Taalcompetent - incongruentie

congruentie of incongruentie

Wat is er fout aan de volgende zin?
30 procent van de mensen zijn vaker dan eenmaal per jaar ziek.

Wat is er fout aan de volgende zin?
Een aantal leerlingen komen altijd te laat.

Incongruentie

Een persoonsvorm en onderwerp moeten gelijk in getal zijn.

De groep jongeren heeft de leiding tijdens de excursie.

De media hebben veel aandacht voor de wedstrijd van zondag.

De politieagenten hebben gisteravond de overvallers vrij snel kunnen arresteren, omdat ze een doodlopende straat had genomen.

Incongruentie kan op 3 manieren ontstaan

1 De kern van het onderwerp lijkt meervoud, maar is enkelvoud:

FOUT: Uit onderzoek blijkt dat het gros (=kern van het onderwerp) van de burgers (meervoud) niet uit de Europese Unie willen. (meervoud)

Het gros wil

2 De persoonsvorm en het onderwerp staan ver uit elkaar en daartussen staan andere zinsdelen met een ander getal dan het onderwerp:

FOUT: In het rapport schrijft Amnesty dat de Chinese overheid (=kern van het onderwerp) met haar corrupte politieambtenaren nog veel politieke tegenstanders onder erbarmelijke omstandigheden in gevangenissen vasthouden (pv= meervoud)

De overheid.....vasthoudt
 

3 Een meewerkend voorwerp wordt ten onrechte voor het onderwerp aangezien:

FOUT: Toen de bus in de modderstroom was gestrand, werden (= meervoud) alle inzittenden (=meewerkend voorwerp) verzocht het voertuig te verlaten(=onderwerp= enkelvoud)

Toen de bus in de modderstroom was gestrand, werd (= enkelvoud) alle inzittenden (=meewerkend voorwerp) verzocht het voertuig te verlaten(=onderwerp= enkelvoud)