Ethiek en moraal

• Godsdienst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Ethiek en moraal

Lesdoelen

1. Je bent in staat om levensbeschouwelijke en ethische vooronderstellingen op te sporen bij organisaties , politieke partijen en wetenschappelijke theorieën.
   
2. Je bent in staat om kritisch te reflecteren op levensbeschouwelijke en ethische argumentaties van anderen en van jezelf.
   
3.  Je bent in staat om hedendaagse levensbeschouwelijke / ethische houdingen, argumentaties en standpunten te plaatsen binnen het pespectief van de moderne samenleving.
   

Waar denk je aan bij het woord ethiek?

Ethische en filosofische vragen

• Nadenken over goed en kwaad door kritische vragen te stellen. 
• Geen uitspraken met zekerheid
  Argumentatie is belangrijk                       
• Geen pasklare antwoorden.
  Op zoek naar nieuwe perspectieven.

Moraal

• Geheel van normen en waarden dat ons handelen richting geeft.
• Keuzes maken.
• Normen komen voort uit waarden.
  Norm: gedragsregel.
  Waarde: ideaal. (materieel /immaterieel)
  Deugd: karaktereigenschappen die we waarderen.

Intrinsieke waarden:

Waarden die op zich zelf belangrijk zijn.

Wat is geen intrinsieke waarde?

1. liefde
2. geld
3. goedheid
4. vriendelijkheid

Instrumentele waarden:

Waarden die nodig zijn om een intrensieke waarde te bereiken.

Wat is een norm?

1. Hetzelfde als een waarde
2. Een karaktereigenschap
3. Een deugd.
4. Een gedragsregel.

Wat is een deugd?

1. Hetzelfde als een norm
2. Een karaktereigenschap
3. Een kind dat niet luistert
4. Een gedragsregel

Gemeenschappelijk moraal:

• Komt tot uiting in de grondwet.
• Normen en waarden van een samenleving.
• Nieuwe normen en waarden.

LGBTQIAP

Lesbisch

Gay

Biseksueel

Transgender
Queer: een parapluterm om je af te zetten tegen 'hokjes-denken'

Gender neutral

Intersekse: mensen met zowel mannelijke als vrouwelijke lichaamskenmerken
Aseksueel: mensen zonder behoefte aan seks
Panseksueel: mensen die niet vallen op geslacht, maar op karakter of persoonlijkheid

Wordt er op school voldoende aandacht aan "gender neutral" besteed?
Leg je antwoord duidelijk uit.

Persoonlijk moraal

Normen en waarden van een groep of persoon.
Kan botsen met gemeenschappelijk moraal.
Verschillende interpretaties van de grondwet.

Gewetensbezwaar

Wat betekent gewetensbezwaar?

Hoe ga je ethisch te werk?

• Prescriptieve ethiek (voorschrijvend)
• Descriptieve ethiek  (beschrijvend) / wetenschap

Wanneer is een onderwerp ethisch?

medische aspecten
economische aspecten
juridische aspecten
ethische aspecten

Ligt aan de invalshoek (optiek)

Universele geldigheid

• Universalisme bepaalde normen en waarden zijn altijd en overal geldend.
• Geen universeel moraal mogelijk zonder God.
  

Cultuurrelativisme

Eigen normen en waarden niet opleggen aan andere culturen; 

Je moet tolerant zijn.

Wijsgerige ethiek

Niet christelijke ethiek.
Mens als uitgangspunt.
Product van evolutie
Normen en waarden veranderen

Christelijke ethiek

Elk mens is door God gewild
bepaald doel
Normen en waarden veranderen bijna niet.

Wat is een groot verschil tussen wijsgerige ethiek en christelijke ethiek?

welke uitspraak is het beste?

1. Het gaat bij ethiek over je eigen mening
2. Het gaat bij ethiek over het filosofisch benaderen van een vraag over goed en kwaad
3. Het gaat bij ethiek over waar en niet waar.
4. Het gaat bij ethiek over belangrijk en onbelangrijk.

Korte Herhaling
Wat is Ethiek?

1. Leer van het goede/juiste handelen
2. Leer van het menselijk handelen
3. Leer van het leven
4. Leer van de vrije wil