H7 eco informele en formele productie

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Economie

Leerdoelen:

1. Je kent de productiefactoren die nodig zijn om te produceren;
2. Je kent het verschil tussen arbeids- en kapitaalintensieve productie uitleggen en hierbij voorbeelden noemen.
   

Formele of informele productie?

Alleen formele productie wordt ook wel "productie in enge zin" genoemd.

Alle productie in ons land, dus zowel in de formele als in de informele sector samen, is productie in ruime zin.

Kies uit formele- of informele productie.

Jan laat 's avonds de hond uit.

1. Formele productie
2. Informele productie

Kies uit formele- of informele productie.

Jan werkt op zaterdag bij de bakker. Hij heeft hier een tijdelijk contract.

1. Formele productie
2. Informele productie

Kies uit formele- of informele productie.

Jan werkt op zaterdag bij de bakker. Hij heeft hier geen contract.

1. Formele productie
2. Informele productie

Kies uit formele- of informele productie.

Jan kookt 's avonds het avondeten voor hem en zijn vrouw.

1. Formele productie
2. Informele productie

Wanneer je werkt in de formele sector, noemen we dit ook wel:

1. Productie in ruime zin
2. Productie in enge zin

Productiefactoren

Om een stoel te kunnen maken, heb je een aantal "dingen" nodig. Deze dingen noemen we ook wel productiefactoren. We onderscheiden vier verschillende productiefactoren, namelijk:

1. Natuur
2. Arbeid
3. Kapitaal
4. Ondernemerschap
   

Productiefactoren

Natuur:

Om een stoel te kunnen maken heb je materialen nodig, zoals hout. Met natuur bedoelen we dan ook alles wat de natuur levert, zoals grondstoffen, fosiele brandstoffen zoals olie en gas, de grond zelf, lucht, zonlicht en water.

Productiefactoren

Arbeid:

Als je al het materiaal verzameld hebt voor je stoel, moet je deze nog in elkaar zetten. We hebben dus arbeid nodig om de stoel daadwerkelijk te kunnen maken. Met arbeid bedoelen we zowel de lichamelijk als geestelijke inspanning die mensen leveren bij het produceren.

Productiefactoren

Kapitaal:

Het hout moet gezaagd worden, het ijzer moet gesmeed worden, de onderdelen moeten vastgeschroeft worden. We hebben dus materialen/machines nodig om de stoel te maken. Met kapitaal bedoelen we dan ook gereedschappen, gebouwen, machines en voertuigen.

Productiefactoren

Ondernemerschap:

Het maken van een stoel kost geld. Geld wat je ook had kunnen gebruiken om op vakantie te gaan. Nu je het besteedt aan het maken van een stoel, loop je een risico. Wat als de stoel niet verkoopt? Dan ben jij je geld kwijt. Met ondernemerschap bedoelen we dan ook het risico wat je loopt om winst of                                  verlies te maken.

Welke productiefactor(en) zie je op
de foto? Verklaar je antwoord.

Wat wordt er volgens jou bedoeld met "geestelijke inspanning" bij de productiefactor arbeid?

Kaasboer De Jong opent vanwege de grote vraag naar zijn kaas een kaaswinkel in Gouda. Noem drie voorbeelden van kapitaalgoederen die je in de kaaswinkel aantreft.

Productiefactoren en beloningen

Tegenover de productiefactoren staat ook een beloning.

1. Bij natuur is dat pacht.
2. Bij arbeid is dat  loon
3. Bij kapitaal is dat huur óf rente
4. Bij ondernemerschap is dat (hopelijk) winst
   

Arbeid- of kapitaalintensief

Vroeger werd veel met de hand gemaakt, dat was dus heel arbeidsintensief. Tegenwoordig worden veel goederen voortaan met behulp van machines gemaakt.

Als er bij de productie van een product sprake is van meer handwerk dan hulp van machines, dan spreken we van arbeidsintensief. Andersom noemen we het kapitaalintensief.

