Vulkanisme

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom in de stream van AK voor vwo 2!

We beginnen over: 

Pak LessonUp erbij en log in. 

Zorg ervoor dat je aantekeningen kunt maken. Stof die wordt besproken staat niet in hoofdstuk 2.

Welkom

Programma: 

Vragen over hoofdstuk 2 DeGeo?

Vulkanisme

Afsluiting

Hoofdstuk 2 DeGeo

Deze week maken jullie paragraaf 2.5

Volgende week Zoom in opdr 1 & 2 + Finish

Donderdag is hemelvaart, dus geen stream volgende week

Vragen over hoofdstuk 2
van DeGeo?

7b Waarom waren de golven in de Ierse Zee en de Noordzee hoger dan die op de Atlantische Oceaan?

Deze les: Lesdoel

Verschillende soorten vulkanisme kennen en kunnen herkennen.

https:

Miljoenen jaren oude vulkaan ontdekt in Nederlands deel Noordzee

"Dat er in de Noordzee vulkanische activiteit is geweest, was al langer bekend. De vulkaan Mulciber was actief tijdens het opbreken van het supercontinent Pangea, waardoor uiteindelijk het noordelijk deel van de Atlantische Oceaan werd gevormd tussen Europa en Amerika."

Geen willekeur

Bij vulkanisme komt magma omhoog door mantel en korst. Aan aardoppervlak wordt dit lava. Platentektoniek en convectiestromen kunnen het ontstaan van vulkanen verklaren.

Verschillende typen uitbarstingen leiden tot verschillende vulkanen:

schildvulkaan, stratovulkaan, caldeira en hotspot 

Schildvulkaan

Schildvulkanen bij divergente breuken, op mid-oceanische ruggen en bij hot spots. 

Schildvulkanen bij divergente breuken, op mid-oceanische ruggen en bij hot spots. 

Kenmerken:

door minder druk op heet gesteente uit diepte daalt smelttemperatuur → gesteente smelt → magma stijgt op → lava aan aardoppervlak vrij vloeibaar → kan zich ver uitspreiden → vulkaan met flauwe hellingen

Stratovulkaan

Stratovulkanen bij subductiezones. Kenmerken:

1. water in duikende oceanische plaat wordt heet door hogere druk → gesteente zal eerder smelten

2. smelten van: oceanische plaat + rand continentaal gesteente  → dit mengsel geeft stroperig magma

3. opstijgend stroperig magma verstopt kraterpijp → hoge druk → explosieve eruptie

4. vulkaan opgebouwd uit lagen stroperig lava, as, vulkanische bommen en puimsteen met steile hellingen

Caldeira

Caldeira

Caldeira ontstaat bij zeer krachtige uitbarsting waardoor de magmahaard voor groot deel leegloopt. 

Gevolgen:

bovenliggende gesteentelagen storten in
-> er ontstaat een komvormig gebied met een doorsnede tot 50 km 

Hotspots

Mantelpluim en hotspot

Soms komen vulkanen voor die niet bij breukzones liggen.

mantelpluim = grote bel magma die opstijgt vanuit diepere mantel. 

Gevolgen:

bij aardkorst wordt korst omhooggedrukt en scheurt, lava stroomt naar buiten: hotspot

aardplaat schuift over stabiel liggende mantelpluim heen en hotspot vormt aan het aardoppervlak een keten vulkanen

Lesdoel behaald?

Verschillende soorten vulkanisme kennen en kunnen herkennen.

Pak LessonUp erbij - beantwoord de vragen op de volgende slides

Magma

Lava

schildvulkaan

Caldera

Stratovulkaan

Hotspot

Heet, vloeibaar gesteente in de aardmantel. Hetzelfde als lave, maar dan onder de grond

Vloeibaar gesteente dat uit de aarde komt 

Vulkaan met flauwe helling en rustige uitbarstingen, meestal ontstaan op een divergente plaatgrens 

Krater die is ontstaan door een vulkaanuitbarsting 

Explosieve vulkaan met steile wanden, ontstaan door subductie

Zwakke plek in de aardkorst waardoor magma omhoogkomt, zodat vulkanen ontstaan

Caldeira

Schildvulkaan

Stratovulkaan

Hotspot

De volgende vraag is een echte toepassingsvraag. Probeer de afbeelding te begrijpen en logisch na te denken.

Bekijk de figuur en de stellingen in de groene vakken. Bepaal of de stellingen juist of onjuist zijn. Sleep ze naar het juiste rode vak.

Juist

Onjuist

Aardbevingen bij a zijn meestal veel krachtiger dan bij c. 

Alleen bij letter b komen geen vulkanen voor. 

De oceaanbodem bij letter b is ouder dan de oceaanbodem bij letter a.

Alleen de aardkorst bij letter c bestaat uit continent.

Bij de midoceanische rug ontstaat aardkorst.

Vragen over vulkanisme.

Afsluiting

Succes met de opdrachten en tot over 2 weken!