3.2 Waarom is er zoveel overheidsbemoeienis?

Verzorgingsstaat
1 / 17
volgende
Slide 1: Woordweb
MaatschappijleerMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 17 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

Verzorgingsstaat

Slide 1 - Woordweb

Welfare triangle
 In de welfare triangle worden drie reguleringsmechanismen genoemd om in de samenleving hulp en inkomsten te regelen. 

Slide 2 - Tekstslide

Begin van sociale wetgeving in NL
  • Eind 19e eeuw begon de overheid zich met steeds meer misstanden in de maatschappij te bemoeien
  • In 1874 werd de Kinderwet van Van Houten ingevoerd!
  • Langzaam transformeerde NL van een nachtwakersstaat naar een verzorgingsstaat!

Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Video

Verklaringen
voor grotere overheidsbemoeienis 19e/20e eeuw! Uitgelicht:

- Theorie: De Swaan
- Theorie: arbeidersbeweging
- Theorie: Beschavingsoffensief vanuit de gegoede burgerij

Slide 5 - Tekstslide

Ontwikkeling verzorgingsstaat: beschavingsoffensief!
  • vanuit gegoede burgerij initiatieven om de arbeiders te ontwikkelen/beschaven.
  • Verheffing via onderwijs, volksontwikkeling en armen- en ziekenzorg

Slide 6 - Tekstslide

Ontwikkeling verzorgingsstaat: theorie De Swaan
  • Externe effecten: negatieve gevolgen voor indirect getroffenen (b.v: gevolgen van armoede, ziekte)
  • Interdependentie: onontkoombare onderlinge afhankelijkheid in dagelijks leven
  • Dilemma van collectieve actie: individuele keuzes leiden tot collectieve ongewenste gevolgen (eigenbelang verhinderd collectieve belangen)
==> Overheidswetgeving kan het dilemma van collectieve actie doorbreken!

Slide 7 - Tekstslide

Na 1945
  • Kabinet Drees (PvdA)
  • Uitbouwen van de verzorgingsstaat
  • Invloed theorie Keynes: meer overheidsbemoeienis in tijden van crisis om de vraag naar producten op peil te houden (sociale zekerheid verder uitbouwen)

Slide 8 - Tekstslide

Ontwikkeling verzorgingsstaat: Rol van de arbeidersbeweging!
  • Eind 19e eeuw ontstaan van vakbonden en politieke partijen voor arbeiders (SDAP / SDB)
  • Emancipatie arbeiders: streven naar vastleggen rechten in wetten!
  • Vooral na 1945 (kabinet Drees) werd de verzorgingsstaat uitgebouwd!

Slide 9 - Tekstslide

Slide 10 - Video

Functies van de verzorgingsstaat
  1. Verzorgingsfunctie: hulp aan mensen die niet (meer) voor zichzelf kunnen zorgen
  2. Verzekeringsfunctie: iedereen heeft de zekerheid van een inkomen als gevolg van ziekte, werkloosheid of ouderdom
  3. Verheffingsfunctie: kansen om je te ontplooien (kennis en vaardigheden voor de arbeidsmarkt en aanleren van waarden en normen die nodig zijn om verder te komen)
  4. Verbindingsfunctie: creëren onderlinge verbondenheid (sociale cohesie) 

Slide 11 - Tekstslide

Liberalen hebben een duidelijke voorkeur voor de markt als reguleringsmechanisme. Leg dit uit met 2 argumenten!

Slide 12 - Open vraag

Een van de eerste sociale wetten was de Kinderwet van Van Houten. Wat regelde de Kinderwet van Van Houten?

Slide 13 - Open vraag

De meeste fabrikanten reageerden boos op de kinderwet. Een kleine groep was verheugd. Verklaar de reacties van beide groepen.

Slide 14 - Open vraag

Plaats de volgende ontwikkelingen in de goede volgorde volgens De Swaan: verzorgingsstaat – externe effecten – toename afhankelijkheid – industrialisering – dilemma van collectieve actie.

Slide 15 - Open vraag

Welk effect heeft de Keynesiaanse aanpak op de ontwikkeling van de verzorgingsstaat?

Slide 16 - Open vraag

Naar welke rechten streefde de arbeidersbeweging aan het eind van de negentiende en begin van de twintigste eeuw?

Slide 17 - Open vraag