Uitleg 6.1 + 6.2

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

hoofdstuk 6 par. 1 metalen

Programma 23/5

• Herhaling 6.1
• Uitleg 6.2 
• Maken opdrachten 6.2
• Poster inleveren
  
  
• Huiswerk controle

6.1 Leerdoelen

1. Je kunt het productieproces van staal beschrijven.
   
2. Je kunt het productieproces van aluminium beschrijven.
   
3. Je kunt het verschil tussen edele en onedele metalen benoemen.
   
4. Je kunt enkele edele en onedele metalen benoemen.
   

Wat zijn de eigenschappen van metalen?

Edele metalen 

• Edele metalen reageren niet of nauwelijks met andere stoffen.
• daarom worden ze vaak gevonden als zuivere stof.
• Goud, zilver, platina
• 24 karaat goud =100 %  zuiver goud , 18 karaat = 18/24 x100%= 75 % goud (en 25 %  andere metalen meestal zilver of koper)

Onedele metalen

• Onedele metalen reageren wel  met andere stoffen. (b.v.zuurstof, water of zuren) 
• worden daarom bijna altijd gevonden als erts = verbinding van metaal met een niet- metaal
• bijv. ijzeroxide en aluminiumoxide
• hoe onedeler het metaal hoe reactiever het is.

zeer onedele metalen

• alle metalen uit groep 1 = alkalimetalen, zijn zeer reactief.
• ze reageren zo heftig met b.v. zuurstof en water dat ze onder een laagje olie bewaard worden
• de aardalkalimetalen = groep 2 reageren ook heftig maar iets minder heftig 

legeringen maken = metalen mengen

Dit doe je om betere eigenschappen te krijgen. Veel legeringen zijn harder dan de zuivere  stoffen.

Goud is puur erg zacht --> mengen met zilver(=witgoud) of met koper (=roodgoud)

Soldeer

Zilveramalgaam

Brons

Messing

Maken opdrachten:

werkboek blz. 80

1 t/m 13

Programma 1/6

• Uitleg 6.1 
• Opdrachten online maken 6.1

Film klokhuis Hoogovens

https://vimeo.com/81832044

ijzer maak je uit ijzererts

1. ijzererts bestaat voor het grootste deel uit ijzeroxide(=roest)
2. ijzeroxide + cokes (=koolstof)+ zuurstof--> ruwijzer+koolstofdioxide
3. ruwijzer bevat nog te veel koolstof--> is bros--> nog

meer bewerken b.v. tot staal

aluminium uit aluminiumerts(=bauxiet)

• aluminium heeft een kleine dichtheid en toch redelijk sterk --> veel toegepast
• het erts bauxiet +_ 50 % aluminiumoxide
• dat laat je smelten
• dan via elektrolyse ontleden en aluminum aftappen

 (zie plaatje)

Programma 20/5

• Maken opdrachten 6.1 (1 t/m 15)
  
• 
  
• Huiswerk controle: Alle opdrachten van H5 af?
  
• Wat niet af is of niet is meegenomen maak je vandaag in je vrije tijd op school af!
  

Programma 1/6

• Opdrachten online maken 6.1 (1 t/m 15)

Programma 

• Herhaling 6.1 
• Uitleg 6.2
• Opdrachten online maken 6.2 (18 t/m 32)

6.1 Edele metalen 

• Edele metalen reageren niet of nauwelijks met andere stoffen.
• daarom worden ze vaak gevonden als zuivere stof.
• Goud, zilver, platina
• 24 karaat goud =100 %  zuiver goud , 18 karaat = 18/24 x100%= 75 % goud (en 25 %  andere metalen meestal zilver of koper)

6.1 Onedele metalen

• Onedele metalen reageren wel  met andere stoffen. (b.v.zuurstof, water of zuren) 
• worden daarom bijna altijd gevonden als erts = verbinding van metaal met een niet- metaal
• bijv. ijzeroxide en aluminiumoxide
• hoe onedeler het metaal hoe reactiever het is.

6.1 Zeer onedele metalen

• alle metalen uit groep 1 = alkalimetalen, zijn zeer reactief.
• ze reageren zo heftig met b.v. zuurstof en water dat ze onder een laagje olie bewaard worden
• de aardalkalimetalen = groep 2 reageren ook heftig maar iets minder heftig 

6.1 ijzer maak je uit ijzererts

1. ijzererts bestaat voor het grootste deel uit ijzeroxide(=roest)
2. ijzeroxide + cokes (=koolstof)+ zuurstof--> ruwijzer+koolstofdioxide
3. ruwijzer bevat nog te veel koolstof--> is bros--> nog

meer bewerken b.v. tot staal

6.1  aluminium uit aluminiumerts(=bauxiet)

• aluminium heeft een kleine dichtheid en toch redelijk sterk --> veel toegepast
• het erts bauxiet +_ 50 % aluminiumoxide
• dat laat je smelten
• dan via elektrolyse ontleden en aluminum aftappen

 (zie plaatje)

6.2 Leerdoelen 

1. Je kunt algemene kenmerken van metalen benoemen.
2. Je kunt verschillen tussen metalen benoemen.
3. Je kunt toepassingen van legeringen noemen.
4. Je kunt de hoofdbestanddelen van enkele legeringen noemen.

