Ethiek en moraal

• Godsdienst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Ethiek en moraal

Ethiek en moraal

Leerdoelen

• Je bent instaat om aan te geven wat ethiek inhoudt.
• Je weet welke methoden er zijn om ethiek te bedrijven.
• Je kent het verschil tussen intrinsieke waarden en instrumentele waarden.
• Je kent de belangrijke (basis) termen die worden gebruikt bij ethiek.
• Je kunt aangeven wat het verschil is tussen persoonlijk en gemeenschappelijk moraal.
• Je weet wat cultuurrelativisme inhoudt.
• Je bent instaat om uit te leggen wat universeel moraal betekent.
• Je bent instaat om de verschillende uitgangspunten van christelijke ethiek en wijsgerige ethiek aangeven. 

hoe weet je of iets goed of fout is?

Ethische en filosofische vragen

Ethische en filosofische vragen

Nadenken over goed en kwaad door kritische vragen te stellen.

Geen uitspraken met zekerheid, argumentatie is belangrijk

Geen pasklare antwoorden.

Op zoek naar nieuwe perspectieven.

Belangrijke termen

Moraal: geheel van normen en waarden.

3

Norm: gedragsregel.

1

Waarde: ideaal. (materieel /immaterieel)

2

Normen komen voort uit waarden.

4

Deugd: karaktereigenschappen die we waarderen.

5

Intrinsieke waarden:

Waarden die op zich zelf belangrijk zijn.

Wat is geen intrinsieke waarde?

1. liefde
2. geld
3. goedheid
4. vriendelijkheid

Instrumentele waarden

Waarden die nodig zijn om intrinsieke waarden te bereiken.

Wat is een norm?

1. Hetzelfde als een waarde
2. Een karaktereigenschap
3. Een deugd.
4. Een gedragsregel.

Wat is een deugd?

1. Hetzelfde als een norm
2. Een positief karaktereigenschap
3. Een kind dat niet luistert
4. Een gedragsregel

Gemeenschappelijk moraal:

Komt tot uiting in de grondwet.

Normen en waarden van een samenleving.

Nieuwe normen en waarden.

WAT

HAND?

IS 

HIER 

AAN DE 

Wat is hier aan de hand?

In deze slide hoeven de leerlingen alleen deze vraag te beantwoorden. Hun interpretaties/vragen/reacties komen aan bod in de volgende slides/bij de volgende vragen.

Klik op de afbeelding om deze beeldvullend te tonen.

Waarom denk je dat?

In deze slide hoeven de leerlingen alleen deze vraag te beantwoorden. Hun interpretaties/vragen/reacties komen aan bod in de volgende slides/bij de volgende vragen.

Klik op de afbeelding om deze beeldvullend te tonen.

Waarom denk je dat?

Klik op de afbeelding om deze beeldvullend te tonen.

LGBTQIAP

• Lesbisch
• Gay
• Biseksueel
• Transgender
• Queer: een parapluterm om je af te zetten tegen 'hokjes-denken'

Gender neutral

• Intersekse: mensen met zowel mannelijke als vrouwelijke lichaamskenmerken
• Aseksueel: mensen zonder behoefte aan seks
• Panseksueel: mensen die niet vallen op geslacht, maar op karakter of persoonlijkheid.

Wordt er op school voldoende aandacht aan "gender neutral" besteed?
Leg je antwoord duidelijk uit.

Normen en waarden van een groep of persoon.

Kan botsen met gemeenschappelijk moraal.

Gewetensbezwaar.

Persoonlijk moraal

Hoe ga je ethisch te werk?

• Prescriptieve ethiek (voorschrijvend)
• Descriptieve ethiek  (beschrijvend) / wetenschap

Wanneer is een onderwerp ethisch?

medische aspecten

economische aspecten

juridische aspecten

ethische aspecten

Ligt dus aan de invalshoek (optiek)

Universalisme: bepaalde normen en waarden zijn altijd en overal geldend.

Is er universeel moraal mogelijk zonder God? Leg je antwoord uit.

Cultuurrelativisme: eigen normen en waarden niet opleggen aan andere culturen; want je moet tolerant zijn.

Waarom is dit in strijd met zichzelf?

Wijsgerige ethiek

Wijsgerige ethiek

Normen en waarden veranderen.

Product van evolutie

Mens als uitgangspunt.

Niet christelijke ethiek.

Christelijke ethiek

Elk mens is door God gewild 

bepaald doel

• Normen en waarden veranderen bijna niet.
• Want God verandert niet.

Welke uitspraak is de beste?

1. Het gaat bij ethiek over je eigen mening
2. Het gaat bij ethiek over het filosofisch benaderen van een vraag over goed en kwaad
3. Het gaat bij ethiek over waar en niet waar.
4. Het gaat bij ethiek over belangrijk en onbelangrijk.

Korte Herhaling

Wat is Ethiek?

1. Leer van het goede/juiste handelen
2. Leer van het menselijk handelen
3. Leer van het leven
4. Leer van de vrije wil

Zijn de leerdoelen behaald?

• Ik ben instaat om aan te geven wat ethiek inhoudt.
• Ik weet welke methoden er zijn om ethiek te bedrijven.
• Ik ken het verschil tussen intrinsieke waarden en instrumentele waarden.
• Ik kan de belangrijke (basis) termen benoemen die worden gebruikt bij ethiek.
• Ik kan aangeven wat het verschil is tussen persoonlijk en gemeenschappelijk moraal.
• Ik weet wat cultuurrelativisme inhoudt.
• Ik ben instaat om uit te leggen wat universeel moraal betekent.
• Ik ben instaat om de verschillende uitgangspunten van christelijke ethiek en wijsgerige ethiek aangeven. 

De paardensprong

Het paard in het schaakspel beweegt 2 velden horizontaal met 1 veld verticaal of een beweging van 2 velden verticaal met 1 veld horizontaal. 

Er ontstaat bij een paardensprong altijd een L-vorm.

Maak met de paardensprong uit het schaakspel een woord van acht letters. Sleep daarna de letters naar de vakjes zodat het woord zichtbaar wordt. Tot slot leg je uit wat het woord betekent.

I

A

K

V

U

T

T

R