10.1-1 Voedingsstoffen 5V 2223

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 1.1: Voedingsstoffen

Leerdoel basisstof 1

Je kunt de kenmerken en functies noemen van zes groepen voedingsstoffen en van voedingsvezel. 

Voedingsstoffen

Voedingsstoffen

- Koolhydraten (sachariden)

- Eiwitten (proteïnen/ peptiden)

- Vetten (lipiden)

- Water

- Mineralen (zouten)

- Vitaminen

- Voedingsvezels

Koolhydraten (sachariden)

BINAS 67F1, 2, 3

Monosachariden, disachariden, polysachariden

Suiker is een verzamelnaam van mono- en disachariden.

Brood, pasta, rijst, .... 55-75 energieprocent

Brandstof, bouwstof (receptoreiwitten)

Vetten (lipiden)

BINAS 67G1, 2, 3

Glycerol met 3 vetzuurstaarten (onverzadigd-met dubbele bindingen, verzadigd-zonder dubbele bindingen) 

Vetten (lipiden)

Essentieel (niet zelf te maken)/ niet essentieel (zelf te maken)

Olie, boter, noten, .... 15-30 energieprocent

Brandstof en bouwstof (membranen, hormonen, isolatie) 

Eiwitten (peptiden)

BINAS 67H1, 2

Opgebouwd uit een keten van aminozuren.

Essentieel (niet zelf te maken)/ niet essentieel (zelf te maken)

Vlees, eieren, zuivel, zaden .... 10-15 energieprocent

Bouwstof (spieren, hemoglobine, ...) en brandstof.

Water

Water (1,5-2 liter per dag)

Bouwstof, transportmiddel, warmtebuffer

Mineralen (zouten)

Bouwstof (kalk in je botten, Na+ en K+ voor zenuwcellen) 

Ca2+: melk, Na+ en K+: tarweproducten.

Spoorelementen: mineralen waar je maar weinig van nodig hebt (zoals zink)

Vitaminen

Essentiele voedingsstoffen die je in kleine hoeveelheden nodig hebt. BINAS 82A

Bij tekort ontstaat een gebreksziekte.

Verschillende voedingsmiddelen bevatten verschillende vitaminen

Voedingsvezels

Onverteerbare delen van plantaardig voedsel zoals cellulose, pectine (koolhydraten).

Bevorderen de darmperistaltiek, maakt de ontlasting soepel.

Tekort zorgt voor obstipatie.

Groente/ fruit/ (volkoren) graanproducten

Begrippen 10.1

voedingsstoffen, koolhydraten, receptoreiwit, vetten, eiwitten, water, mineralen, spoorelementen, vitaminen, gebreksziekten, voedingsvezels

Aan het werk

Opdr. 2, 6, 7, 8, 9