaken als het té veel aanwezig is.

Ken je voorbeelden van stressoren (stressveroorzakers)?

- Alledaagse gebeurtenissen (toets)

- Ingrijpende gebeurtenissen (scheiding of een nieuwe baan krijgen)

- Langdurige moeilijke omstandigheden (economische crisis)

- Ernstige verwaarlozing.

Psychotrauma en stress

Deze kunnen stoornissen en symptomen veroorzaken:

Gevoelens van angst/vrees

Depressieve verschijnselen

Aanhoudende sombere stemming

Onredelijk boos

Plotselinge agressie

Dissociatieve symptomen

Dissociatieve stoornissen

- Dissociatieve amnesie = Geheugenverlies van + samenhangend met die gebeurtenis.

- Dissociatieve identiteitsstoornis = Het bestaan en wisselen tussen meerdere identiteiten.

- Depersonalisatie/de-realisatiestoornis = Aanhoudende + terugkerende episoden van depersonalisatie en de-realisatie.

Wat is depersonalisatie?

1. Het missen van een persoonlijkheid
2. Vervreemding gericht op de eigen persoon

Wat is de-realisatie?

1. Vervreemding van de omgeving
2. Geen nieuwe inzichten meer kunnen realiseren.

Stressorgerelateerde stoornissen

.

- Acute stressstoornis

- Posttraumatische stressstoornis

- Aanpassingsstoornis

Acute stressstoornis

Directe, niet-passende, zéér heftige reactie op een (eigen of andermans) traumatische gebeurtenis. (3d - 1m) 

- Intrusies/herbelevingen.

- Emotionele verdoving

- Dissociatie

- Geheugenverlies om de gebeurtenis

- Vermijding

- Arousal (aanhoudend hoog angstig)

Posttraumatische stressstoornis

Symptomen (1m - jaren)

Ernstigere vorm van acute stressstoornis.

Aanpassingsstoornis

Binnen 3 maanden na stressor een licht traumatische reactie 

Komt je niet vaak tegen, mensen zoeken geen hulp of hebben geen ondersteuning nodig om hier uit te komen. 

Wat zijn factoren die het krijgen van een traumagerelateerde stoornis kunnen vergroten?

Behandelingen

- EMDR

- Cognitieve gedragstherapie

- Medicamenteuze ondersteuning

- Persoonlijke begeleiding

Hoe zou jij iemand met PTSS begeleiden?

Begeleiden

- Veiligheid bieden

- Benadruk dat er géén sprake is van acute dreiging

- Laat controle bij de cliënt

- Bemoedig de cliënt.

- Wees alert op oplopende spanning

- Help cliënt impulsen te controleren.

- Pas interventies toe om angst te verminderen

- Toon begrip

- Help met slaap problemen. 

Obsessieve-Compulsieve Stoornis (OCS)

.

Aanwezigheid van dwanggedachten en compulsieve handelingen. 

OCS is ook vaak comorbide aanwezig. Wat betekent, comorbiditeit?

1. Veroorzaakt andere stoornissen
2. Meerdere stoornissen aanwezig

Oorzaken

- Erfelijkheid

- Persoonlijkheid

- Stress/traumatische ervaringen

Behandelingen

- Medicatie

- Cognitieve gedragstherapie

- Deep brain stimulation (Implant die elektrische stimulatie geven).

Hoe zou jij iemand met OCS begeleiden?

Begeleiding

- Win het vertrouwen van een cliënt die nog niet in behandeling is.

- Accepteer de cliënt

- Stel dagprogramma op

- Benadruk adequaat gedrag

- Ondersteun een onderzoekende houding

- Versterk het verstand

- Vermijd tijdsdruk

- Houdt zelfzorg in de gaten

- Herken aanpassingsgedrag bij naasten

Verwante stoornissen

- Body dysmorphic disorder (BDD)

- Hoarding

Opdracht: In gesprek

Casus Johan (22M) heeft OCS,. Hij wast elke dag, minstens 100x zijn handen uit angst dat hij zichzelf en zijn vriendin ziek maakt. Hij wast zijn handen na elk object dat hij aanraakt dat niet van hem is, of voor het eten en na het toiletteren. Meestal voelen zijn handen na het handen wassen nog niet schoon, dan doet hij per sessie minstens 3x zijn werk opnieuw. 

In 2tallen: Schrijf samen op: Wat zou jij hem zeggen en vragen?