Bij autofabriek Nedcar werken 1.500 mensen. Toch is de productie in deze autofabriek kapitaalintensief. Leg uit waarom Nedcar toch een kapitaalintensief bedrijf is.

Bedrijfstak

Een bedrijfstak is een groep gelijksoortige beroepen.

Voorbeelden van bedrijfstakken:

• Onderwijs
• Bouw
• Zorg
• chauffeurs
• zakelijke dienstverlening

Bedrijfstak

Bedrijfstak

Groothandel

Bedrijfskolom

Bedrijfskolom

Bedrijfskolom van brood

Toegevoegde waarde = €0,55

Toegevoegde waarde = €0,20

Toegevoegde waarde = €0,25

Toegevoegde waarde = €0,65

Toegevoegde waarde

Arbeidswetten

1. Arbeidstijdenwet: Regels voor werk- en rusttijden

2. Arbowet:Regels voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden

3. Minimumloon

CAO's

• Veel sectoren hebben een CAO
  
  
  
  
  
• En er zijn vakbonden die met bedrijven onderhandelen

CAO of contract?

Waar staat dit in:

1. hoeveel dagen vrij je mag nemen als je gaat verhuizen CAO

2. wat je rechten zijn als je wordt gevraagd om over te werken CAO

3. wat jouw werktijden zijn CONTRACT

4.  hoeveel vakantiedagen je hebt CAO

5. hoeveel jij verdient CONTRACT 

6. wat je moet doen als je tussentijds wil opzeggen CONTRACT/CAO

Soms staan er afspraken in zowel het contract als de cao 

Uitrekenen procentuele toename of afname:

(nieuw-oud): oud x 100      

1.2 Procentuele stijging of daling

Loonschalen

Hoe hoger de trede, hoe meer ervaring, hoe meer salaris

Bij de trede kijk je wel salaris daarbij hoort.

Indexcijfers

Berekeningen indexcijfers:

Indexcijfer berekenen?

• (getal van nieuw jaar : getal van het basisjaar) × 100 = indexcijfer.

• Wat is indexcijfer van 2015 en 2016?

Productie en arbeid kun je in verschillende

productiesectoren indelen:

• Primaire sector
  

       landbouw, visserij, winning van grondstoffen

• Secundaire sector
  

       industrie, bouw, ambachten (bakker, slager)

• Tertiaire sector
  

       commerciële dienstverlening

• Quartaire sector
  

       niet-commerciële dienstverlening

Cirkeldiagram

Leerdoel: Ik kan gegevens uit een cirkeldiagram aflezen en een cirkeldiagram tekenen.

Arbeidsmotieven

Arbeidsmotieven

• Geld verdienen
• Nuttig of zinvol bezig zijn
• Contacten met anderen

Ondernemingsplan

Een ondernemingsplan bestaat uit de volgende onderdelen:

1. Bedrijfsidee
2. Financieel plan
3. Organisatie van het bedrijf
4. Marktonderzoek en marketingplan
5. Persoonlijke gegevens

Ondernemingsvormen

Ondernemingsvormen

	Eenmanszaak	VoF	BV	NV
Eigenaar	directeur ( 1 persoon)	vennoten (meerdere personen)	aandeelhouders	aandeelhouders
Aansprakelijk	persoonlijk (hoofdelijk) met privé vermogen	persoonlijk (hoofdelijk) met privé vermogen	bedrijf, alleen inleg aandeel (verkopen / kopen alleen met toestemming)	bedrijf, alleen inleg aandeel (iedereen mag verkopen / kopen op de beurs)
Voordeel	- zelf baas - alle winst voor jezelf	- taken verdelen - vervanger bij ziekte - meer geld	- niet privé aansprakelijk	- niet privé aansprakelijk
Nadeel	- privé aansprakelijk - geen vervanger bij ziekte	- privé aansprakelijk - winst moet je delen	- winst moet je delen	- winst moet je delen
Belasting	Inkomsten belasting	Inkomsten belasting	Vennootschapbelasting	Vennootschaps- belasting