ACI Latijn

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Accusativus cum infinitivo

Olivier Penninx en Susanne Hermeling

Lesdoelen: Het begrijpen van de ACI en de ACI op een goede manier kunnen toepassen in je vertaling.

Wat denken jullie dat de ACI is?

Accusativus cum infinitivo

Een manier om in het Latijn de indirecte rede aan te geven.

Directe rede --> aanhalingstekens

Indirecte rede --> het woord DAT

Paris zegt: “Aphrodite is de mooiste van alle goden.”

Paris zegt dat Aphrodite de mooiste van alle goden is.

Hoe herken je de ACI?

• Waarnemen: ‘Ik zie dat…’ – ‘Ik hoor dat…’
  
• Weten: ‘Ik weet dat…’ – ‘Ik begrijp dat…’
  
• Zeggen: ‘Ik zeg dat…’ – ‘Ik vertel dat…’
  
• Menen: ‘Ik meen dat…’ – ‘Ik bedoel dat…’
  
• Voelen: ‘Ik voel dat…’ – ‘Ik vrees dat…’
  

Bij welk van deze werkwoorden kan je een ACI verwachten?

1. Bibere
2. Dormire
3. Sperare
4. Accendere

Vertaal stappen

1.  We gaan ervan uit dat je een ACI voelt aankomen dat doe je door te kijken in de zin of je een van de werkwoorden bent tegengekomen die te maken hebben met je hersenen, oren, ogen en mond?! Is dat zo? 
   
2. Daarna zoek je uit wat dan precies de hoofdzin is en wat de ACI is.
3. Dan vertaal je de hoofdzin.
4. Daarna vertaal je de ACI, dat doe je door de accusativus te zoeken en daar het onderwerp van te maken.
5. Nu ga je de infinitivus zoeken en maak je er een persoonsvorm van. Maar hier zit een addertje onder het gras want we hebben ook nog te maken met de tijden van de werkwoorden zoals voortijdig en gelijktijdig. 
6. Dan voeg je 'dat' er tussen. 

Infinitivus

Je hebt het infinitivus in het perfectum die je voortijdig aan de persoonsvorm vertaalt.

- eum laboravisse video ik zie dat hij werkte

- eum laboravisse vidi ik zag dat hij had gewerkt

Infinitivus in het praesens vertaal je gelijktijdig met de persoonsvorm.

- eum laborare video ik zie dat hij werkt

- eum laborare vidi ik zag dat hij werkte

Infinitivus in het futurum vertaal je natijdig aan de persoonsvorm.

- eum laboraturum esse video ik zie dat hij zal werken

- eum laboraturum esse vidi ik zag dat hij zou werken

Oefenen

‘Audivi Didonem reginam te in regnum accipere.’

1. Aan welk werkwoord herkennen we de ACI?

2. Hoofdzin en ACI?

3. Vertaling hoofdzin.

4. Welke accusativus als onderwerp?

5. Infivitivus

6. Vertalen hele zin met dat.

Wat is de volledige vertaling?
‘Audivi Didonem reginam te in regnum accipere.’

Hoe vertaal je deze infinitivus?
Dixi servum id fecisse.

1. Voortijdig
2. Gelijktijdig
3. Natijdig
4. Praesens

Hoe vertaal je deze infinitivus?
Dico servum id facere.

1. Voortijdig
2. Gelijktijdig
3. Natijdig
4. Futurum

Kruiswoordpuzzel

Opmerkingen

• Soms kom je meerdere accusativi tegen in een ACI. De een wordt dan het onderwerp van de bijzin en de andere het lijdend voorwerp. Je mag kiezen welke het onderwerp wordt in de bijzin! Je moet natuurlijk wel goed op de context letten. Kijk maar:

      “Magistrum puerum adiuvare videbam.”
      Dit betekent óf ‘Ik hoorde dat de leraar de leerling hielp’ óf ‘Ik hoorde dat de leerling de leraar             hielp.’ Welke juist is, ligt aan de context!

• Se en suus hebben in de ACI vaak niet de betekenis ‘zich’, maar ‘hij/zij/het en zijn, haar, hun eigen’ en slaan terug op het onderwerp van de hoofdzin.

Samengevat

- De ACI is een manier om de indirecte rede aan te geven.

- Herkenning: waarnemen, weten, zeggen, menen en voelen

Stappen vertalen ACI

1. Werkwoordsoorten 

2. Hoofdzin en ACI?

3. Hoofdzin vertalen

4. ACI vertalen accusativus--> onderwerp

5. Infinitivus--> persoonsvorm: let goed op de tijden!

6. Dan voeg je ‘dat’ tussen de 2 vertaalde zinnen. 

 De accusativus cum infinitivo is een manier om in het Latijn de indirecte rede aan te geven.

- Stappen voor het vertalen van de ACI.