5.4. Slaven en senatoren

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

5.4. Slaven en senatoren

Leerdoel

-Je kunt voorbeelden geven hoe rijken en armen leefden in Rome.

- Je kunt de rol van slaven in het Romeinse Rijk uitleggen.

- Je kunt de cultuur van de Romeinen uitleggen aan de hand van de stad Pompeï.

Wat weet je eigenlijk
van de Pompeï

Op het platteland (1)

• Rome was een agrarisch-stedelijke samenleving. 
  
  

• Veel boeren verkochten hun kinderen als slaaf. 
  
  
• Zij werkten voor grootgrondbezitters. 
  
  
• De werkloze boeren trokken naar de steden en verkochten zichzelf als slaaf. 

Op het platteland (2)

• Grootgrondbezitters waren rijk geworden door aanvoeren van het leger. 
  
  
• Van hun soldij kochten zij kleinere boerderijen op. Zo kregen zij steeds meer gebied in handen. 
  
  
• Deze boerderijen noem je (villa's). 
  
  

Dit is een villa rustica, een soort boerderij. Naast dit type villa, bestond er ook de villa urbana. 

Het meeste werk rondom de villa werd gedaan door slaven.

Veel villa's hadden uitgebreide badruimten met vloerverwarming

Er waren appartementen voor de villicus (de toezichthouder) en de actor (de boekhouder) en ook slaapvertrekken voor de slaven.

Een villa rustica bestond vaak uit verschillende gebouwen, zoals het woonhuis, de stallen en de voorraadschuren.

Het leven in de stad (1)

• Rijke Romeinen woonden buiten de stad. 
  
  
• In de stad woonden handwerkslieden en kooplieden en hadden een eigen appartement. 
  
  
• Levendige handel, vraag naar kunstenaars, badhuizen, markten, ambachtslieden, overheidsgebouwen, theater, Colosseum.   

Dit is een insula, een flatgebouw in Rome. De woningen werden gehuurd door de armere Romeinen. De meeste insulae waren 4 of 5 verdiepingen hoog. De bouwkwaliteit was niet best: bijna dagelijks waren er branden en instortingen.

De kamers bovenin een insula waren de slechtste kamers: hier woonden de proletariërs.

Hoewel er in sommige gebouwen stromend water was, moesten de bewoners van een insula het water vaak uit een fontein op straat halen.

Hoewel de meeste kamers in een insula klein en donker waren, was er wel verschil: de grotere kamers waren voor mensen met iets meer geld.

De meeste insulae hadden geen toiletten of keukens. Moest je naar de wc, dan ging je naar een openbaar toilet. En wilde je wat eten, dan ging je naar een thermopolium, een soort snackbar.

Slaven stoken vuren voor de vloerverwarming en warme ruimten.

Een gezonde geest in een gezond lichaam: de Romeinen vonden sport en hygiëne erg belangrijk.

Er waren gescheiden ruimten voor mannen en vrouwen.

Ook hier weer latrines, de gezamenlijke toiletten.

Baden en ruimten waren er in allerlei temperaturen: van het koude frigidarium tot het snikhete laconium: een soort sauna

Hier bevond zich een gewoon zwembad, zoals je dat tegenwoordig ook kent.

Sociale verschillen

• Rijke Romeinen in landhuizen en villa's met veel luxe
• Arme romeinen in soort van flatgebouwen in slechte omstandigheden.
• De arme mensen waren vaak afhankelijk van liefdadigheid.

Aquaducten

Badhuizen

Colosseum (Rome)

binnenkant Colosseum

Gladiatoren

Het leven in de stad (2)

• Sociale lagen in Rome:
  
• De keizer en zijn familie.
• Senatoren met families.
• Handelaren, ambachtslieden en zelfstandige boeren.
• Slaven.

Het aantal slaven groeit

In de 2de eeuw v. C werd Rome minimaal 250.000 slaven rijker.

Hoe ze werden behandeld hing af van eigenaar.

In 73 v C brak een grote slavenopstand uit door Spartacus.

Spartacus

Gladiator, leider van ontsnapte slaven.

Versloeg de Romeinen keer op keer.

Romeinen weten Spartacus uiteindelijk te verslaan.

Ze kruisigen 6000 opstandelingen en hangen ze langs de weg.

Verwoesting van de stad Pompeï in 79 na Chr. door uitbarsting Vesuvius

Begrippen uit deze les

• Sociale laag
• Slaven
• Agrarisch-stedelijke samenleving
• Grootgrondbezitter
• Opstand

Huiswerk

Maken 5.4. Slaven en senatoren
Opdrachten 1 t/m 5