GYM 3 - WOE 21-5 Middeleeuwen par. 4

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom!

Planning

• Middeleeuwen: geestelijke literatuur
• Aan de slag!
• Huiswerk & Taalvout

Lesdoel

• Je kunt uitleggen wat de kenmerken zijn van de geestelijke literatuur tijdens de middeleeuwen.

de taal

Het Latijn is in de middeleeuwen niet langer de spreektaal. Wel is het de taal van de kerk en van de geleerden. Het blijft ook lange tijd de enige taal waarin werd geschreven.

Pas vanaf 800 doken er verhalen op schrift op in de volkstaal en in Nederland moesten we wachten tot 1100. Onze volkstaal heet "Diets" en klonk ongeveer zo.

Drie literaire haarden (tot in de zestiende eeuw):

Er ontstaat meer en meer een schrijfcultuur en de hoven en steden kregen behoefte aan geschoold personeel dat kon lezen en schrijven. Dan ontstaan er dus drie literaire haarden:

1. In de kloosters (geestelijkheid)
2. Aan het hof (adel)
3. In de stad (burgerij)

Hoofse literatuur

Geestelijke literatuur

anonieme schrijvers

Doel religieuze literatuur

Doel: oproepen tot christelijk leven + uitdragen ware geloof

Auteurs: abten, monniken, priesters, religieuzen

Publiek: niet alleen geestelijkheid, ook voor lekenpubliek (kloosters brengen religie naar buiten)

anonieme schrijvers

Veel religieuze literatuur

Twee belangrijke genres:

1. Marialegenden
2. Heiligenlevens

anonieme schrijvers

Marialegenden

Beroemdste voorbeeld:

• Beatrijs (eind 13e eeuw)
• Beatrijs is non, maar gaat er met haar jeugdliefde vandoor. Ze krijgen twee kinderen maar na zeven jaar verlaat de man haar. Beatrijs houdt zich zeven jaar in leven met prostitutie, maar keert dan naar het klooster terug. Daar vindt een mirakel plaats...

anonieme schrijvers

Heiligenleven

• Vita Sancti Willibrordi - naamgever van onze school!

• Geschreven rond 796 

• Alcuinus baseerde zich op mondelinge overlevering en documenten van mensen die Willibrord persoonlijk gekend hadden.

• De tekst beschrijft Willibrords jeugd in Engeland, zijn opleiding in Ierland, zijn missie in de Lage Landen (Friezen, Brabanders, etc.), en zijn benoeming tot aartsbisschop van Utrecht.

• Het heiligenleven benadrukt zijn vroomheid, doorzettingsvermogen en wonderen die hij zou hebben verricht.

Aan de slag!

Kijk p. 9 na (zie SOM).

Maak paragraaf 3 af en start met paragraaf 4. 

Klaar? Start alvast met het lezen van 'Beatrijs'. Zie SOM.

Geestelijke literatuur

Huiswerk & Taalvout

Volgende week dinsdag t/m p. 12 af.

Print de opdracht van p. 10 en stop deze in je boekje. 

Let op, dit is stof voor de toets dus verwerk het goed.