6.2 Wat zijn de eigenschappen van metalen?

6.2 Legeringen maken = metalen mengen

Dit doe je om betere eigenschappen te krijgen. Veel legeringen zijn harder dan de zuivere  stoffen.

Goud is puur erg zacht --> mengen met zilver(=witgoud) of met koper (=roodgoud)

Soldeer

Zilveramalgaam

Brons

Messing

Maken opdrachten:

werkboek blz. 80

1 t/m 13

Programma 

• Opdrachten online maken 6.2 (18 t/m 32)

3VMBO 

Hoofdstuk 6.3: Grondstoffen uit aarde

Programma 12/6

• Herhaling 6.1 + 6.2
• Uitleg 6.3
• Opdrachten online afmaken t/m 6.3

Ijzer

1. Welke stoffen heb je nodig om ijzer te kunnen produceren?
2. Geef het reactieschema (in woorden) voor de ijzerbereiding (inclusief toestandsaanduiding)
3. Geef de reactievergelijking voor de ijzerbereiding (inclusief toestandsaanduiding)
4. Wat is het verschil tussen ruwijzer en staal?

Aluminium

1. Wat is de grondstof voor aluminium?
2. Door middel van welke reactie wordt uit gesmolten aluminiumoxide aluminium gemaakt?
3. Geef de reactieschema van de ontleding van aluminiumoxide (inlcusief toestandsaanduiding). 
4. Geef de reactievergelijking van de ontleding van aluminiumoxide (inlcusief toestandsaanduiding). 

1. 
   

Edele en onedele metalen

1. Noem enkele eigenschappen van metalen.
2. Noem een kenmerkende eigenschap van edele metalen.
3. Noem 3 edele metalen.
4. Noem een kenmerkende eigenschap van onedele metalen.
5. Noem 3 zeer onedele metalen.
6. Onedele metalen vind je alleen als verbindingen, geef hier 3 voorbeelden van.

Wat ga je nu doen?

Opgaven t/m  6.3 online maken.

Practicum Proef 1

Dichtheid bepalen van:

Aluminium

Koper

IJzer

Messing

Wat is dichtheid?

De dichtheid, of soortelijke massa van een stof is in de natuur- en scheikunde de massa  (in gram) van 1 cm³ van een stof.

Dit betekend dat ieder voorwerp met een volume van 1 cm³  van 

dezelfde stof altijd de zelfde massa heeft.

Als je lichte en zware materialen met elkaar gaat vergelijken gelden de volgende regels:

Bij een gelijk volume weegt een licht materiaal minder dan een zwaar materiaal.

Bij gelijke massa heeft een licht materiaal meer volume dan een zwaar materiaal.

Denk bij beide bovenstaande maar aan lood en veren!

Er zijn twee grootheden nodig voor het berekenen van de dichtheid.
Weet je welke dat zijn?

1. lengte en breedte
2. massa en volume
3. massa en gewicht
4. massa en lengte

Hoe bepaal je de massa?

De massa bepaal je met behulp van een weegschaal of een balans.

De massa wordt gemeten in gram of in kilogram.

Weet je nog hoe je die moet omrekenen?

1492,56 g =

1. 149,256 kg
2. 1,49256 kg
3. 142,56 kg
4. 0,149256 kg

Gaan we nu kijken naar het volume.
Wat is een ander woord voor volume?

1. oppervlakte
2. maat
3. inhoud
4. grootte

Twee manieren om het volume te bepalen

Manier 1:  meten

Voor deze manier heb je een meetlat  nodig. Meten kan  alleen als het een rechthoekig voorwerp is.

Je meet dan de lengte van het voorwerp, de breedte en de hoogte.

De formule die je voor het berekenen van het volume moet gebruiken ken je uit de wiskunde.

De formule voor het berekenen van het volume van een voorwerp is:

1. V = l x b x m
2. V = b x h x s
3. V = l x h x d
4. V = l x b x h

Twee manieren om het volume te bepalen

Manier 2: de onderdompelmethode

Deze manier van meten gebruik je bij het bepalen van het volume van 

een voorwerp met onregelmatige vormen, bijvoorbeeld een kiezelsteen.

Je hebt een maatcilinder met een bepaalde hoeveelheid water. Deze hoeveelheid lees je precies af. Vervolgens laat je voorzichtig het voorwerp in het water glijden. 

Het niveau van het water stijgt hierdoor. het verschil in waterstand is   

precies gelijk aan het volume van het voorwerp

Volume

Volume kun je bepalen met de onderdompelmethode

Dichtheid berekenen

Je weet nu dat je de massa van een voorwerp en het volume ervan moet weten om de dichtheid te kunnen uitrekenen.

de formule die we hier voor gebruiken is:

  

Dichtheid =    massa                of in symbolen         𝜌 =      m   

                  volume                                                      V

Dichtheid =	massa	of in symbolen	𝜌 =	m
	volume			V

Dichtheid =	massa	of in symbolen	𝜌 =	m
	volume			V

Dichtheid       =	massa	of in symbolen	𝜌 =	m
	v olume			V

𝜌 =	m
	V

                  

Practicum Proef 1

Uitvoeren in 2-tallen

Meenemen naar lok. 101: Liniaal / Geodriehoek, rekenmachine, Binas-boekje

Practicum Proef 1

Nabespreken practicum

Schrijf op wat naar jouw mening de 2 belangrijkste dingen zijn die je deze les geleerd hebt.