1.1 Rivieren: de natuur

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

1.1 Rivieren: de natuur

Wat gaan we doen?

Uitleg (basis/herhaling) + opdrachtje

Uitleg + aantekeningen deel I

Uitleg+ aantekeningen deel II

Aan het werk

Kort filmpje

Lesdoelencheck

Lesdoelen

Als je deze paragraaf hebt bestudeerd, kun je:

• kenmerken van de stroomgebieden van Rijn en Maas beschrijven;
  
• uitleggen hoe het veranderende klimaat de waterafvoer van de Nederlandse rivieren Rijn en Maas beïnvloedt;
  
• verklaren hoe klimaatverandering zorgt voor een hoger overstromingsrisico, wateroverlast en watertekorten.
  

Voordat we starten

Waar gaat het hoofdstuk over?

Introductie (blz 10)

Een stroomstelsel bestaat uit drie delen, die samen het lengteprofiel vormen

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Een stroomstelsel is het geheel van de hoofdrivier met al zijn zijtakken

Blauw = Stroomstelsel

Rood = Stroomgebied

De waterscheiding is de grens tussen 2 stroomgebieden

Welk deel van de rivier is dit?

1. bovenloop
2. middenloop
3. benedenloop

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

  Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Aan de slag!

Maak opdracht 1 ->

Dan deel II uitleg + aantekeningen

Vandaag

• Kleine terugkoppeling op de vorige les 
• Verval en verhang
• Klimaatverandering

• Afronding §1.1 -> kiezen tussen 2 opdrachten

Lesdoelen

Als je deze paragraaf hebt bestudeerd, kun je:

• kenmerken van de stroomgebieden van Rijn en Maas beschrijven;
  

• uitleggen hoe het veranderende klimaat de waterafvoer van de Nederlandse rivieren Rijn en Maas beïnvloedt;
  
• verklaren hoe klimaatverandering zorgt voor een hoger overstromingsrisico, wateroverlast en watertekorten.
  

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Wat is kenmerkend voor het regiem van een gemengde rivier? Regiem is gelijkmatiger gedurende het jaar dan een regenrivier

tussen twee plaatsen

Bij Lobith stroomt de Rijn ons land binnen op +14m NAP.

De Rijn mondt 175 km verder uit in de Noordzee.

Wat is het verval tussen Lobith en de monding?

14 meter

Bij Lobith stroomt de Rijn ons land binnen op +14m NAP.

De Rijn mondt 175 km verder uit in de Noordzee.

Wat is het verhang?

14 m : 175 km = 8 cm per km

Leerdoelen

1. De kenmerken van de stroomgebieden van de Rijn en de Maas noemen;

- type rivier

- welk deel van de loop

    - verhang groot/ klein

    - erosie/ sedimentatie

Wat gaan we doen?

Uitleg (basis/herhaling) + opdrachtje

Uitleg + aantekeningen deel I

Pauze

Uitleg+ aantekeningen deel II

Aan het werk

Kort filmpje

Lesdoelencheck

Lesdoelen

Als je deze paragraaf hebt bestudeerd, kun je:

• uitleggen hoe het veranderende klimaat de waterafvoer van de Nederlandse rivieren Rijn en Maas beïnvloedt;
  

• verklaren hoe klimaatverandering zorgt voor een hoger overstromingsrisico, wateroverlast en watertekorten.
  

Wat is de relatie?

Debiet

Hoeveel water voert een rivier af op een bepaald punt (in m³ per seconde).

Klein debiet

Groot debiet

Wat is kenmerkend voor het regiem van een gemengde rivier? Regiem is gelijkmatiger gedurende het jaar dan een regenrivier

Wat is het gevolg voor het debiet van de Nederlandse rivieren?

Debiet wordt groter.

Wat is het gevolg voor het regiem van de Nederlandse rivieren?

Het regiem wordt onregelmatiger.

Wat kan ik aflezen uit de afbeelding?

1. het regiem en debiet van de Rijn en de Maas
2. het regiem en debiet van 2 plaatsen aan de Rijn
3. Hoe hoog het relief is en hoe hoog de waterstand

Invloed van klimaatverandering

-> Temperatuurstijging leidt tot meer neerslag, dus een hoger debiet

-> onregelmatiger neerslagregiem

-> stijging zeespiegel, opstuwing rivierwater, verzilting

Aan de slag

Lesdoelencheck a.d.v. opdracht 1 of 2

1.1 Rivieren: de natuur

Lesdoelen

Als je deze paragraaf hebt bestudeerd, kun je:

• kenmerken van de stroomgebieden van Rijn en Maas beschrijven;
  
• uitleggen hoe het veranderende klimaat de waterafvoer van de Nederlandse rivieren Rijn en Maas beïnvloedt;
  
• verklaren hoe klimaatverandering zorgt voor een hoger overstromingsrisico, wateroverlast en watertekorten.
  

Opdracht 1 of 2 

1) Maak een mindmap over hoe klimaatverandering de waterafvoer van de Rijn en Maas beïnvloedt. Verwerk hierin minimaal:

- Bovenloop & benedenloop

- Debiet & regiem

- Verval & verhang

- Risico op overstromingen

- Wateroverlast en watertekorten in Nederland

2) “Schrijf een korte uitleg (max. 8 zinnen) waarin je antwoord geeft op deze vragen:

Hoe beïnvloedt klimaatverandering de waterafvoer van de Rijn en Maas?

Waarom neemt het overstromingsrisico toe?

Hoe kan er zowel meer wateroverlast als vaker watertekort ontstaan?”

Leerdoelen

1. De kenmerken van de stroomgebieden van de Rijn en de Maas noemen;

- type rivier

- welk deel van de loop

    - verhang groot/ klein

    - erosie/ sedimentatie

Het verhang van een rivier is 10m/km. De rivier is 35km lang. Wat is het verval?

1. 350 kilometer
2. 350 meter

Het verval van een rivier is 50km.
Tussen deze twee punten is er een hoogteverschil van 1500 meter.
Wat is het verhang?

1. 20m/km
2. 25m/km
3. 30m/km
4. 40m/km

Spijk ligt op 12 meter hoogte. Hoek van Holland ligt op 0 meter. De afstand tussen Spijk en Hoek van Holland is 150 km. Wat is het verval?

Spijk ligt op 12 meter hoogte. Hoek van Holland ligt op 0 meter. De afstand tussen Spijk en Hoek van Holland is 150 km. Wat is het verhang?